Ä°stanbul'un eÅŸsiz gravürleri özel koleksiyon eseri olarak yayınlandı
Özel koleksiyon eserleriyle Türk kültür ve medeniyetine hizmet eden Demirören Yayınları, Antoine Ignace Melling'in 'Ä°stanbul ve BoÄŸaz Kıyılarına Pitoresk Seyahat' adlı eserini tıpkı basım tekniÄŸiyle yayınladı. Hürriyet yazarı DoÄŸan Hızlan “EÄŸer Melling'in gravürleri olmasaydı biz bugün Ä°stanbul'un geçmiÅŸte nasıl bir yer olduÄŸunu bilemeyecektik" deÄŸerlendirmesinde bulundu.Â
Osmanlı Devleti'nin görkemli padişahı Sultan III. Selim devrinin saltanat mimarı Antoine Ignance Melling, İstanbul'da kaldığı 18 yıl boyunca, bu eşsiz şehrin manzaralarının gravürlerini yapmıştı. Bu gravürler sayesinde bugün payitahtın tarihini, kültürünü, günlük yaşamını, saray hayatını ve insanlarını ayrıntılı biçimde anlayabilmek mümkün oldu. Eğer bu gravürler olmasaydı, çeşitli sebeplerle yok olan eşsiz ahşap yapıları, İstanbul kıyıları ve köylerinin 18. yüzyıldaki görünüşleri hakkında bilgi sahibi olamayacaktık. Her ne kadar başka gezginler ve ressamlar da İstanbul'a ait görünüşler çizmişlerse de Melling kadar ayrıntılı çizim yapan bir sanatçıya rastlamak imkansızdır. İleri görüşlü bir padişah olan III. Selim ve kız kardeşi Hatice Sultan, Antoine Ignance Mellig'e verdikleri görevle hem şehrin mimari dokusunu oluşturmuşlar hem de şehrin görünüşünün bugünlere ulaşmasına katkı sağlamışlardır.
İSTANBUL VE BOĞAZ KIYILARININ AYRINTILI ÇİZİMLERİ
Sultan III. Selim döneminde saray mimarlığına atanan Fransız asıllı mimar ve ressam olan Antoine Ignace Melling, çaÄŸdaÅŸlarının sahip olmadığı bir ayrıcalığa kavuÅŸmuÅŸtu ve hem Ä°stanbul'a mimari deÄŸer katmış hem de Ä°stanbul ve boÄŸaz kıyılarının eÅŸsiz gravürlerini yaparak 18. yüzyıl Ä°stanbul'unun doÄŸal görünümünün günümüze ulaÅŸmasını saÄŸlamıştır. Görevde bulunduÄŸu süre zarfında padiÅŸahın kız kardeÅŸi Hatice Sultan'ın huzuruna çıkma ÅŸerefine eriÅŸmiÅŸ, böylece hareme girme ve resmetme ayrıcalığına eriÅŸmiÅŸ nadir yabancılardan biri olmuÅŸtur. Bu özellikleriyle Melling, gravürlerini özgür bir ortamda yapmıştır. Melling'in eÅŸsiz eserleri, Ä°stanbul'un günlük yaÅŸamını, sarayı ve çevresini, mimari dokusunu, dönemin ruhunu ayrıntılı bir ÅŸekilde yansıtmaktadır. Ä°stanbul ve BoÄŸaz Kıyılarına Pitoresk Seyahat adlı eserde Melling'in Ä°stanbul'a bakışını hem gravürlerle hem de metinleriyle bulmak mümkündür. Böylece eser, eÅŸsiz bir Ä°stanbul panoraması sunuyor.Â
Ä°stanbul'da olduÄŸu süre boyunca ÅŸehre hem birbirinden özel mimari eserler kazandırdı hem de birbirinden farklı noktalardan Ä°stanbul'a bakarak, ÅŸehrin görünümlerini deÄŸiÅŸik açılardan yaptı. Bu eÅŸsiz gravürler arasında Sarayburnu'ndan Kâğıthane'ye Adalar'dan Pera'ya kadar Ä°stanbul'un birçok köşesi özenli bir ÅŸekilde görülüyor. Melling'in gravürlerinde, ÅŸehrin gündoÄŸumu ve günbatımı da görünüme özel olarak tasarlanmıştır. Bu özelliÄŸi Melling'in gravürlerini eÅŸsiz konuma getiriyor.Â
Ä°STANBUL GRAVÃœRLERÄ° Ä°LK OLARAK PARÄ°S'TE YAYINLANDI
İstanbul'a geldiğinde henüz 21 yaşında olan Melling, 1784 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Rusya Büyükelçisi tarafından şehre getirilmişti. Yaklaşık 10 yıl boyunca elçiliğin himayesinde olan Melling şehri tanımıştır. İstanbul'da kaldığı süre boyunca Pera tepeleri, Galata Kulesi, Üsküdar sırtları ve Haliç'ten çizdiği gravürlerle şehrin tarihini ölümsüzleştiren sanatçı, 1803 yılında Paris'e döner ve iki yıl sonra 'İstanbul ve Boğaz Kıyılarına Pitoresk Seyahat' adlı eserini yayımlar. Paris'te büyük ses getiren eser, 1969'da Türkiye'de yayımlanır. Eserde yer alan 48 gravür ve üç harita son derece ilgi çekicidir. Eserde yalnızca gravürler değil, Melling'in şehre dair notları da yer almaktadır. Demirören Yayınları da eserin tıpkı basımını okuyucuyla buluşturdu.
YAZAR VE YAYINCILARDAN DEMİRÖREN YAYINLARI'NA ÖVGÜ
Demirören Yayınları tarafından 'Ä°stanbul ve BoÄŸaz Kıyılarına Pitoresk Seyahat' kitabı özel kutusunda, pelür kâğıda sarılı, çantalı sertifikalı olarak kiÅŸiye özel tasarlandı. Türkiye'nin önde gelen yazar ve yayıncıları, 'Ä°stanbul ve BoÄŸaz Kıyılarına Pitoresk Seyahat' kitabının tıpkı basımından memnun olduklarını dile getirdi.Â
Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, “Melling tam bir 18. yüzyıl insanıdır. Melling'in öbür Osmanlı gravürcülerinden farkı arazinin ölçümünü iyi bilmesi ve şekilleri iyi tespit etmesidir. Çoğunun yaptığı hataları, bilhassa kubbe çizerken filan Melling'te görmüyorsunuz."
Yazar, eleştirmen Doğan Hızlan ise “Melling'in kitabı belgesel edebi açıdan da belgesel çizim açısından da belgesel. Bu kitap olmasa İstanbul'u tanıyamazdık."
AraÅŸtırmacı Hasan Mert Kaya da “Demirören Yayınları tarafından özenli bir ÅŸekilde günümüz okurlarıyla buluÅŸturulan bu eser kent araÅŸtırmacıları, mimarlık üzerine çalışanlar ve sanat tarihiyle ilgili çalışmalar yapan araÅŸtırmacılar için çok nitelikli bir kaynak."Â
AraÅŸtırmacı Prof. Dr. Alemdar Yalçın ise “Melling, yaptığı çalışmaya resimler koymuÅŸ, yaptığı resimlerin yanına o yerin nerede olduÄŸunu gösteren haritayı da koymuÅŸ. Dolayısıyla bu çalışma, Ä°stanbul'un sosyal dönüşümü açısından da ölümsüz bir miras olarak bizim kültürümüze kazandırılmış."Â
Yayıncı Turgay Erol da  “Bu nadide eserin Demirören Yayınları tarafından basılıyor olması çok büyük bir hizmet. Her ÅŸeyden önce orijinalini görme imkânı olmayan ve fakat tarihe ilgisi olan Ä°stanbul'a ilgisi olan insanlar için bulunmaz bir nimet."Â
Prof. Dr. Edhem Eldem ise “İstanbul'a ve Boğaz Kıyılarına Pitoresk Seyahat hoşluk ve sükûnet kisvesi altında, tarihin bu inişli çıkışlı döneminde (18. Yüzyıl), Osmanlı İmparatorluğu'nda ve payitahtında olduğu kadar, Avrupa'nın entelektüel üretiminde de meydana gelen başlıca dönüşümlere tanıklık etmesi bakımından etkileyici bir eser olarak dikkat çekmektedir. Bu yüzden, günümüzde kendisine atfedilen salt estetik özelliklerin ötesinde okunmayı ve anlaşılmayı hak eden bir yapıttır. Bazı açılardan bakıldığında, Melling'in Seyahat'i Doğu ve Batı arasında git gide daha çok paylaşılan bir modernite yolunda atılan ilk adımlardan biri olarak görülebilir."
Teknik bilgiler
Eser Adı: İstanbul ve Boğaz kıyılarına Pitoresk Seyahat  - A Picturesque Voyage to Constantinople and the Shores of the Bosphorus - Voyage Pittoresque de Constantinople et des Rives du Bosphore
Dili: Türkçe- Ä°ngilizce - FransızcaÂ
Yazar Adı: Antoine Ignace MellingÂ
Yayınevi: Demirören YayınlarıÂ
Türü: Toplum- Tarih
Proje Direktörü: Bedri GöğalpÂ
Editör: Ömür KurtÂ
Yayına Hazırlık: Gökhan Çavuş, Şule Onur
KDV Muaf Satış Fiyat: 9.900 TL
Cilt Bilgisi: Sert Kapak, Bez Cilt SıvamaÂ
Kâğıt Bilgisi: Mat Kuşe 170 gr.
Basım Tarihi: Aralık 2023
Basım Bilgisi: 1. Basım              Â
Sayfa Sayısı: 268
Kitap Boyutları: 33,5 x 42,5 cm
ISBN No: 978-625-99827-0-0 Â
Â