Kestane ağaçlarına zarar veren gal arısıyla mücadele için ormana 'terminatör' böcekler salındı

Türkiye'de ilk olarak 2014'te Yalova ile Bursa bölgesinde ortaya çıkan gal arısı, 2020'de Düzce'den sonra Zonguldak ve Bartın'da da görüldü. Bölgede kestane ağaçlarının yapraklarında oluşan tomurcuklanma nedeniyle kestane verimini düşüren gal arısı nedeniyle kestane balı üretiminde de azalma tespit edildi. Kestane ağaçlarının tomurcuklarına yumurta bırakıp çiçek açmasını engelleyen gal arısı, zamanla ağaçları tamamen kurutmasıyla biliniyor.

2021 yılında, Bartın ve Zonguldak'taki 1395 hektarlık alanda görülen gal arısıyla mücadele için Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü, 3 yıl önce çalışma başlattı. Gökçebey ilçesindeki Orman Zararlılarıyla Mücadele Teşhis ve Tanı Laboratuvarı'nda başlatılan çalışmayla, gal arısıyla beslenen 'Torymus sinensis' adlı böceğin üretimine başlandı. Laboratuvar ortamında çoğaltılan böceğin, her yıl bölgeye salınıp gal arısının zararının önüne geçilmesi için çalışılıyor.

'UMARIM KÖYLÜLERİMİZ SIKINTIDAN KURTULUR'

Zonguldak'ta 1 hafta önce 1000 böcek doğaya salındı. Uygulamanın ikinci evresi de Bartın'da yapıldı. Kestane ormanlarının yoğun olduğu Bartın Ulus ilçesi Dibektaş, Kirsinler ve Kurucaşile ilçesi Yeniköy'de ormanlara 2 bin 620 böcek salındı.

Kurucaşile Kaymakamı Muhammed Ebrar Evsen, gal arısıyla mücadelenin kararlılıkla sürdüğünü söyleyerek, "Kurucaşile ilçemizdeki orman köylülerimizin en büyük gelir kaynaklarından biri olan kestane balı üretiminde son birkaç yıldır biyolojik anlamda sıkıntılarımız vardı. Bununla birlikte Orman İşletme Müdürlüğü ve Bartın Üniversitesi'yle ortaklaşa çalışmalar sayesinde gal arısıyla biyolojik mücadele kapsamında kestane ağaçlarının bol olduğunu bu alana, 'Torymus sinensis' isimli yararlı böceğin salınımını yaptık. Umarım bu yaptığımız çalışmalar hedefine ulaşır ve orman köylülerimiz yaşadıkları sıkıntıdan kurtulur" dedi.

'ZARAR EŞİĞİNİ AŞAĞI ÇEKMEYİ HEDEFLİYORUZ'

Bartın Orman Fakültesi'nde görevli Doç. Dr. Yafes Yıldız, çalışmaları anlatarak, "Bölgemizde kestane yoğunluğunun bulunduğu ormanlarda gal arısının zararı devam ediyor. Ama yaptığımız karşı böcek salınımlarıyla zarar eşiğini aşağı çekmeyi hedefliyoruz. Faydalı böceğimizin gallerini daha fazla toplamaya başladık. Bu da demek oluyor ki, bizim saldığımız böceğin bölgede etkili olmaya başladığını söyleyebiliriz. Yine tek başına mücadelenin yeterli olmayacağını düşünerek, haziran ayında itibaren biyoteknik mücadele kapsamında tuzaklarda da zararlımızın ergin noktasında da farklı çalışmalar yapacağız. Şu ana kadar Bartın genelinde özellikle Ulus ilçesi Kirsinler ve Dibektaş köylerine 1620 ve bugün de Kurucaşile Yeniköy köyündeki kestane ormanlarına 1000 adet yararlı böcek salınımı yaptık. Tabi bu böceklerimizi kestane üretimini en çok aldığımız bölgelere yapıyoruz. Önümüzdeki yıllarda da yararlı böcek salınımının artacağını söylemek isterim. Bölgemizde kestane gal arısı böceğimiz hızla yayılmaya devam ediyor. Şu anda Türkiye'deki kestane alanlarının tamamında bu böceği görmek mümkündür. Bunun hızla yayılma sebeplerinin arasında küresel ısınma da var. Bir müddet sonra yapılan çalışmalar ve iklim şartlarının normalleşmesiyle popülasyonunun azalacağını düşünüyoruz" diye konuştu.