'Örümcek, yılan, akrep çok zehirli' haberlerine, 'Asıl bu haberler zehirli' tepkisi

Uzmanlığını zooloji alanında yapan Dr. Pedram Türkoğlu, çoğu ciddi takipçi sayısına sahip sosyal medya ve internet haber sitelerinde son dönemde birçok örümcek, yılan, akrep türünün çok zehirli olduklarına yönelik haberlere tepki gösterdi. Bazı haber sitesi ve kişilerin özellikle sürüngenler ve eklem bacaklılar olmak üzere yaban hayvanları hakkında hatalı haber yapabildiğini söyleyen Dr. Türkoğlu, bu haberlerin altına doğru bilgilerin yer aldığı yorumlarda bulunup, insanların yanlış bilgilendirilmesini önlemeye çalıştığını aktardı.

Son zamanlarda mesaj kutusunun sıkça dolduğunu belirten Dr. Türkoğlu, 'Bu kertenkeleyi balkonda gördüm, bu yılanı bahçede gördüm, türünü merak ettim, zararlı mıdır' gibi her gün pek çok mesaj geldiğini, hepsine tek tek dönmeye çalıştığını söyledi. Özellikle yılan, kertenkele, örümcek, akrep ve böcekler konusunda fazlasıyla hatalı bilgi dolaştığını, kurumların bu yüzden bilim danışmanlığına önem vermesi gerektiğini söyleyen Dr. Türkoğlu, prestijli doğa bilimleri markalarında bile hatalı paylaşımlar olduğunu kaydetti. Bu yanıltıcı, yanlış paylaşımların cahillik ve etkileşim avcılığından kaynaklandığını aktaran Dr. Türkoğlu, "Doğru bilgiye nasıl ulaşılması gerektiğini bilmiyoruz. Bu yüzden dijital okuryazarlık ve bilim okuryazarlığı eğitimlerine özellikle yoğunlaşmalıyız. Sosyal medyadaki 'tık habercileri'nin bu alanı art niyetli kullandıkları aşikar. Sayısız kez kaynaklarıyla birlikte uyarmama rağmen aynı yalan haberleri servis etmeye devam ediyorlar" diye konuştu.

YÜZLERCE GERİ DÖNÜŞ, ÖLDÜRMEKTEN KURTARIYOR

Amacının okuyucuları bu konuda bilgilendirmek ve farkındalık sağlamak olduğunu belirten Dr. Türkoğlu, "Çünkü çoğu haber sitesi yöneticileri yorumları dikkate dahi almamakta. Fakat etkileşimi bu kadar artan bir paylaşıma gelen okurlar yorumlara da bakma gereği hissediyor. O sırada belki benim yorumuma dikkat edip merak eder ve konunun doğrusunu öğrenmek için araştırabilir. Asıl hedefim bu. Benim söylediğimi nihai karar olarak da görmesini istemiyorum. Güvenilir kaynaklardan doğrusuna ulaşmaya çalışması asıl amacım. En güzel tarafı ise harika geri dönüşler alıyorum bu konuda. Yüzlerce kişi 'Hocam paylaşımınızı gördüm ve geçen balkonda gördüğüm kertenkelenin zararsız olduğunu öğrendim ve öldürmedim' veya 'Tarlada gördükleri yılanın zehirsiz olduğunu söyledim ve öldürmelerine engel oldum' gibi mesaj alıyorum. Beni en çok motive eden de bu geri bildirimler oluyor. Herkes Afrika'daki bir çitanın nasıl yaşadığını az çok tahmin edebiliyor popüler belgesellerden ötürü, ancak çevremizde yaşayan hayvanları tanımıyoruz. Öncelikle onları tanımak ve anlamak ile başlamalıyız" dedi.

'ZEHİRLİ AMA ZEHRİ TIBBİ ÖNEM ARZ ETMEZ'

Dr. Türkoğlu, Türkiye'deki örümcek ve akreplerin neredeyse hepsinin zehirli olduğunu ama zehri insan için tehlikeli olabilen, yani tıbbi önem arz edebilen örümcek veya akrep cinsi sayısının toplamda bir elin beş parmağını geçmediğini söyledi. Dr. Türkoğlu, açıklamasında, "Örümceklerde karadul ve keşiş örümceği, akreplerde ise kara akrep ve sarı akrep gibi cinsler var. Bunlarla karşılaşmak hem sanıldığı kadar kolay değil hem de sizi gördüklerinde peşinize takılıp ısırmaya/sokmaya çalışmazlar. Çoğu zehirlenme vakası rastlantısal karşılaşmalardan kaynaklı. Öte yandan Türkiye'de zehri tıbbi önem arz eden yılanlar sadece engerekler ve çöl kobrası ama o da Kilis ve Urfa'da kaydı olan nadir bir tür. Engerek ısırılmaları genellikle Karadeniz'de çayla uğraşan çiftçilerin başına gelmektedir. Çay bitkisi yoğun olduğu için yürürken veya bitkiyi toplarken yanlışlıkla bir engereğin üstüne basma ihtimali bulunmaktadır. Haliyle topuk koruyucu çizmeler ve eldivenli uzun giysiler giyilmesi çok önemlidir. Özetle istatistiksel olarak bahçede, balkonda, yürüyüşte karşılaştığınız hayvanların çok çok büyük kısmı zararsızdır. 'Zehri tıbbi önem arz etmez' söylemim sıkça espri konusu oluyor gördüğüm kadarıyla. Güzel bir şey, çünkü mizah, bilginin yayılması açısından çok önemli bir araç" diye konuştu.

'YILANLARIN ÖLDÜRÜLMESİ MANTIKSIZ'

Yaban hayvanlarının öldürülmesine de tepki gösteren Dr. Türkoğlu, şu çağrıda bulundu:

"Yaban hayvanlarının öldürülmesi, bırakın etik olarak yanlış olmasını, ekolojik açıdan da doğru değildir. Yılanların öldürülmesi ülkemizin biyoçeşitliliğini azaltması bir yana, kemirici popülasyonlarında artışa neden olur. Yılanların öldürülmesinin normalleşmesi son derece mantıksız bir gelenektir ve acilen terk edilmesi gerekmektedir. Onlar da tıpkı diğer hayvanlar gibi hayatlarını sürdüren etçillerdir. Medya kuruluşlarının doğa bilimleri alanında doğru bilgiler yapabilmesi için alanın uzmanlarına danışmalarını öneririm. Asıl zehirli olan söz konusu hayvan türleri değil, haklarında yapılan yalan haberlerdir."