Devrim'in mühendislerinden Vardar'ın son ropörtajı: Neden stop ettiği belli değildir

Vardar, projenin detaylarını anlatırken, “Esas katkıda bulunması gerekenlerin hiçbiri bu projeye destek vermedi. Olmaması gereken herkes de burnunu soktu. Bu araba neden stop ettiği belli değildir. Çünkü incelenmemiştir. O arabanın motorunu yapan Rıfat Serdaroğlu’ydu, O sırada da kullanan kendisiydi. Araba stop edince bir şey diyemeyince 'benzin bitti' diyor. Başka bir şey söylemesi de mümkün değildi. Proje başarısız olunca 1 milyon 400 bin lirayı ziyan etmiş vatan hainleri olduk” demişti.

Türkiye'nin ilk yerli otomobili 'Devrim'i üreten mühendisler arasında yer alan ve 2016 yılında hayatını kaybeden Kemalettin Vardar'ın ölmeden 20 gün önce Sanayi Odası'nın basın bürosuna verdiği röportaj, dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından tanıtımı yapılan yerli otomobilin ardından yeniden gündeme geldi. Röportajda, ilk yerli otomobil Devrim’e destek vermesi gereken kesimin karşı çıktığını aktaran Vardar şunları kaydetmişti:

“Otomobilinin 1959’un sonlarından başlayarak Türkiye’de otomobil imalatıyla ilgili birtakım şeyler yapılmaya başlandı. Çeşitli organizasyonlar otomobil imalatı konusuna öyle veya böyle katkıda bulunmaya çalıştılar. Esas katkıda bulunması gerekenlerin hiçbiri bu projeye destek vermedi. Olmaması gereken herkes de burnunu soktu. Makine Mühendisleri Odası olması gerekiyordu. Ama Makine Mühendisleri Odası tam tersi karşı görüş alarak, bu projeye karşı durdu. Yani Türkiye’de otomotiv üretimine karşı durdu. Bununla ilgili zabıtlar incelendiğinde o kesim otomobil üretimine karşıydı. Destek olmadı hatta bir miktar da köstek oldu. Başka kuruluşlar bu projeye müdahil olmaya çalıştılar. Onlar da maalesef işi iyileştirip destekleyecekleri yerde onlar da karşı çıktılar. En çok karşı çıkması beklenen ithalatçı kesim en son ana kadar ağzını bile açmadı. Bütün çalışmasını da perde arkasından el altından yaptı. Esas belimizi büken bütün şeyleri de onlar beslediler ve hazırladılar. Ortaya çıkıp muhalefetlerini doğrudan ifade etmediler.”

‘1 MİLYON 400 BİN LİRAYI ZİYAN ETMİŞ VATAN HAİNLERİ OLDUK’

Bir anda hayallerin yoktan var edilerek gerçeğe dönüştüğünü söyleyen Kemalettin Vardar, “Ben hayatımda araba kullanmamış, araba motoru yapmamış, sökmemiş bir adamım. Araba motoru yapmak için görevlendirilmiş bir haldeyim ve ortada araba yok. Şaka gibi geliyor insana ama şaka değil. Alçıdan modeller yapıldı, birebir modelden beton kalıplar yapıldı. Bunların hepsi yoktan var edilen ve hayal edilen şeyler. Genç insanların böyle bir üretime girmesi cesaret etmesi onu tamamlaması ve bitirmesi aslında bir mucizedir. Ama rezil olduk. Gün sonunda 1 milyon 400 bin lirayı ziyan etmiş vatan hainleri olduk. O günlerde çektiklerimizi görseydiniz, vardığımız sonucu görseydiniz. O zaman bizi daha iyi anlardınız. Biz Devrim arabasıyla tecrübe yapmak için çıktığımızda kaputa sarılıp ağlayan insanlar vardı. Hiçbir şeyimiz yoktu hepsini elle yaptık. Sonunda karşılığında bir teşekkür edilmesi gerekirdi değil mi? Ama hayır, vatan haini olduk biz. Hala da öyleyiz” dedi.

‘BENZİN BİTTİ HİKAYESİ TAM BİR YÜREK ACISI’

Devrim arabasının tamamlanıp, dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in test sürüşü esnasında, otomobilin bir anda durmasını anlatan Kemalettin Vardar, şöyle konuştu:

“Benzin hikayesi tam bir yürek acısıdır. Cemal Gürsel geldi arabaya bindi bir süre gittikten sonra araba orada stop etti. Bu iş tam anlamıyla bir fiyasko haline getirildi. Ama çok şükür ne kadar basın varsa hepsi de bu suçlamayı bir marifetmiş gibi herkesin karşısında ifade etmekten hiç korkmadılar. Devrim'den bahsedildiği zaman bana söylenen şey, 'hani şu sizin benzin koymayı unuttuğunuz araba değil mi?' demiyorlar mı benim cinlerim tepeme çıkıyor. Bu araba neden stop ettiği belli değildir. Çünkü incelenmemiştir. Stop eden arabada kullandığımız motor, benzin tıkanıklığı yapan yani boğulan bir motordu. O arabanın motorunu yapan Rıfat Serdaroğlu’ydu, O sırada da kullanan kendisiydi. Araba stop edince bir şey diyemeyince 'benzin bitti' diyor. Başka bir şey söylemesi de mümkün değildi. Normalde araştırmamız lazımdı bu araba neden böyle oldu diye. Ama böyle olmadı kimse arabanın yanına gitmedi. Allah kahretsin bu arabayı deyip gittiler. Elimizdeki ödeneği de iptal ettiler. Kimse o arabanın stop etme nedenini aramadı, araştırmadı. Bu hadise araştırılmadığı için kenarda hazır bekleyen güçler var o zaman el ovuşturdular.”

‘DEVRİM’DEN SONRA 400 TANE DİZEL ELEKTRİKLİ LOKOMOTİF İMAL ETTİK’

Vardar, Devrim otomobili projesinin başarısız olmasının ardından, ekibin yılmadan çalışmaları devam ettirdiğini ve lokomotif ürettiğini anlattığı röportajını şöyle bitiriyor:

“Biz o projenin ardından dizel elektrikli lokomotif imal ettik. Maliyetinin yüzde 76’sı yerli olmak kaydıyla 400 tane dizel elektrikli lokomotif ürettik. Gençlere şunu söylemek istiyorum. Okullarda çok büyük bir eksikliğimiz var. Yabancılardan gelen her türlü belgeyi, bilgiyi, ürünü hayranlıkla peşin yargıyla kabulleniyoruz. Bu korkutma teziyle yetiştirilen bir nesil olduk biz. Olmaz denilen şeyi yaptık. Olabilir diye saldırdık lokomotif yaptık.”