'Bebek Ölümlerini Araştırma Komisyonu' toplandı

'Bazı Özel Sağlık Kuruluşlarında Yaşanan Bebek Ölümlerinin Tüm Yönleriyle Araştırılması, Özel Sağlık Kuruluşlarının Yenidoğan, Çocuk, Engelli ve Yaşlılarla İlgili Bakım Servislerindeki Uygulamalarının ve Mevzuatın İncelenerek Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu', Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yetkililerini dinlemek üzere AK Parti Adıyaman Milletvekili İshak Şan başkanlığında TBMM'de toplandı. Toplantıya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Yardımcısı Adnan Ertem, SGK Başkanı Raci Kaya, Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Eren Usul ve İstanbul SGK İl Müdürü Harun Sertbaş katıldı.

Komisyon Başkanı Şan, bir önceki toplantıda idari süreç hakkında detaylı bilgi verildiğini belirterek, "Komisyon olarak özel sağlık kuruluşlarında yaşanan bebek ölümlerinin araştırılması, yenidoğan, çocuk, engelli ve yaşlılarla ilgili bakım servislerindeki uygulamalar ve mevzuata ilişkin alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi noktasında sağlık hizmetleri sunumunun yanı sıra Sosyal Güvenlik Kurumu ve bu kapsamda sunulan hizmetlerin denetimini de ele almayı oldukça gerekli görüyoruz. Bu itibarla bugünkü toplantımızda Sosyal Güvenlik Kurumumuzu; sağlık hizmetleri finansmanın sağlanması, sağlık sigortası kapsamı ve özel sağlık kuruluşlarımızın bu kapsamında sundukları hizmetlerin denetlenmesi ve düzenlenmesi, özel sağlık kuruluşlarının sunduğu bakım hizmetlerinin finansmanına yönelik alınması gereken tedbirler ve öneriler hakkında ayrıntılı bilgi almak davet ettik" dedi.

SGK'nın sağlık ve sosyal güvenlik sisteminin temel yapı taşlarından birini oluşturduğunu söyleyen İshak Şan, "Sağlık sigortası, sağlık hizmetleri ödemeleri ve özel sağlık kuruluşlarıyla yaptığı anlaşmalar gibi hususlarda büyük önem taşımaktadırlar. Bu bağlamda kurum temsilcileri tarafından verilecek bilgiler, özel sağlık kuruluşları ile yapılan sözleşmelerde belirlenen ödeme ve hizmet sağlama şartlarının nasıl denetlendiği, bu denetimlerin, sağlık hizmetlerinin kalitesine olan katkıları, bu alandaki eksikleri tespiti ve çözüm önerileri ile geliştirilmesi açısından oldukça önemlidir" ifadelerini kullandı.

Konuşmaların ardından Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Eren Usul, komisyona sunum yaptı.

'MADDİ TARAFI SGK'Yİ İLGİLENDİRİYOR'

Bebek Ölümlerini Araştırma Komisyonu'unda söz alan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Yardımcısı Adnan Ertem, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen ve kamuoyuna 'yeni doğan ölümleri' olarak yansıyan konuyla ilgili Komisyonu bilgilendirmek için geldiklerini belirterek, "Bizim açımızdan biraz önce sayın milletvekilimizin de ifade ettiği şekliyle daha çok maddi tarafı SGK'yi ilgilendiriyor, çünkü özel hastanelerle yaptığımız sözleşmelere bağlı olarak işler yürütülmektedir. Savcılığın bize verdiği görev kapsamında kamu zararının tespit edilmesine ilişkin olarak sözleşmelere aykırılıklar ve bu aykırılıklarla beraber yapılan usulsüzlüklerin tespiti ve ortaya çıkarılması ve oradan da kamu zararının netleştirmesine yönelik biz savcılığa yardımcı oluyoruz. Bu süreçte de İstanbul SGK İl Müdürlüğümüz savcılıkla muazzam bir iletişim içerisinde görevini yerine getirmeye çalışıyor" dedi.

'2 BİN 401 SAĞLIK HİZMETİ SUNUCUMUZDAN TEMİN EDİYORUZ'

Ardından sunum yapan SGK Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Eren Usul ise sağlık hizmetlerinin finansmanına ilişkin, "Genel sağlık sigortalılarımızdan topladığımız primler, sigorta primlerini kendileri ödeyemeyen vatandaşlarımızdan hazine yardımlarıyla oluşan havuzumuzdan, genel sağlık sigortalılarımızın aldıkları sağlık hizmetleri sonucunda sözleşmeli sağlık hizmetlerimizden gelen faturalara karşılık SGK tarafından ödemeleri gerçekleştirilmektedir. Ülkemizde şu anda Sağlık Bakanlığımıza bağlı 908 hastanemizden, 162 üniversite hastanemizden, 1331 de özel sağlık hizmeti sunucumuzdan toplam 2 bin 401 sağlık hizmeti sunucumuzdan sağlık hizmetlerini, genel sağlık sigortalılarımız için temin ediyoruz. Buradaki özel sağlık hizmetleri sunucularımızın altında özel tıp merkezleri, özel hastaneler ve diğer klinikler bulunmaktadır. Hangi hizmetlerin finansmanını sağlıyoruz? Tanı ve tedavi hizmet bedellerimizi, ilaç bedellerimizi, tıbbi cihaz bedellerimizi, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetlerini, yol, gündelik ve refakatçi bedelleri ve yurt dışındaki tedavi giderlerini genel sağlık sigortalılarımızdan sağlıyoruz" diye konuştu.

'SÖZLEŞMELERİMİZİ 1'ER YILLIK OLARAK İMZALIYORUZ'

Usul, özel sağlık hizmeti sunucularının finanslarına ilişkin ise "Özel sağlık hizmeti sunucularından sözleşme usulüne göre hizmetlerimizi satın alıyoruz. Özel hastanelerimiz ile fizik tedavi merkezlerimiz, tıp merkezlerimiz, diyaliz merkezlerimiz, Taş Kırma Tedavisi (ESWL) merkezlerimiz, üremeye yardımcı tedavi merkezlerimiz ve hiperbarik oksijen tedavi merkezlerimizle sözleşme yapıyoruz. Özel poliklinikleri ile görüntüleme merkezleri ile tahlil ve tetkik laboratuvarlarıyla herhangi bir sözleşmemiz bulunmamaktadır ve hizmet satın almıyoruz. Özel sağlık hizmeti sunucularıyla olan sözleşmelerimizi birer yıllık olarak imzalıyoruz. Bu 1 yıllık dönem 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arasını da kapsamakta. 1 sözleşme yılı sözleşmenin hazırlanma aşamalarına bakacak olursak öncelikli olarak geçmişteki yılda uygulamada karşılaşılan sorunları dikkate alarak, sözleşmenin yürütümü işlemleri sırasında ortaya çıkan riskleri görerek, kurum geri ödeme politikalarına göre sözleşmenin yürütümüyle görevli olan il müdürlüklerimizin önerileriyle ve özel sağlık hizmeti sunucuları derneklerinin görüş ve önerileriyle sözleşme taslaklarımızı hazırlıyoruz. Daha sonra, kurumumuzun diğer genel müdürlükleri ve başkanlıklarının görüşlerine sunuyoruz. Sonrasında da kurum başkanlığımızın oluruyla internet sitesinde yayınlayıp sözleşme imzalama aşamasına geçiyoruz. Sözleşmelerimizin hazırlanması, görüşlerin sunulması, olur ve duyuru işlemleri Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğümüz tarafından, sözleşmeyle ilgili belgelerin alınması, imzalanması, sözleşmelerin yürütümü, sözleşmelerinin cezai işlemler ve fesih işlemleri de sosyal güvenlik il müdürlükleri tarafımızdan gerçekleştirilmektedir" dedi.

'10 KAT CEZA UYGULAMAKTAYIZ'

Özel sağlık hizmeti sunucularıyla sözleşme yapmadan önce istedikleri belgelerden bahseden Usul, "Öncelikle sözleşme başvuru formlarını alıyoruz. Yetkili kişiyi gösteren belgeleri, yetkili kişinin imza sirkülerini, Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarını, Sağlık Bakanlığımızın ruhsat veya faaliyet izinliklerini, uygunluk belgelerini, tıbbi laboratuvarlarına göre düzenlenen ruhsatlarını, hizmet alımı yaptı ise hizmet alımı yaptığı sağlık hizmeti sunucusuna ilişkin belgelerini, sağlık hizmeti sunucusunda çalışan sağlık personeline, hekim ve fizyoterapiste ilişkin belgeleri, sağlık hizmeti sunucusunun yöneticisine ve ortaklarına dair ilişkin belgelerini sözleşmeyi imzalamadan önce il müdürlüklerimiz tarafından istenmektedir. Sözleşmemizde ana hatlarıyla aykırılık tespit edildiği durumlarda uygulanan cezaları iki başlık altında toplar isek sunulmayan sağlık hizmetinin fatura edildiği durumlarda, gerçeğe aykırı fatura veya faturaya dayanıp belge düzenlenmesi durumunda, bedeli ödenmeyen sağlık hizmetinin fatura edilmesinin tespit edilmesi durumunda sözleşme koşullarımıza göre ödenen tutar ve üzerine toplam 10 kat ceza uygulamaktayız. Kanuna aykırı ilave ücret alınması durumunda, sözleşmesi olmayan hekimin sunduğu sağlık hizmetinin fatura edilmesi durumunda ise ödenen tutarı ve üzerine toplam 5 katı kadar da cezai işlem uygulamaktayız. Sözleşmelerimizde sağlık hizmeti sunulmadığı halde fatura edildiğinin, faturanın veya faturaya dayanak belgelerinin gerçeğe aykırı düzenlendiğinin, bu durumun sistematik ve süreklilik arz edecek şekilde gerçekleştirildiğinin müfettişlik raporuyla tespit edilmesi halinde gerekli cezai işlemler uygulanmakta, sözleşme 3 yıl süreyle feshedilmektedir ve sözleşmeden kaynaklı sonrasında kurum alacakları tahsil edilmeden ve fesih süresi bitmeden de sağlık hizmeti sunucusuyla yeniden sözleşme yapılamamaktadır" ifadelerini kullandı.

'YOĞUN BAKIMA 3 AYRI SEVİYEDE ÜCRETLENDİRME YAPILMAKTA'

Yoğun bakım tedavisi geri ödeme kural ve kriterlerine de değinen Usul, "Öncelikli olarak ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerimiz acil haller, yoğun bakım hizmetleri, yanık tedavisi, kanser tedavisi, yenidoğana verilen sağlık hizmetleri, doğumsal bozukluklara yönelik sağlık hizmetleri, kardiyovasküler cerrahi branşında yapılan cerrahi işlemler, organ, doku ve kök hücre nakillerinden ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetleri gruplarındandır. Şu anda Sağlık Uygulama Tebliği'nde erişkin, çocuk ve yoğun bakım olarak 2 ayrı kategoride ve her biri için 3 ayrı seviyede ücretlendirme yapılmaktadır. Birinci basamak yoğun bakımlarımız için bin 232 TL, ikinci basamak yoğun bakımlarımız için 2 bin 619 TL, üçüncü basamak yoğun bakımlarımız için 4 bin 933 TL ücret ödenmektedir. Burada bir de SUT'ta (Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğidir) işlem puanları sütunumuz var. Bunlar da Sağlık Bakanlığı'nın performans ve geri ödemede kullandığı işlem puanlarıdır. Bizim ödeme tutarlarımız sağda görünen sütundur. Üçüncü basamak resmi sağlık hizmeti sunucularında bu tutara yüzde 100 ilave edilerek faturalandırma yapılmaktadır. Yoğun bakım tedavisinde SUT güncellemelerine bakılacak olursa, 2022 yılında yüzde 45 oranında, 2023 yılı ocak ayında yüzde 40 oranında, 2023 yılı ağustos ayında yüzde 60 oranında, 2024 yılı mayıs ayında ise en son yüzde 50 oranında yoğun bakım ücretlerine SUT artışları yapılmıştır. Yoğun bakım tedavisinde geri ödeme kurallarımızda, yoğun bakımda yatan hastanın yattığı ilk gün ile vefat ettiği veya yoğun bakımdan çıkarıldığı son gün paket program dışında hizmet başına ödeme yapılmaktadır. Hastaya yapılan tüm işlemler hasta üzerine düşülmektedir. Aynı sağlık kurumunda aynı günde birden fazla basamakta yoğun bakım tedavisi gören hastalar için ise yattığı bir tane yoğun bakımdan bedeli faturalandırılmaktadır" dedi.

'3 MİLYAR TL'LİK BİR ÖDEMEMİZ OLACAK'

SGK Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürü Usul, yoğun bakım ödemelerine ilişkin, "Ortalamaların üzerinde yazan hastanemiz var, çok çok üzerinde yazan. Burada bir risk alanı düşünülebilecek hekimimiz var mı? Eczacımız, çok çok bu tarafı karşılayan bir eczacımız var mı? Hani buraya doğru bir yönelim var mı? Onları da analiz ediyoruz aynı zamanda. Efendim, burada 2022 yılında kamuda yoğun bakımlara toplam 9,22 milyar, özel hastanelerimize 3,24 milyar ödeme yaptık. 2023 yılında ise kamudaki oran 16,19 milyar, özelde 4,63 milyar. En son 2024 yılı simülasyonuyla beraber 26,18 milyarla tamamlanması öngörülüyor. Bu rakamlarımıza kamu için dağılımı olarak bakacak olursak en son 2024 yılındaki 26 milyarlık tutarımız 21,5 milyarı erişkin için, 4,65 milyarı ise yenidoğan yoğun bakımlarımız için dağılıyor. Özel sağlık hizmeti sunucularımızda ise 2024 yılında 4,61 milyar TL, yenidoğanlar için de yaklaşık 3 milyar TL'lik bir ödememiz olacak. Özel sağlık hizmeti sunucularımızın, yoğun bakım basamaklarına göre baktığımız zaman, en fazla ödemelerimizi üçüncü basamak yoğun bakımlarımız için yapıyoruz" diye konuştu.

'ADI GEÇEN 15 HASTANEYE 129 MİLYON TL'LİK ÖDEME'

Usul, 2023'te Türkiye genelindeki erişkin yoğun bakımları için yapılan ödemelerden de bahsederek, "Türkiye geneline baktığımız zaman 2023 yılında özel hastanemizdeki erişkin yoğun bakımlarımız için 2,77 milyar, yenidoğan yoğun bakımlarımız için de 1,85 milyar toplamda 4,63 milyar. Bunun, 4,63 milyarın İstanbul'a oranına baktığımız zaman 1,13 milyarı İstanbul'daki özel hastanelere ödeme yapılmış. Yenidoğan özelinde baktığımız zaman Türkiye genelinde yapılan 1,85 milyarlık ödeme İstanbul özelinde 410 milyonluk ödeme şeklinde gerçekleşmiş 2023 yılında. 2023 yılında, örnek verecek olursak, 410 milyonluk ödemenin iddianamede adı geçen hastanelerde 129 milyonu 15 tane hastaneye ait" dedi.

'İSTANBUL İÇİN BU DAHA DA KÖTÜ BİR DURUMDA'

Usul 2024 yılı içerisinde Sağlık Bakanlığı üzerinden iki defa açıktan atama kurasına çıktıklarını söyleyerek, "Fakat 2024'ün ilk yarısında 98 tabip kadrosu açıldı, 42 tabip kadrosu tercih edildi. 98 kadrodan sadece 42 tabibimiz tercih etti. Fiili başlayan sayımız şu anda 30, İstanbul için bu daha da kötü bir durumda. İstanbul ilimizde 30 tabip için ilana çıktık, 6 kişi tercih etti ve sadece 3'ü başlayabildi. Sonrasında açılan 75 kadromuz için ise yine çıktık. Burada İstanbul için 20 kadro ilanına çıktık. 4 tabip tercih etti fakat başlayıp, başlamayacakları henüz belli değil. Böyle bir durumda olduğumuz için sayımızı artırmak için ek ödeme usul ve esaslarının düzenlenmesiyle ilgili maliyeyle ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Bir de Sağlık Bakanlığındaki uygulamamıza paralel olarak 54 şu andaki yaş ortalamamız da 65 yaşında olan hekimlerimizin emekli olması durumu söz konusu. Kendilerini talebi olursa bir yasal düzenlemeyle 72'ye kadar Sağlık Bakanlığındakine paralel bir artırım talep edeceğiz, onunla ilgili bir çalışmamız var" diye konuştu.

'TÜBİTAK'LA BERABER BİR ÇALIŞMAMIZ BAŞLADI'

Yapay zeka destekli fatura incelemeleriyle ilgili bir çalışmalarının olduğunu söyleyen Usul, "TÜBİTAK'la beraber bir çalışmamız başladı. Tabii bunun da kendine göre artıları eksileri var ama dört ana branşta yapay zekâ destekli bir fatura inceleme süreci de bir taraftan başladı. Aynı şekilde, yoğun bakım tedavilerinin Sağlık Bakanlığımıza paralel olarak özellikle mekanik ventilatöre bağlı olan hastaların çevrim içi verilerinin sisteme kaydıyla ilgili Sağlık Bakanlığıyla bir çalışmamız var. Onunla beraber ödemeye de esas teşkil etmesini, gerekli altyapı çalışmalarını tamamladıktan sonra Sağlık Bakanlığı çevrim içi veri gönderimini geri ödemede zorunlu hâle getirilmesini planlıyoruz; bu da ikinci bir çalışmamız" ifadelerini kullandı.

'BU HASTANELERİN ALACAKLARI DONDURULDU, ÖDEME YAPILMIYOR'

Sunumunun ardından Usul, komisyon üyelerinin sorularını yanıtladı. Söz alan CHP Samsun milletvekili Murat Çan, 'Ruhsatı iptal edilen hastanelerin bu dava ortaya çıktıktan sonra tespit edilen usulsüzlükleri incelendiğinde bunlara yapılan finansal bir şey, cezai işlem oldu mu ruhsatın iptali dışında?' sorusuna Usul, "Ruhsatı iptal olduktan sonra zaten il müdürlüğümüz tarafından alacakları tamamen donduruldu, herhangi bir ödeme yapılmadı. Alacaklarının hepsi donduruldu, şu anda bu hastanelere herhangi bir ödeme yapılmıyor" cevabını verdi.

'ŞAFAK HASTANELERİYLE DEVAM EDEN 189 DAVAMIZ VAR'

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Yardımcısı Ertem, yenidoğan davasında adı geçen bir hastaneye ilişkin, "Şimdi Şafak Hastaneleri gerçekten özel bir durum, şu anda bizim Şafak Hastaneleriyle devam eden 189 davamız var. Bizim Şafak Hastaneleriyle bir sözleşmemiz yok, 2018 tarihli sözleşmemiz var ve ondan sonra bir sözleşmemiz yok ama 2018 tarihli sözleşmemiz şu anda devam ediyor. Niye devam ediyor? Mahkeme kararıyla devam ediyor. Gidip dava ettiler ve o sözleşmeyi ihya ettiler ve şu anda da konkordato ilan ettiler. Bu durumda Sosyal Güvenlik Kurumunun çok fazla yapabileceği bir şey yok. Teftiş yapıyorsunuz, evet, tespit ediyorsunuz ama 189 tane davayla karşı karşıya kalıyoruz. Bunu bence özel olarak değerlendirmenin daha faydalı olacağını düşünüyorum ve dediğim gibi, 2018 sonrasında herhangi bir sözleşme iradi olarak yapmış değiliz, şu andaki sözleşme de 2018 tarihli mahkeme kararıyla ihya edilen sözleşme istinaden devam ediyor. Her fesih işlemiyle alakalı olarak da biz savcılığa suç duyurusunda bulunuyoruz aynı zamanda yani eş zamanlı olarak yapılan usulsüzlükler var, ben feshe götürüyorum bunu ve bununla ilgili cumhuriyet savcılığına her fesihle alakalı da suç duyurusunda bulunuyoruz. Ben denetimdeki o aksaklıklar, Medikal Ulak (MEDULA) niye fark etti, fark etmedi, onlardan bağımsız olarak, yani tespit ettiklerimizle alakalı olarak mesela bunun haricindeki diğer hastanelerde bu kadar sıkıntı yaşamıyoruz, onlar genel itibarıyla sözleşme fesihleri varsa dava edip sonucuna katlanıyorlar veya ceza varsa cezalarını ödemeyle alakalı cezaları ödeyip işlemlerine devam ediyorlar veya denetimlerde daha hassas davranabiliyorlar ama Şafak Hastanesinde böyle bir durum var" dedi.

'SAĞLIK BAKANLIĞI 9 HASTANENİN RUHSATINI ASKIYA ALDI'

SGK Rehberlik ve Teftiş Kurulu Başkanı Bülent Uğur Ecevit ise yenidoğan soruşturmasında yazının kendilerine iletilmesinin ardından soruşturma açtıklarını ve 12 hastaneyle ilgili süreci başlattıklarını bildirdi. Daha sonra denetime alınan hastane sayısının 15’e çıkarıldığını kaydeden Ecevit, "Halihazırda Sağlık Bakanlığı 9 hastanenin ruhsatını askıya aldı. Bu hastanelere bugün itibarıyla hiçbir ödeme yapılmıyor. 4 hastaneye ilişkin olarak da ödeme durdurma kararı aldık, idari işlem yaptık. Ruhsatı durdurulmayıp da fiilen aktif gözüken hastanelerin ödemelerini durdurduk. Herhangi bir ödeme yapmıyoruz. Bu yaptırım değil de bir tedbir kararı" ifadelerini kullandı.