Anıtkabir'deki bayrak direÄŸinin ipini üreten Güner CoÅŸkuncan, 42 yıl sonra o dönemi gözyaÅŸlarıyla anlattı
İstanbul'da yaşayan Güner Coşkuncan, 1981 yılında çıkan bayram gazetesinde gördüğü bir haberde Anıtkabir'de eskiyen bayrak direği ipinin Amerika'dan getirtileceğini öğrendi. O zaman 36 yaşında olan Coşkuncan, yetkililerle görüşerek 30 metre yüksekliğindeki direk için ip üretebileceğini söyledi. Tamamen yerli malzemelerle yurt dışından gelen numune ipe bakarak üretim yapan Coşkuncan, Atatürk'ün 100'üncü doğum yılı plaketiyle ödüllendirildi. 42 yıl sonra o dönemi gözyaşlarıyla anlatan 80 yaşındaki Coşkuncan, "Amerika'dan gelen ipi görünce hayal kırıklığına uğradım, çok basitti. 15-20 günde içinde çelik tel bulunan 65 metre uzunluğunda 3 ip ürettim, ürettiğim ip rahat 10 yıl kullanılırdı. Dönemin Devlet Bakanı Mehmet Özgüneş beni tebrik etti, plaket verdi. Tamamen Milli duygularla hareket ettim. Takdir edilmek beni çok mutlu etti, hayatımın en mutlu anıydı" dedi.
Ä°stanbul’da plastik boru üretimi yapan iÅŸ insanı Güner CoÅŸkuncan, bir bayram sabahı akraba ziyaretine gitmeden önce eve gelen gazeteyi okudu. O dönem bayramlarda tüm gazetelerin yerin sadece tek gazete çıktığını belirten CoÅŸkuncan, bayram gazetesinde gördüÄŸü bir haberin kendisini ÅŸaşırttığını ifade ederek ip üretme hikayesinin böyle baÅŸladığını söyledi.
‘ANITKABİR'DEKİ BAYRAK DİREĞİNE İP ARANIYOR’ BAŞLIKLI HABERİ GÖRDÜ
CoÅŸkuncan, “1981 yılının son günleriydi, bayramdı. Gazetede 'Anıtkabir'deki bayrak direÄŸine ip aranıyor, Anıtkabir yöneticileri zor durumda' baÅŸlıklı bir haber gördüm, ÅŸaşırdım. Gazeteyi aldım, o zaman CaÄŸaloÄŸlu'ndaki Hürriyet gazetesine gittim. Haber koordinatörü Ali Esin vardı, onunla görüÅŸtüm, ipi herhangi bir bedel almadan yapabileceÄŸimi söyledim. O bana 'bayram geçsin, araÅŸtırıp sana döneceÄŸim' dedi. Sonra toplantıda gazete yönetimine konuyu söylüyor, onlar reklam olur düÅŸüncesiyle sıcak bakmıyor, çekiniyor. Ali Esin beni aradı 'sen direk Devlet Bakanı Mehmet ÖzgüneÅŸ'e ulaÅŸ' dedi. Bu isimleri hiç unutmuyorum" diye konuÅŸtu.
DÖNEMİN BAKANINA MEKTUP YAZARAK İPİ ÜRETEBİLECEĞİNİ SÖYLEDİ
Anıtkabir'in ilk ipini Amerika'da yaÅŸayan Nazmi Cemal isimli Türkün yaparak direkle hediye ettiÄŸini aktaran CoÅŸkuncan, "Bakana kısa bir mektup yazdım. Mektupta, 'Anıtkabir direÄŸine ip aranıyormuÅŸ, böyle bir sorun varmış, numune yollarsanız bu ipi yaparım' dedim. Plastik boru üreten bir iÅŸ yerim vardı, o nedenle yapabileceÄŸimi düÅŸündüm ama bir taraftan da çekiniyordum. Çünkü ip Amerika'dan geliyormuÅŸ. Bakan ÖzgüneÅŸ, 1 hafta içerisinde bana dönüÅŸ yaptı mektubunda 'ilgi ve alakanıza çok teÅŸekkür ediyorum, geliÅŸmeleri size bildireceÄŸiz' diyordu. Eskiden normalde Amerika'da yaÅŸayan bir Türk, direÄŸi ve ipi yapıp hediye etmiÅŸ. Bu süreçte elçilik vasıtasıyla kiÅŸiye ulaÅŸmışlar, 92 yaşındaymış. Ä°pi organize edip Ankara'ya gelmiÅŸ. Bunu duyunca beni artık aramayacaklarını düÅŸündüm" ifadelerini kullandı.
Ä°PÄ°N İÇİNE ÇELÄ°K TEL KOYDUM, 570 KÄ°LOYU KALDIRIRÂ
Tam da o günlerde Anıtkabir'den kendisine bir zarf geldiÄŸini anlatan CoÅŸkuncan, "Zarfın içinde Amerika'dan gelen ipin numunesi, istenilen ölçü ve özellikleri yazıyordu. DireÄŸin uzunluÄŸu 30 metreymiÅŸ, git gel 65 metrelik bir ip lazımdı. Amerika'dan gelen ipi görünce hayal kırıklığına uÄŸradım, o kadar basitti ki. Gözümde büyütmüÅŸüm daha kalitesini yaptım. Ä°pin içine çelik tel koydum, kaldırma gücü 570 kilodur. Üstünde plastik takviyeler var 1 ton ağırlığı kaldırır. Çelik teli arkadaÅŸları dolaÅŸarak buldum, örme teldir. Sonra tele göre makinede kalıp yaptırdım. 15-20 gün içinde 3 tane 65 metre uzunluÄŸunda ip ürettim" dedi.
BULUTLARIN ÜZERİNDE UÇUYORDUM
Ä°pleri ürettikten sonra Anıtkabir yönetmine teslim etmek için Ankara'ya gittiÄŸini belirten CoÅŸkuncan, "Anıtkabir müdürüne ipleri teslim ederken Hürriyet ekibi oradaydı, çektiler. Sonra bakan beyle görüÅŸüp bilgi vermek istedim. 16.00 için randevu verdiler, gittim. ÖzgüneÅŸ ayakta karşılayıp 'sana özür borcum var' dedi. Åžaşırdım, niçin diye sordum. 'Bir ÅŸey yapıp bizi bu dertten kurtarırsın düÅŸüncesi vardı ama samimi söylüyorum cevap vermiÅŸ olmak için cevap verdim' dedi. O sırada çantamdan Amerika'dan gelen iple kendi ürettiÄŸimi gösterdim. Orada hocam dediÄŸi biri vardı ipleri ona gösterdi. 'Bu bizim Amerika'dan arayıp bulamadığımız bu da evladımızın yaptığı ip. Evladımızın yaptığı ip Amerika'dan gelenden dört beÅŸ gömlek daha üstün. Evladımıza fırsat verilince yapamayacağı ÅŸey yoktur' dedi. Tek beni tebrik ederek Atatürk 100'üncü yıl altın plaketiyle ödüllendirdi. Sanki bulutların üzerinde uçuyordum o kadar mutluydum. DönüÅŸ yolunda çocuk gibiydim, çantamı açıp plakete bakıp kapatıyordum" diye konuÅŸtu.
Ä°P 10 YILDA ESKÄ°MEZ
Cesaretiyle gurur duyduÄŸunu vurgulayan CoÅŸkuncan, "Ali Esin bir sohbetimizde bana plaketin çok deÄŸerli olduÄŸunu söyledi. Ä°lk 10 plaket devlet sanatçılarına verilmiÅŸ. Esin, halktan ilk alanın ben olduÄŸumu ifade etti. Çok duygulandım, mutlu oldum. ÜrettiÄŸim ip 10 yılda eskimez. Benim için en büyük gurur medeni cesaretimdir. Tamamen milli duygularla o ipi ürettim" ifadelerini kullandı.
ÇANAKKALE ABİDESİ'NDEKİ DİREĞİN İPİNİ DE ÜRETTİM
CoÅŸkuncan, "Ardından 2-3 yıl sonra Çanakkale Abidesi'nin oradaki bayrak direÄŸine de ip lazım olmuÅŸ. Beni duymuÅŸlar, ulaÅŸtılar. Ne kadar sürede yapılır, fiyatı ne olur dediler. Ben parayla deÄŸil hibe olarak yapacağımı söyledim, buna dair resmi bir yazı rica ettim. UzunluÄŸu 45 metreden fazlaydı, 2-3 tane de oraya yaptım" dedi.
Anıtkabir'deki bayrak direÄŸinin 29 Ekim 2013 yılında yenilendiÄŸi, Nazmi Cemal tarafından 1950 yılında dikilen ilk bayrak direÄŸinin ise merdivenlerin tam karşısında kaidesi üzerinde sergilendiÄŸi öÄŸrenildi.
