Kentsel dönüşüm yasa teklifi kabul edildi

Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu, AK Parti Trabzon Milletvekili Adil Karaismailoğlu başkanlığında toplandı. Kentsel dönüşüme yönelik düzenlemeler içeren 'Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ele alındığı komisyonda, açılış konuşmasını Karaismailoğlu yaptı. Karaismailoğlu, 6 Şubat depremlerinden alınacak dersler olduğunu söyleyerek, "Bir daha bu sıkıntıların, bu acıların yaşanmaması için yapılan işler var. Bunların en önemlisi de kentsel dönüşüm. Bu kanun kapsamında buna atıflar var. Aynı bunun gibi yine kentsel dönüşümün hızlandırılması için bugüne kadar yaptıklarımızda, yaşadığımız tecrübelerde yaşadığımız zorlukları ortadan kaldıracak kentsel dönüşümü hızlandıracak tedbirler getiriyoruz. Bu kanunla beraber karar alma süreçlerindeki oranlarda değişiklik yapıyoruz. Ara buluculuk hizmeti getiriyoruz. Mahkeme süreçlerini kısaltıp, kentsel dönüşümü hızlandıracağız. Yine tebligatlarla ilgili yeniden düzenlemeler var. Vergi harç muhabbetleriyle ilgili yeniden düzenlemeler var. Hibeler ve uzun vadeli krediler ve birtakım maddi avantajlar sağlayan yeni düzenlemeler var" dedi.

AK Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Demir, 6 milyon bağımsız bölümün risk altında olduğunu ifade ederek, "Bunların içinde 2 milyon bağımsız bölümün de şu veya bu şekilde acil olarak dönüştürülmesi gerekmektedir. 6306 sayılı kanun yürürlüğe girdiği 2012'den bugüne kadar kentsel dönüşüm projeleriyle ülke genelinde 2 milyon 200 bin bağımsız bölümün dönüşümü tamamlanmıştır. Halen 400 bin bağımsız bölümün dönüşüm süreci de devam etmektedir. 2012 yılından bugüne kadar kentsel dönüşüm projeleri kapsamında toplam 480 milyar lira harcanmıştır. Riskli yapıların dönüştürülmesinin bir an önce tamamlanması için 6306 sayılı kanunun uygulama sürecinde karşılaşılan problemleri çözmek açısından hukuki, idari ve mali uygulamanın gerekirse maliklerin tümünün muvafakatı aranmaksızın bakanlıkça veya idarece, resmen yapılmasının önü açılmıştır. Valiliklere kira yardımıyla yine evlerini konutlara dönüştürmek isteyenlere verilecek kredi faiz desteği miktarının arttırılması ve uygun sürede desteklenmesiyle ilgili hükümler 6306 sayılı kanuna eklenmiştir" dedi.

KENTSEL DÖNÜŞÜM YASA TEKLİFİ KABUL EDİLDİ

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi' görüşmeleri, Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu'nda kabul edildi. Düzenleme hak sahipliğine ilişkin işlemler hariç olmak üzere hasar tespit raporlarına dayalı olarak tesis edilen idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında İdari Yargılama Usulü Kanunu'na eklenecek maddeyle yeni usuller getiriyor. 

Buna göre, ilk inceleme ve savunma verme süreleri, genel usulden daha kısa belirleniyor. Dosyanın daha çabuk tekemmül etmesi için 'savunmaya cevap' ve 'cevaba cevap' aşamaları kaldırılarak savunma verilmekle dosyanın tekemmül etmesi öngörülüyor. Yürütmenin durdurulması talebine ilişkin verilen kararlara itiraz edilemeyecek. Keşif yapılması ve bilirkişi raporlarının teslim edilmesi bakımından süreler kısaltılması hedefleniyor. Ayrıca, tarafların hak ve menfaatlerinin korunması bakımından zorunluluk bulunması halinde mahkemece ilk incelemeyi müteakip, savunma beklenmeksizin derhal keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına imkan tanınıyor. Bilirkişilere ilişkin itirazların rapora yapılan itirazla birlikte gerçekleştirilmesi öngörülürken tarafların istemi olsa dahi duruşma yapılması mahkemenin takdirine bırakılıyor; davaların dosyanın tekemmülünden veya ara karar, keşif, bilirkişi incelemesi ya da duruşma yapılması gereken hallerde, bunların tamamlanmasından itibaren en geç 15 gün içinde karara bağlanması hüküm altına alınıyor. Elektronik tebligat adresi bulunmayan taraflara, keşif ve duruşma gününün bildirilmesine ilişkin tebligatların seri ve hususi yollarla yapılmasına imkan tanınıyor.

REZERV YAPI ALANLARI YENİDEN TANIMLANIYOR

Kanun teklifi ile dış finansman imkanlarının Kentsel Dönüşüm Başkanlığına, krediye ilişkin anlaşmadaki amaca sadık kalınarak kullandırılmasını sağlamak üzere düzenleme öngörülmekte. Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un 'dış borcun tahsisi' tanımına 'Kentsel Dönüşüm Başkanlığına' ibaresi ekleniyor. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, özel bütçeli idare olarak teşkilatlandırılıyor. Dünya Bankası tarafından finanse edilen kredinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığa tahsisli olarak kullandırılmaya devam edilmesine yönelik düzenleme yapılıyor. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun'daki 'rezerv yapı alanı' tanımında değişiklik yapılacak. Rezerv yapı alanı tanımında yer alan 'yeni yerleşim alanı olarak' ibaresi metninden çıkarılacak. Bu düzenlemenin gerekçesinde, uygulamada açılan davalarda, herhangi bir taşınmazın rezerv yapı alanı olarak belirlenebilmesi için meskun alanlar dışında olması gerektiği yönünde değerlendirme yapılarak hüküm kurulduğu, yerleşim yerlerinde yer alan parsellerin de rezerv yapı alanı olarak belirlenmesinin mümkün olmasının amaçlandığı belirtildi. Riskli yapı tespiti ve Hazine taşınmazlarının değerlendirilmek üzere Bakanlığa tahsisine ilişkin görev, hak ve yetkilerin bundan sonra Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca kullanılmasını sağlamak üzere değişiklik yapılıyor.

KOLLUK KUVVETİ TAHLİYE YAPACAK 

Alanlarda uygulama süresince imar ve yapılaşma haklarının kısıtlanması ve alandaki yapılara verilen elektrik, su ve doğal gaz gibi hizmetlerin durdurulması konularında Bakanlığa verilen görev ve yetkiler Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca kullanılacak. İstanbul'da dönüşümü hızlandırmak için başlatılan 'yarısı bizden' kampanyasının uygulanabilmesi için hak sahiplerine yapım için mali yardım yapılabilmesine yönelik kanunda düzenleme yapılıyor. Riskli yapıların yıktırılması konusunda Bakanlığa verilen görev ve yetkiler de bundan sonra Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca kullanılacak. Riskli yapıların yıktırılması için maliklere tek seferde 90 günden fazla olmamak üzere süre verilecek. Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesinin engellenmesi durumunda; mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izne istinaden yeterli kolluk kuvveti marifetiyle tahliye yapılacak. Başkanlık veya idare tarafından yapılan veya yaptırılan riskli yapı tespit, tahliye ve yıktırma masrafları, hisseleri oranında maliklerden tahsil edilecek. Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesine ve yıktırılmasına ilişkin olarak ayni ve şahsi hak sahiplerine yapılacak tebligat, tahliye ve yıktırmaya ilişkin tutanağın yapıya asılması, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilmesi ve ilgili muhtarlıkta 15 gün süreyle ilan edilmesi suretiyle yapılacak. Tahliye ve yıktırmaya ilişkin işlem, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılacak.

SALT ÇOĞUNLUK İLE KARAR ALINACAK

Kentsel dönüşümlerde, yapı ruhsatı alınması da dahil olmak üzere tüm iş ve işlemler, hisseleri oranında maliklerin salt çoğunluğu ile aldığı karara istinaden yapılabilecek. Salt çoğunluk ile karar alan malikler tarafından, alınan karar ile anlaşma şartlarını ihtiva eden teklifin salt çoğunlukla alınan karara katılmayan maliklere, noter vasıtasıyla veya ilgili muhtarlıkta 15 gün süre ile ilan edilmek suretiyle bildirilecek. Satış işleminin satış bedelinin eksik hesaplandığı gerekçesi ile iptal edilmesi durumunda, satış bedeli ile yargı kararında belirtilen şekilde hesaplanacak bedel arasındaki fark, hisseyi satın alan malik tarafından hissesi satılan eski malike ödenecek. Yoksul veya dar gelirli olarak kabul edilenlere verilecek bağımsız bölümler için hak sahibinin borçlanmasının gerekmesi fakat hak sahibinin borçlanma bedelini ödeyecek mali gücünün olmaması durumunda, hak sahibi adına isabet eden bağımsız birimin tapuda hak sahibi ile Başkanlık adına paylı mülkiyet esaslarına göre tescil edilmesi mümkün olduğundan, böyle bir durumda hak sahibinin üzerine kayıtlı ikamet edebileceği konut nitelikli başka bir gayrimenkulü yok ise bu bağımsız bölümler üzerinde hak sahibine ve hak sahibi evli ise işlem yapıldığı tarihteki eşine oturma hakkı tanınacak.

ARSA HALİNE GELEN TAŞINMAZDA ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ İÇİN DAVA AÇILABİLECEK

Kentsel Dönüşüm Başkanlığına devredilen Hazine taşınmazları; Bakanlığın bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşları ile bunların iştiraklerine, belediyelere ve bunların şirketlerine, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, belediye ve mücavir alan sınırları içinde olup 30 Mart 2014 tarihinden önce üzerinde yapılanma olan taşınmazların öncelikle yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine, Bakanlığın görev alanına giren konularda faaliyet yürütmek üzere kurulan ve mal varlığının en az yüzde 50'si Bakanlıkça sağlanan vakıflara rayiç bedel üzerinden; küçük sanayi sitesi yapılmak üzere bu amaçla kurulmuş kooperatiflere ve belediyelere ise rayiç bedelin yüzde 50'sinden az olmaması kaydıyla Başkanlıkça belirlenecek bedel üzerinden doğrudan satılabilecek veya Başkanlıkça belirlenecek bedel üzerinden doğrudan kiralanabilecek.

30 GÜN İÇİNDE YAPI İZNİ VERİLECEK

Teklife göre, riskli yapı tespiti, masrafları Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından karşılanmak ve Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca talep edilmesi halinde, mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izine istinaden yeterli kolluk kuvveti marifetiyle resen yapılabilecek. Verilen sürede yapıların tahliye edilmemesi durumunda, mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izine istinaden yeterli kolluk kuvveti marifetiyle tahliye ve yıktırmaya yönelik iş ve işlemler, Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca yapılabilecek. Hak sahipliği çalışmaları, hak sahibinin mevcut taşınmazının değeri ile yeni yapıda hak sahibine verilecek konut veya işyerinin değeri gözetilerek veya Başkanlıkça karar alınması halinde kat karşılığı, hasılat paylaşımı ve benzeri usullerle yürütülecek. Hak sahibinin borçlanmasının gerekmesi durumunda, borçlanma bedeli üzerinden hak sahibi ile sözleşme yapılacak ve borçlanma bedelinin tamamı ödenmeden tapuda devredilemeyecek. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından inşa edilecek yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, uygulama imar planı ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyetin başkanlık tarafından üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla başkaca belge istenmeksizin müracaat tarihinden itibaren 30 gün içinde avan projeye göre yapı ruhsatı ve bu yapıların tamamlanmasının akabinde de 30 gün içinde yapı kullanma izni verilecek.

Buna göre, 27 Ekim'e kadar muhalefet şerhlerinin verilmesine TBMM Genel Kurulu'nda değerlendirilmesine karar verildi. Kentsel dönüşüm yasa teklifi 31 Ekim salı günü Genel Kurul'da görüşülmek üzere Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu'nda kabul edildi.