"Elektronik sigara, 18 yaş altı bireylerin sigaraya başlama oranını artırıyor"
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Mine Önal, elektronik sigara kullanımının sigarayı bırakma yöntemi olmadığını söyleyerek “Toplumda özellikle çocuk yaştaki bireylerde ve genç erişkinlerde elektronik sigara kullanımı giderek artmaktadır. Bunun nedenlerinin başında bu tarz ürünlerin normal sigaradan daha az zararlı olduğu inanışı gelmektedir. Sigara bırakma yöntemi olarak etkileri çok şüpheli olmakla birlikte, toplumdaki nikotin bağımlılığı ve 18 yaş altı bireylerin sigaraya başlama oranlarını artırdıkları düşünülmektedir. Araştırmalarda elektronik sigara ve benzeri tütün ürünlerini kullanan kişilerde ani başlangıçlı solunum problemleri tanımlanmıştır” dedi.
Liv Hospital Ankara Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Mine Önal, elektronik sigaraların bireye olumsuz etkileri konusunda uyarılarda bulundu. Elektronik sigaraların sıvı nikotin ve çok sayıda kimyasalı buharlaştırarak, kullanıcıya nikotin sağlayan ürünler olduğunu belirten Dr. Önal, “Genel olarak içeriklerinde nikotin-benzoik asit karışımı, diğer kimyasallar ve tatlandırıcılar (bitkisel aldehitler) bulunmaktadır. Ayrıca metal alaşımlar da ihtiva etmekte, kablolar, plastik ve silika ısınma yoluyla solunan buhara karışmaktadır. Elektronik sigaraların zararsız olduğu inanışı yanlıştır. Toplumda özellikle çocuk denecek yaştaki bireylerde ve genç erişkinlerde elektronik sigara kullanımı giderek artmaktadır. Bunun nedenlerinin başında bu tarz ürünlerin normal sigaradan daha az zararlı olduğu inanışı gelmektedir. Halbuki, elektronik sigara ve diğer buharlaştırıcı ürünlerin uzun vadeli etkileri henüz bilinmemektedir. Kısa vadede ise ciddi solunum yolu sorunlarına yol açtıkları gösterilmiştir. 2019 yılında yapılan bir araştırmada ise, elektronik sigara ve diğer benzeri tütün ürünlerini kullanan kişilerde ani başlangıçlı solunum problemleri tanımlanmıştır” diye konuştu.
‘ELEKTRONİK SİGARA İÇEN YAŞ ORTALAMASI DÜŞÜYOR’
Elektronik sigaranın hastalıklara neden olduğunu söyleyen Dr. Önal, “EVALI (E-cigarette or Vaping Product Use Associated Lung Injury), elektronik sigara ve buharlaştırıcı ürünlerin kullanımıyla gelişen akciğer hasarıdır. Bu tabloda hastalar nefes darlığı, göğüs ağrısı, öksürük, yorgunluk ve ateş ile başvurmaktadır. Belirtiler kısa sürede gelişir ve şiddetlidir. Ciddi solunum sıkıntısı nedeniyle hastane yatışı, oksijen ve solunum cihazları desteği ve diğer tıbbi müdahaleler gerekebilmektedir. Hastalığın muhtemel nedeninin ürün içeriğindeki elektronik sigara yağı olarak bilinen THC (Tetrahidrokambiol) veya CBD (Cannabidiol) gibi kimyasallar olduğu düşünülmektedir. Psikoaktif bir madde olan nikotinin solunması solunum sistemi sorunlarına, kalp ve damar hastalıklarına ve bağımlılığa yol açmaktadır. Nikotin ne kadar küçük yaşta deneyimlenirse, bağımlılık oluşturma olasılığı o kadar yüksektir. Elektronik sigara içen 12 ila 19 yaş arası bireylerde sigaraya başlama oranı yüzde 30 iken içmeyenlerde yüzde 8 olarak saptanmaktadır” ifadelerini kullandı.
‘GÖZÜ DE ETKİLİYOR’
Elektronik sigaranın içinde bulunan maddelerin olumsuz etkilerinden bahseden Dr. Önal, “Elektronik sigarada bulunan benzoik asit, ısınma sürecinde kanserojen bir madde olan benzene dönüşmektedir. İçerikte bulunan formaldehit ve asetaldehit kanserojen maddelerdir. Vanilin, etil vanilin solunum yolu irritanlarıdır. Yine içerikte bulunan propilen glikol ve gliserolün (gösteri sanatlarında sis ve duman oluşturan maddeler) göz üzerine zararlı etkileri ve solunum yollarında daralmaya yol açtıkları bilinmektedir. Aromatik olarak kullanılan diacetil KOAH ve bronşiolite yol açabilir. Elektronik sigara ve diğer buharlaştırıcı tütün ürünlerinin bakteriyal ve viral enfeksiyon oranlarında, astım, KOAH atak sayılarında, ülseratif kolit alevlenmelerinde artmaya, sperm sayısında ve kemoterapi yanıtında azalmaya yol açtığını gösteren çok sayıda veri mevcuttur. Şubat 2024’te yayınlanan ve çok sayıda çalışmanın derlemesi niteliğindeki bir yayında elektronik sigaraya bağlı kalp krizi, inme ve metabolik bozukluğa yol açma riskinin sigaradan farklı olmadığı sonucuna varılmıştır. Elektronik sigara ve benzeri ürünler sigara içilmesi yasak olan alanlarda nikotin alabilmek için kullanılmakta, kapalı ortamlarda kullanımları sigara içmeyen bireyleri nikotine maruz bırakmaktadır. Ayrıca polisiklik aromatik hidrokarbonlar elektronik sigara kullanımı sonrası ev içi ortam havasında yüzde 20 artmış bulunmuştur” dedi.
‘SİGARAYI BIRAKMAYA DEĞİL, ARTIRMAYA ETKİSİ VARDIR’
Elektronik sigaranın pek çok sigara bağımlısı için bırakma yöntemi olarak görüldüğünü dile getiren Dr. Önal, “İlk kez Çinli eczacı Hon Lik tarafından sigara bırakmaya yardımcı bir araç olarak geliştirilmiş olsa da yapılan çalışmalarda sigara bırakmaya anlamlı bir katkısı bulunmamıştır. Elektronik sigara, sigara bırakmanın temel kavramlarına ters düşmekte, hatırlatıcı davranışlardan uzak durmak ilkesine uymamaktadır. Ayrıca nikotin alınımının devam etmesi, nikotinik asetilolin reseptörlerinin sürekli uyarılmasına, bağımlılığın devam etmesine hatta artmasına neden olabilmektedir. Sonuç olarak elektronik sigara ve benzeri ürünlerin uzun dönemde sağlık üzerine etkileri henüz tam olarak bilinmemekle beraber, bu cihazlardan solunan çok sayıda kimyasal nedeniyle akut akciğer hasarı oluşabileceği gösterilmiştir. Sigara bırakma yöntemi olarak etkileri çok şüpheli olmakla birlikte, toplumdaki nikotin bağımlılığı ve 18 yaş altı bireylerin sigaraya başlama oranlarını artırdıkları düşünülmektedir” diye konuştu. (DHA)
