Balon balıkları için Nisan ayı uyarısı; Ne hamsi, ne istavrit kalacak
İstilacı bir tür olarak denizlerde yer alan ve tüketildiğinde ölüme götüren sonuçlara yol açan balon balığı rotasını Marmara'ya çevirdi. Hidrobiyolog Dr. Erol Kesici, "Bunlar Nisan aylarında, üreme zamanlarında çok tehlikeli olabilmekteler. Yumurtalarının kesinlikle yenilmemesi gerekir. İç organlarının kesinlikle yenilmemesi gerekiyor. Bütün sularımız için tehlikeli çünkü bizim biyogüvenliğimizi tehdit ediyor. Bu türlerle mücadele etmek zorundayız. Yoksa balıklar kalmayacak. Ne hamsi kalacak, ne istavrit kalacak" dedi.
Mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar deniz suyunun ısınmasına neden oldu. Suların ısınmasıyla birlikte Kızıldeniz'den gelerek Akdeniz'e yerleÅŸen istilacı bir tür olan balon balığı, Ege Denizi'nden sonra rotasını Marmara Denizi'ne çevirdi. Son 30 yılda denizlere giren 500'e yakın istilacı türden biri olan balon balığı biyo çeÅŸitliliÄŸi de tehdit ediyor. Bu zehirli türle mücadele etmek gerektiÄŸini vurgulayan Türkiye Tabiatı Koruma DerneÄŸi Bilim Danışmanı ve Hidrobiyolog Dr. Erol Kesici, avcılığın da önemine dikkat çekerek “Balon balıkları, kirpi balıkları en tehlikeli olan ve en çok zehre sahip olan balıklar. Biz atıksız bir dünya yaratmak zorundayız. Atıksız bir dünya yaratırsak küresel ısınmayı da önleriz, balon balıklarının böyle istediÄŸi yerlere gitmesini de önlemiÅŸ oluruz" diye konuÅŸtu.Â
Â
"500'E YAKIN Ä°STÄ°LACI TÃœR VAR" Â
Kesici, “Son yıllarda bilhassa 2000'den sonra rastladığımız en önemli olaylardan bir tanesi denizlerimizdeki istilacı türler. Bu istilacı türlerin ülkemize giriÅŸ nedenlerinin başında elbette suların ısınması geliyor. Kızıldeniz'den SüveyÅŸ Kanalı'nı geçmek suretiyle birçok türler geliyor. Bunun yanı sıra bizim ne yazık ki son 30 yıl içerisinde en az 500'e yakın denizlerimize giren istilacı türler var. Bunlar deniz yosunları, deniz yıldızları, deniz anası ve balık türleri. Bunlar da çok tehlikeli. Bu istilacı balıklar bizim biyolojik sistemlerimizi tehdit eder hale geldi. Son günlerde gündeme gelen balıkların başında balon balıkları var. Dünyanın en zehirli ikinci tür balığı. Ondan sonra sokar balık adını verdiÄŸimiz balıklar var. Bunlar varolan doÄŸal türleri yok ediyorlar ve biyogüvenliÄŸimizi tehdit altına almış oluyorlar" ifadelerini kullandı.Â
Â
"AKYA TÃœRLERÄ° BU BALIKLARI TÃœKETÄ°YORDU"Â
Dr. Erol Kesici, “Bunların yüzgeçlerinde, derilerinde, bilhassa iç organlarında bulunan tetrodotoksin denilen bir madde var. Bu dünyanın en tehlikeli zehirlerinden bir tanesi eÄŸer siz bu balığın temizlenmesini bilmezseniz, avcılığını bilmezseniz yine aynı ÅŸekilde elinizde tutarsanız bu balık insanları zehirleyebiliyor. Ä°yi bir ÅŸekilde eÄŸitiminin alınması gerekiyor. Hem avcılıkla hem de yakalanmasıyla ilgili. GüneÅŸ balıkları da bu grubun içerisine girmiÅŸ oluyor. Akdeniz'de bizim Akya dediÄŸimiz balıklarımız vardı, büyük balıklar. Akya türleri bu balıkları av avcı iliÅŸkisi içerisinde tüketiyorlardı. Deniz kaplumbaÄŸalarımız vardı. Deniz kaplumbaÄŸalarımız da yine bu güneÅŸ balıklarını, sokar balıklarını, balon balıklarını ÅŸiddetli ÅŸekilde yiyen, hoÅŸlandıkları gıdalarıydı ama bunların türleri azalmaya baÅŸladı" ÅŸeklinde konuÅŸtu.Â
Â
"NÄ°SAN AYINA DÄ°KKAT; NE HAMSÄ°, NE Ä°STAVRÄ°T KALACAK"Â
Kesici, “Marmara içinde de aynı tehlikeler söz konusu. Bazı ülkelerde vardır, köpek balıklarının sahile doÄŸru gelmesi sonucu plajlara çelik fileler, aÄŸlar örtmek durumundalardır. Balon balığı da aynı tehlike özelliÄŸine sahip. Bugün Akdeniz sahillerinde çok yaygın, Marmara'ya da gelmiÅŸ vaziyette. Bunlar Nisan aylarında, üreme zamanlarında çok tehlikeli olabilmekteler. Yumurtalarının kesinlikle yenilmemesi gerekir. İç organlarının kesinlikle yenilmemesi gerekiyor. Bütün sularımız için tehlikeli çünkü bizim biyo güvenliÄŸimizi tehdit ediyor. Bunların giriÅŸleri kontrol altına alınabilirdi. Geldikleri yer tek kaynak, SüveyÅŸ. Bir nedeni de akvaryumculuk. Akvaryumda bunlar çok güzel görüntü vermekteler, bu balıklar zaman zaman belirli bir süre besleniyor sonra daha sonra sulara bırakıyorlar. Ä°kinci neden de avcılık, avcıların mutlak suretle bu konuda eÄŸitilmesi gerekiyor, bilinçlendirilmesi gerekiyor. Hem kendi saÄŸlıkları için hem de balıkçılığınızın güvence altına alınabilmesi için biz bu türlerle mücadele etmek zorundayız. Yoksa balıklar kalmayacak. Ne hamsi kalacak, ne istavrit kalacak. Ne de diÄŸerleri, zaten yok. Bizim ülkemizde ne yazık ki ÅŸu anda satılan balıkların yüzde 70'ine yakını da ithal edilen balıklar" diye konuÅŸtu.Â
Â
"DÄ°P BALIKLARI TEHLÄ°KE ALTINDA" Â
Kesici, “Koskoca Akdeniz'de, Karadeniz'de, Marmara'da yapabileceÄŸimiz en iyi mücadele yöntemi biyolojik yöntem. Denizlerimizi hem temiz tutmak, hem onları biyolojik çeÅŸitliliÄŸini artırmak, Akya gibi, Akdeniz'de bulunan küçük köpek balıkları onlar bile balon balıklarını iyi bir ÅŸekilde yemekteler. Bu tür balıkların sayısının artmasını, biyolojik çeÅŸitliliÄŸin ekosistemin zenginleÅŸtirilmesini saÄŸlamamız gerekiyor. Bu balıklar, güneÅŸ balıkları dipte daha çok yaşıyorlar. Dipte bulunan bütün dip balıkları tehlike altında. Dil balıkları, balıkların yavruları, istavritin, hamsinin, mezgitin, akla gelen hangi tür varsa bunların hepsi tehlikede. Çünkü bunlar istilacı. Her tarafa yaygın vaziyetteler. Hava sıcaklıklarına baÄŸlı olarak denizin dip tarafında da çok bulunuyorlar, üst taraflara da çıkıyorlar. Alüminyum hatta tenekeyi bile parçalayabilme özelliÄŸinde bu nedenle bütün balıklar tehlikede çünkü bu balıklar her ÅŸeyle besleniyorlar" dedi.Â
Â
"ATIKSIZ BÄ°R DÃœNYA YARATMAK ZORUNDAYIZ"
Kesici, “O nedenle biz de Marmara'daki aklımıza gelen bütün balıkların hepsi tehlike altında. Bizim Marmara'daki zenginliğimizi oluşturan hamsi, istavrit, palamut diğer yerlerden göç eden balıklar olsun onların beslenmesiyle ilgili olan diğer küçük balıkları da yiyorlar. Onlar da bu sefer beslenemiyorlar. Bizdeki balık fiyatlarının artışındaki temel nedenlerinden bir tanesi bu. Balon balıkları, kirpi balıkları en tehlikeli olan ve en çok zehre sahip olan balıklar. Biz atıksız bir dünya yaratmak zorundayız. Atıksız bir dünya yaratırsak küresel ısınmayı da önleriz, balon balıklarının böyle istediği yerlere gitmesini de önlemiş oluruz" diye konuştu.