Yerli şeker pancarı tohumunda üretim başladı
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. (Türkşeker), şekerde dışa bağımlılığın tamamen bitirilmesi amacıyla 'Türkşeker 2023' ve 'Türkşeker 2053' isimli 2 çeşit yerli tohum geliştirdi. Üretimine başlanan yerli tohumların gelecek yıl toprakla buluşması planlanıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı iştiraki Türkşeker, 30 yıl önce yapılan bilimsel araştırmalarla başlayan yerli şeker pancarı geliştirme çalışmalarına son yıllarda hız verdi. Bu kapsamda 2020 yılında Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi ve Kastamonu Üniversitesi ile 'Hastalık ve Zararlara Dayanıklı Yerli ve Milli Şeker Pancarı Çeşitlerinin Islahı ve Tohum Üretimi' protokolünü imzaladı. Proje kapsamında 'Türkşeker 2023' ve 'Türkşeker 2053' adlarında 2 çeşit yerli tohum geliştirildi.
Geliştirilen çeşitler, 28 Ocak 2022'de Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğünden üretim izni aldı. Biyoteknoloji laboratuvarlarında geliştirilen tohumlar, tescil sürecinde yapılan saha ve test aşamalarını da başarıyla geçti. Böylelikle bu yıl 4 Nisan'da tescil edilen yerli tohumlar, Milli Çeşit Listesi'ne kaydedildi. Üretim çalışmaları başlayan yerli şeker pancarı tohumunun gelecek yıl toprakla buluşması planlanırken, 6-7 yıl içerisinde dışa bağımlılığın tamamen bitirilmesi hedefleniyor.
Şeker, pancar posası, hayvan yemi, plastik, elektrik, biyo etanol, etil alkol, kağıt, gübre, ilaç, kozmetik sanayi, sirke, hamur mayası üretiminde kullanılan şeker pancarının tohumunun yerli ve milli imkanlarla geliştirildiği laboratuvarı ve üretim tarlalarını DHA görüntüledi.
'ISLAHI EN ZOR BİTKİLERDEN'
Türkşeker Şeker Enstitüsü Müdürü Selçuk Kenar, "Gelecekte oluşabilecek bir küresel kriz ya da küresel salgın sebebiyle tohum ithalinde aksaklık yaşanması halinde, ülkemiz buğdaydan mısıra, nohuttan mercimeğe her türlü tahılı, bakliyatı, sebze ve meyveyi yeteri kadar üretebilecek yerli tohuma sahip durumdadır. Sadece, son derece stratejik ürün olan şekeri üretebilecek yerli bir şeker pancarı tohumuna sahip değildir.
Böyle bir durumda ülkemiz kendi şekerini üretemez duruma gelebilir ki bu asla kabul edilebilir bir şey değildir. İşte bu yüzden yerli ve milli şeker pancarı tohumunu üretmek son derece stratejik bir öneme sahiptir. Şeker pancarı tohumu en az 15 yılı bulan, aralıksız olarak titiz bir uzman ekip çalışmasını gerektiren ıslahı en zor bitkilerin başında gelmektedir. İşte bu yüzden yaklaşık 30 yıl önce Türkşeker'e bağlı Şeker Enstitüsü'nde yapılan bilimsel araştırmalarla başlayan yerli şeker pancarı çeşidi geliştirme çalışmalarına son yıllarda hız verildi.
Bu kapsamda, klasik ıslah yöntemleri kullanılarak yürütülen ve çok uzun zamana ihtiyaç duyan ıslah çalışmalarını desteklemek ve hızlandırmak amacıyla 2020 yılında tam donanımlı biyoteknoloji laboratuvarı kurularak ıslah konusunda uzman bir ekip oluşturuldu" dedi.
'100 YILLIK BİR HAYAL GERÇEKLEŞTİ'
Atılan adımlar sonucunda iki çeşit yerli tohum için tescil alındığını anlatan Kenar, "Tescil aldığımız bu 2 çeşitte şeker pancarı tohumu üretimi çalışmalarına 2024 yılı itibarıyla başlanmıştır. Bu yıl üreteceğimiz Türkiye'nin ilk yerli ve milli çeşitlerimizi 2025 yılında çiftçimizle buluşturmayı ve 6-7 yıl içerisinde dışa bağımlılığı tamamen bitirmeyi hedeflemekteyiz. Ayrıca yeni çeşitlerde şeker pancarı tohum ıslahı çalışmalarımız aralıksız sürmektedir.
Küresel sorun haline gelen su kaynaklarına ulaşım zorluğu sebebiyle, kuraklığa ve birçok hastalık ve zararlıya dayanıklı şeker pancarı tohumu geliştirmek yine en önemli hedeflerimiz arasında yer almaktadır. Cumhuriyetin ilk yıllarında kurulmuş, kamunun en köklü sanayi kuruluşlarından olan Türkşeker, 100 yıllık bir hayali gerçekleştirerek ilk yerli ve milli şeker pancarı tohumunu üretmeyi başardı. Bu sayede dışa bağımlılıktan kurtulmanın ilk adımları atılmış oldu. Ülkemize, Türkşeker'e, şeker sektörüne ve çiftçimize hayırlı olsun" ifadelerini kullandı.
