ODTÜ'de depremzedelere psikolojik destek

ODTÜ, Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen ve Ankara'ya gelen kişilere yönelik psikolojik destek çalışması başlattı. Deprem bölgesinden gelen afetzedelere, üniversitede görevli psikologlar tarafından destek sağlanmaya başladı. ODTÜ Psikoloji Bölümü Öğretim Elemanı Uzman Klinik Psikolog İrem Erten, üniversite bünyesindeki Ayna Klinik Psikoloji ve Destek Ünitesi'nde depremden dolaylı ya da direkt etkilenmiş kişiler için bir çalışma yaptıklarını belirterek, "Depremzede yakını ya da depremzede kişiler ODTÜ içinde yer alan bu klinik ile irtibata geçiyorlar. Eğer Ankara'daysa yüz yüze, Ankara dışında ise online bir şekilde görüşmeler sağlanıyor. Bu ilk etapta telefon ile ulaştıklarında durum tespiti yapılıyor, psikologlar tarafından taleplerini anlamak üzere bir görüşme yapılıyor. Daha sonra ihtiyaç görüldüğünde terapi süreci için Ayna Klinik Psikolojik Destek Ünitesi'ne yönlendiriliyor. Burada klinik psikologlar ile süreç başlıyor. Şimdiye kadar depremden sonra 12'si yetişkin 8'i çocuk olmak üzere 20 kişi başvurdu. Çocuk, ergen, yetişkin seansları yürütülmekte. Çocuklar için de oyun terapisi yapılıyor" dedi.

'TESELLİ YERİNE DİNLEMEK DAHA ETKİLİ'

Psikolog Erten, deprem bölgesindeki insanların depremden doğrudan etkilenen ve dolaylı yoldan etkilenen olmak üzere iki kategoride incelenmesi gerektiğini söyleyerek, "Bir kere travma ve kayıpları varsa yas sürecinin varlığını bilmek ve bu noktada travma ve yas sürecinde nelerle karşılaşılabilir, bunlar hakkında bilgi edinebilmek bizim için faydalı olacaktır. Yas süreci; bu söylenildiğinde hep can kaybı akla geliyor fakat bu sağlık kaybı olabilir, ev kaybı olabilir, şehir kaybı olabilir. Bunların da yası tutulur. Travma sonrası ve yas sürecinde kişilerin gösterebilecekleri bazı davranış ve duygular vardır. İçe kapanabilirler, panik olabilirler daha öfkeli olabilirler, daha çaresiz  hissedebilirler. Bu duyguların normal olduğunu bilmek biraz daha kapsayıcı, biraz daha sakin harekete geçmemizi sağlayacaktır" diye konuştu.

Depremzedelerle iletişime geçilirken de dikkat edilmesi gereken noktalar olduğunu vurgulayan Erten, "Depremden sonra kişinin gerçeklik algısı bozuluyor, zihni bulanıklaşıyor ve bu yaşadığı şeyi anlamlandırmaya   ihtiyaç duyuyor. Anlamlandırmanın en güzel olabileceği yer ise iletişim. Yaşadığını, konuşmasını desteklemek anlamında sadece konuşmasına, duygularına alan açmak gerek. Kötü bir olay olduğunda insanlar genellikle durumdaki iyiliği ortaya çıkarmak için iyiyi göstermeye dair bir eğilime gidiyorlar; 'Bak sen hayattasın, sen buradasın' gibi ya da teselli edici konuşmalara gidebiliyorlar. Bunun yerine dinlemek çok daha etkili" ifadelerini kullandı.

'OYUNUN İYİLEŞTİRİCİ GÜCÜNDEN FAYDALANABİLİRİZ'

Erten, depremden etkilenen çocuk psikolojisiyle ilgili de, "7 yaş altındaki çocuklarla basit, somut bilgilerle iletişime geçilmeli. Gerçekler saklanılmadan anlatılmalı. Bu noktada çocuğun yaşı ile birlikte kapasitesini de gözetmek lazım. Kaç yaşında, ölümü, travmayı algılayabilecek mi? Çocukla bir şey paylaşmamayı önermiyoruz. Çocuğa olabildiğince yalın, sade, basit bilgiler verilmeli. Çocuğun bir kaybı varsa bunun güvendiği biri tarafından söylenmesi lazım. Bu bir uzman olmamalı, bir yabancı olmamalı. Çocuğun güvendiği, tanıdığı biri olması çok önemli" dedi.

Çocuğun yas sürecinde oyun oynamasının da çok kıymetli olduğunu söyleyen Erten, "Çocuk üzülebilir, ağlayabilir, tepki çıkarabilir, gelişimsel olarak daha geriye giderek farklı tepkiler gösterebilir. Bu tepkilerinin normal olduğunu, ona kendini ifade edebileceği alan olduğunu anlatarak ve ona eşlik ederek bu yas sürecini geçirebiliriz. Bu noktada çocuğun oyun oynaması çok kıymetli. Çünkü oyun çocuk için iyileştirici bir etki. Burada çocukla oyun oynarken çocuğun yönlendirdiği, çocuğun seçtiği oyuncak, yarattığı mizansen, hikaye buralara dikkat etmek gerek. Bu oyunlar bu süreçte yetişkinleri zorlayan oyunlar olabilir. Çocuklar kumdan mezarlar kazmak isteyebilir, bina yapıp yıkabilirler. Çocuk kontrol edemediği dış dünyayı oyunda kontrol etmeye ve kendini iyileştirmeye başlar. Bu sebeple oyunun iyileştirici gücünden faydalanabiliriz" diye konuştu.