Sinyali kesilen caretta 'Tuba', yazın Dalyan'a bekleniyor
Muğla Dalyan'daki Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi'nin (DEKAMER), 28 Ağustos 2019'da uydu takip cihazı takarak denize bıraktığı, Akdeniz'in en uzun süre izlenebilen hayvanı olan 'Tuba' adı verilen 25-30 yaşlarındaki caretta carettanın sinyali kesildi. Takipçi sayısı 9 milyonu geçen Tuba'nın bu yaz Dalyan'a dönüp yuva yapması bekleniyor.
Dalyan İztuzu Plajı'nda bulunan DEKAMER, Dünya Doğa Koruma Birliği'nin (IUCN) nesli tehlike altındaki türler arasında kırmızı listede yer alan caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağalarının yaşamını uydu takip cihazıyla takip ediyor. Aralarında, 2019 yılında denize bırakıldığında kamuoyunun ilgisini çeken 'Tuba' adlı kaplumbağanın da bulunduğu 60 civarında deniz kaplumbağası, uydu takip cihazıyla izlendi. 2019'dan itibaren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı desteğiyle 20 civarında deniz kaplumbağasına uydu verici takıldı. Toplamda 26 kaplumbağadan 22'sinin sinyali, farklı zamanlarda kesildi.
AKDENİZ'İN EN UZUN İZLENEN HAYVANI
25-30 yaşlarında dişi iribaş caretta caretta olan 'Tuba'nın 28 Ağustos 2019 tarihinde İztuzu kumsalından doğal yaşam ortamına bırakıldığını belirten DEKAMER Başkanı Prof. Dr. Yakup Kaska, Akdeniz'in en uzun izlenen hayvanı konumundaki Tuba'nın sinyalinin kesildiğini, uydu verici cihazının pilinin bittiğini söyledi. Tuba'nın sinyallerini gönderdiği ve güzergahının izlenebildiği harita üzerinde takipçi sayısının 9 milyonu aştığını belirten Prof. Dr. Yakup Kaska, “Tuba'nın bu yönüyle hem DEKAMER hem de ülkemizin tanıtım çalışmalarına büyük katkısı oldu. Akdeniz'in en uzun izlenen hayvanının, bu yaz döneminde yuva yapmak için Dalyan kumsalına dönmesini bekliyoruz. Cihazı da sırtındadır ve küpe numarasından tanıyabiliriz" dedi.
Uydu verici izleme projeleriyle, Türkiye'nin Akdeniz'deki kumsallarını çok iyi bildiklerini, bu kaplumbağaların kışı nerede geçirdiğine ilişkin önemli verilere ulaştıklarını anlatan Prof. Dr. Kaska, “Son yıllarda 60 civarında kaplumbağayı izledik. Akdeniz'de önemli deniz kaplumbağaları alanlarına yönelik çalışmalarımızı devam ettiriyoruz" diye konuştu.
DÖRT KAPLUMBAĞA SİNYAL GÖNDERİYOR
Pamukkale Üniversitesi'nde öğretim görevlisi, DEKAMER başkan yardımcısı Dr. Doğan Sözbilen, 2019'dan sonra uydu verici cihaz takılarak izlemeye alınan 26 deniz kaplumbağasından 4'ünden sinyal alınmaya devam edildiğini, 22'sinin sinyalinin kesildiğini söyledi. Sinyali kesilmeyen kaplumbağaların 'Güzel İzmir', 'Alice', 'Lansinoh' ve 'Benan' olduğunu belirten Dr. Sözbilen, Tuba dahil diğer 22 kaplumbağanın sinyalinin ise kesildiğini kaydetti. Takibi yapılan tüm kaplumbağaların hepsinden de yeterli verileri aldıklarını anlatan Dr. Sözbilen, “Örneğin Tuba rekor düzeyde izlendi. Uzun süre izlenen Likya, daha önce çok fazla gidildiğini düşünmediğimiz Tunus'a kadar gitti. Lansinoh, Bodrum Gülük körfezinde. Güzel İzmir, Yunan adalarında Ege ortalarına doğru ilerledi. Kuzeye mi gidecek, Yunanistan üzerinden batıya doğru mu devam edecek merak ediyoruz. Alice, Dalyan bölgesinden ayrılmadı. Benan uzun süre Dalaman tarafında kaldıktan sonra şu an Kaş'ta, Türkiye'den ayrılmadı" dedi.
EYLÜLDE SİNYALİ KESİLDİ
Tuba'nın sinyalinin 2023'ün eylül ayında kesildiğini belirten Dr. Doğan Sözbilen, “Normalde bir sene civarında beklenirken, 4 yılın üzerinde rekor süreyle izledik. Tuba bu süreçte 24 bin kilometre civarında yol yaptı. İlk bıraktığımız dönemde Marmaris'te bir süre kaldıktan sonra Yunan adalarına, sonra Yunanistan'ın güneyine, Malta'da kışı geçirdikten sonra İtalya kıyıları ve Adriyatik denizinde uzun süre yaşadı. Hırvatistan ve Arnavutluk kıyılarına da uğradı. 2023 yılında gelebilir diye bekledik ama gelmedi. 2024 yılı için bekliyoruz. Gelirse yeni bir uydu verici takılmasını planlıyoruz. İkinci kez uydu vericiyle izleyebilirsek önemli bilgiler vereceğini düşünüyoruz" diye konuştu.
