Türk Eğitim-Sen, 2023-2024 eğitim öğretim yılına ilişkin ücretli öğretmen sayılarını araştırdı. 81 il valiliğinden ücretli öğretmen sayısını isteyen sendikaya 71 il cevap verdi. Buna göre; Türkiye'de 2023-2024 eğitim öğretim yılında 71 ilde ücretli öğretmen sayısı 66 bin 780 oldu. Ücretli öğretmen sayısını göndermeyen iller; Ağrı, Bayburt, Bilecik, Düzce, Hatay, Kars, Niğde, Şırnak, Tokat ve Yalova.
İSTANBUL'DA 17 BİN 411 ÜCRETLİ ÖĞRETMEN ÇALIŞTIRILIYOR
İstanbul en yüksek ücretli öğretmen sayısına sahip il oldu. İstanbul'da 17 bin 411 ücretli öğretmen çalıştırılırken; 3 bin 381 ile Ankara takip etti. Ücretli öğretmen sayısının yüksek olduğu diğer iller ve öğretmen sayıları; Bursa 3 bin 379, İzmir 3 bin 105, Gaziantep 2 bin 330, Kocaeli 2 bin 99, Antalya 1855, Van 1548, Kahramanmaraş 1484, Tekirdağ 1207 şeklinde gerçekleşti.
ÜCRETLİ ÖĞRETMENLERİN 6 BİN 654'Ü ÖN LİSANS MEZUNU
71 ildeki ücretli öğretmenlerin mezuniyet durumlarına bakıldığında; eğitim fakültesi mezunlarının sayısı 28 bin 381, lisans mezunlarının sayısı 31 bin 745, ön lisans mezunlarının sayısı 6 bin 654. İller bazında yapılan araştırmada, bazı illerde lisans mezunu ücretli öğretmenlerin sayısının eğitim fakültesi mezunu ücretli öğretmenlerin sayısından fazla olduğu görüldü.
ÖN LİSANS MEZUNU ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENİ SAYISI 2 BİN 15
Özel uzmanlık gerektiren zihinsel, görme, işitme engelliler öğretmenliğinde dahi ön lisans mezunu ücretli öğretmen görevlendirmesi yapıldığı görüldü. Özel eğitim öğretmenliğinde toplam 19 bin 61 ücretli öğretmen görev yaparken; bu öğretmenlerin 6 bin 845'i eğitim fakültesi, 10 bin 201'i lisans, 2 bin 15'i ön lisans mezunu. Ön lisans mezunu özel eğitim öğretmenlerinin 1062'si İstanbul'da. Ücretli branş öğretmeni olarak görev yapanların sayısı toplam 23 bin 187 iken; bu öğretmenlerin 8 bin 40'ı eğitim fakültesi, 12 bin 673'ü lisans, 2 bin 474'ü ön lisans mezunu. Ücretli sınıf öğretmeni olarak görev yapanların sayısı toplam 16 bin 679 iken; bu öğretmenlerin 8 bin 704'ü eğitim fakültesi, 7 bin 390'ı lisans, 585'i ön lisans mezunu.
NORM KADRO İHTİYACI 69 İLDE 91 BİN 484
İl valiliklerinden norm kadro ihtiyacı da talep edildi. Buna göre; 69 ilden norm kadro sayıları geldi. Norm kadro sayısını göndermeyen iller; Ağrı, Bayburt, Bilecik, Düzce, Hatay, Kars, Niğde, Şırnak, Tokat, Yalova, Hakkâri ve Karaman. 69 il valiliğinden gelen verilere göre; norm kadro açığı 91 bin 484. Ücretli öğretmen sayısının norm kadro ihtiyacının 24 bin 704 altında kaldığı görüldü. İstanbul'da norm kadro ihtiyacı 26 bin 743 iken ücretli öğretmen sayısı 17 bin 411. Tekirdağ'da norm kadro ihtiyacı 1637 iken ücretli öğretmen sayısı 1207. Şanlıurfa'da norm kadro ihtiyacı 6 bin 280 iken ücretli öğretmen sayısı 4 bin 219. Konya'da norm kadro ihtiyacı 2 bin 669 iken ücretli öğretmen sayısı 998. Kahramanmaraş'ta norm kadro ihtiyacı 2 bin 286 iken ücretli öğretmen sayısı 1484. Van'da norm kadro ihtiyacı 2 bin 915 iken ücretli öğretmen sayısı 1548. Zonguldak'ta norm kadro ihtiyacı 684 iken ücretli öğretmen sayısı 199'dur. Ücretli öğretmen alımı yapılmasına rağmen, norm kadro ihtiyacının karşılanamadığı görüldü. Ankara ve Diyarbakır'da norm kadro ihtiyacından fazla ücretli öğretmen görevlendirmesi yapıldığı belirlendi. Ankara'da norm kadro ihtiyacı 2 bin 937 iken görevlendirilen ücretli öğretmen sayısı 3 bin 381. Diyarbakır'da da norm kadro ihtiyacı 1283 iken, ücretli öğretmen sayısı 1305. Çeşitli nedenlerle uzun süreli izinde olan öğretmen sayısının fazla olmasının bu sonuca yol açığı belirtildi. Bazı branşlar itibariyle ücretli öğretmen sayısının norm kadro ihtiyacını karşılamadığı görüldü. Özel eğitim öğretmenliğinde norm kadro ihtiyacı 23 bin 764 iken ücretli öğretmen sayısı 19 bin 61. Branş öğretmenliğinde norm kadro ihtiyacı 51 bin 572 iken ücretli öğretmen sayısı 23 bin 187.
'EN AZ 92 BİN ÖĞRETMEN ATAMASI YAPILMALIDIR'
Ücretli öğretmen araştırması ile ilgili açıklama yapan Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı Talip Geylan, Türkiye'de öğretmen açığı sorununun bir türlü çözülemediğini belirterek, "Millî Eğitim Bakanlığı öğretmen ihtiyacını yeterli sayıda kadrolu öğretmen ataması yapmak yerine, girdikleri ders başına ücret alan, asgari ücretin yarısı bir aylık gelire sahip olan, hak ve güvenceden mahrum, geleceği amirlerinin iki dudağı arasında olan ücretli öğretmen görevlendirmesi yaparak gidermeye çalışıyor. Ücretli öğretmenlerin bir kısmının pedagojik formasyonunun olmaması ve iki yıllık meslek yüksekokullarından mezun olması da işin eğitimi tehdit eden boyutu olarak karşımıza çıkıyor" dedi.
'KADRO İHTİYACININ TAMAMLANMASI GEREKMEKTEDİR'
Araştırmaya göre 10 il eksik olmasına rağmen ücretli öğretmen sayısının 67 bine ulaştığını kaydeden Geylan, "Şayet tüm illerin verileri elimizde olsaydı, ücretli öğretmen sayısının 80 bini aştığı görülecektir. Ücretli öğretmen sayısının yüksekliği kadar norm kadro ihtiyacının da 90 binin üzerinde olması dikkat çekicidir. Bu durum, ücretli öğretmen çalıştırılmasına rağmen ülkemizde öğretmen açığının kapatılamadığının göstergesidir. Nitekim öğretmen açığı olduğunu Milli Eğitim Bakanı Sayın Yusuf Tekin de kabul etmiştir. Ancak Bakan Tekin, 68 bin öğretmen ihtiyacı olduğunu söylerken, sendikamızın tespitleri Yusuf Tekin'in verdiği norm kadro ihtiyacının en az 23 bin 484 üzerindedir. Peki öğretmen açığı ve bu açığın ücretli öğretmenler eliyle giderilmeye çalışılması eğitim hayatımız için ciddi bir sorunken, bu sorun nasıl çözülmelidir? Yapılması gereken öncelikle ücretli öğretmenlik denilen ve neredeyse asal istihdam modeli haline gelen bu ucube çalıştırma şeklinin tamamen kaldırılması ve sadece kadrolu atama yapılmasıdır. Şubat ayında en az ücretli öğretmen sayısı kadar yani 67 bin öğretmen ataması yapılması, ardından da 2024 yılında bu atamaların norm kadro ihtiyacına tamamlanması da gerekmektedir. Kısacası ülkemizde öğretmen açığı sorununu ortadan kaldırmak için 2024 yılında en az 92 bin atama yapılması elzemdir" ifadelerini kullandı.
Geylan, bir ihtisas mesleği olan öğretmenlikte 'ücretli' adıyla bir çalıştırma yöntemi olmaması gerektiğini belirterek şöyle dedi:
"Siz nasıl ücretli polis, ücretli doktor çalıştırmıyorsanız, insan yetiştiren bir mesleğin saygınlığını azaltan, mesleği tahrip eden, eğitimin kalitesini düşüren bir usulle öğretmen çalıştıramazsınız. Millî Eğitim Bakanlığı sadece ve sadece gerekli istisnai hallerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na dayalı olarak 'Vekil Öğretmen' unvanıyla öğretmen çalıştırmalıdır. Bunun dışında tüm öğretmenlerimizin kadrolu olarak istihdam edilmesi temel talebimizdir. Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılının başlangıcında, 'Türkiye Yüzyılı’nı inşa ederken, eğitimi öncelemek başat sorumluluğumuzdur. Eğitimin itici gücünün öğretmenler olduğunu göz önüne aldığımızda eğitim alanında tasarruf yapılmayacağı gerçeğinden hareketle, tüm imkanlarımızı geleceğimiz olan çocuklarımıza, onları yetiştiren öğretmenlerimize seferber etmeliyiz."
