Ötegezegenlerde su izleri tespit edilebilecek

ABD'deki Cornell Üniversitesi'nden araştırmacılar, James Webb Uzay Teleskobu'nu (JWST) kullanarak ötegezegenlerde su arayışına yeni bir yöntem geliştirdi. Bilim insanları, Dünya’nın sıcak mantosunda gerçekleşen kimyasal süreçleri inceleyerek bazalt bazlı bir spektral kütüphane oluşturuyor. Bu yöntem, Güneş Sistemi dışındaki gezegenlerin yüzey bileşimini belirlemeye ve bu gezegenlerde su olup olmadığına dair kanıtlar elde etmeye yardımcı olabilir.

Cornell Üniversitesi’nden Mühendislik Profesörü Esteban Gazel, “Dünya’nın mantosu eridiğinde bazalt oluşur. Mars’ın mantosu eridiğinde de bazalt oluştu. Ay’ın yüzeyi büyük ölçüde bazalttan oluşuyor. Bu nedenle, Dünya’daki bazaltları analiz ederek JWST’den gelen verilerle ötegezegenlerin yapısını çözmeye çalışıyoruz” dedi.

Gazel ve Macalester College’dan Asistan Profesör Emily First, Nature Astronomy dergisinde yayınlanan bir çalışmaya imza attı. Çalışmalarında, minerallerin kayaları nasıl oluşturduğunu ve bu süreçlerin spektral izlerini nasıl bıraktığını anlamaya odaklanıyorlar.

Araştırma kapsamında, 15 farklı bazalt örneğinin yaydığı kızılötesi ışık ölçüldü. Böylece JWST’nin tespit edebileceği bazalt spektral imzaları belirlendi. Eğer bir ötegezegende bazaltik lavlar yüzeye çıkıp soğuyorsa, bunlar sertleşerek kayalara dönüşüyor. Eğer gezegende su bulunuyorsa, bu bazalt kayaları suyla etkileşime girerek yeni mineraller oluşturabilir. Bilim insanları, bazalt örneklerindeki küçük spektral farklılıkları inceleyerek bir ötegezegenin yüzeyinde veya iç yapısında su olup olmadığını belirleyebilir.

Araştırma ekibi, yöntemlerini test etmek için Dünya’dan 48 ışık yılı uzaklıktaki ‘Süper Dünya’ LHS 3844b’yi inceledi. Nikole Lewis'in laboratuvarında çalışan Ishan Mishra, bu gezegenin yüzeyini bazalt spektral verileriyle modellemek için özel bir bilgisayar kodu yazdı. Araştırmacılar, gezegenlerin silisyum, alüminyum ile magnezyum oranlarını analiz ederek bu kayaların nasıl oluştuğunu ve hangi koşullar altında şekillendiğini anlamaya çalışıyor.

Bu araştırma, gelecek yıllarda JWST ve diğer gözlemevleri tarafından ötegezegenlerde su arayışında kullanılacak yeni bir yöntemi temsil ediyor.