Türk bilim insanları keçi sütünde Kovid-19’a karşı etkili protein keşfetti
Türk bilim insanları yaptıkları yeni araştırmada keçi sütünde bulunan bir proteinin koronavirüse karşı etkili olduğunu keşfetti. Protein, koronavirüsün vücuda girmesini ve akciğerde ACE2 enzimine tutulmasını engelliyor. Araştırmayı yapan ekipten yüksek kimyager Bilal Çakır, sütün içilmesinin bir faydası olmadığını bu proteinden ilaç yapılması gerektiğini söyledi. Çakır, Sağlık Bakanlığı ve TÜBİTAK ile görüşmelerinin sürdüğünü belirtti.
Türk bilim insanları keçi sütünün içinde bulunan bir proteinin Kovid-19'a etkisi üzerine bir çalışma yürüterek bunu Avrupa Farmakoloji Dergisi'nde (European Journal of Pharmacology) yayınladı. Yeni yapılan araştırmaya göre, proteinden (Beta Laktoglobulin) elde edilen biyoaktif peptit bileşikleri, akciğer hücrelerinin dış yüzeyindeki enzimlere bağlanıyor ve böylece koronavirüsün buraya gelip tutunmasını engelliyor.
Çalışmaya yönelik bilgi veren İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi (İZÜ) Helal Gıda Araştırma Merkezi’nden araştırmacı ve yüksek kimyager olan Bilal Çakır, yüksek lisans tezini keçi sütünün kolon kanseri üzerine etkileri üzerine çalışırken makale aşamasında koronavirüs salgınının patladığını anlattı.
Pandemi sonrası tez danışmanı Marmara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tuğba Tunalı Akbay ile birlikte bilgisayar destekli veri tabanlarında keçi sütünün Kovid-19’a karşı etkileri için çalışma yapma fikrinin ortaya çıktığını aktaran Çakır, “Keçi sütünün içindeki proteinde inaktif halde olan değerli biyoaktif peptit bileşiklerini aktif hale getirmek için laboratuvarda enzimatik yöntemler kullandık. Böylece bu bileşiklerin neler olduğunu, nasıl fayda sağladığını bilgisayar destekli veri tabanına sahip in siliko programlarıyla ortaya koyduk” dedi.
GÜZEL SONUÇLAR ELDE ETTİK
Keçi sütünde bulunan beta laktoglubin proteiniyle çalıştıklarını söyleyen Çakır, “Labaratuvar ortamında onu enzimatik olarak parçaladık. Burada açığa çıkan biyoaktif peptit dediğimiz parçaların koronavirüs parçalarıyla etkileşimlerini inceledik ve güzel sonuçlar elde ettik. O yüzden bunu makaleye dönüştürmeye karar verdik. Marmara Üniversitesi’nden tez danışmanı hocam Prof. Dr. Tuğba Tunalı Akbay, Prof. Dr. Göksel Şener ve Doç. Dr. Betül Okuyan ile birlikte araştırma makalemizi yayınlamak üzere European Journal of Pharmacology dergisine gönderdik” diye konuştu.
KORONAVİRÜSÜN AKCİĞERE BAĞLANMASINI ENGELEYEBİLİR
Keçi sütündeki protein olan beta-laktoglubinin parçalandıktan sonra ortaya çıkan biyoaktif peptit denilen parçaların koronavirüs üzerinde etkili olduğunu tespit ettiklerini anlatan Çakır, “Bu protein koronavirüsün vücuda girmesini engelleyebilir, bunu çalışmamız gerekiyor. Bunun yanı sıra koronavirüs spike proteinleri dediğimiz proteinlerin akciğer hücrelerindeki enzimlere bağlanmasını önleyebilir. Virüsteki spike proteinleri akciğer dokusundaki ACE-2 veya farklı enzimlere bağlanıyor. İşte bu proteinin ACE-2’ye bağlanmasını engelleyecek beta laktoglubindeki ajanları aktif hale getirmeyi başardık” diye konuştu.
"KEÇİ SÜTÜNÜ İÇMEK VİRÜSTEN KORUMAZ"
Sütün içindeki yapının aktif hale getirilmesi gerektiğini vurgulayan Çakır, "Keçi sütünü içerek koronavirüsten korunamazsınız. Sütün içerisinde bulunan proteindeki inaktif yapıları aktif hale getirerek iyi bir sonuç alabiliriz. Bu çalışmanın laboratuvar ortamında yapılması lazım. Çalışmanın ilaç adayı olması, sürecin hayvan deneylerine kadar gitmesi için değerli hocalarımla birlikte proje yazım aşamasındayız. Sağlık Bakanlığı ve TÜBİTAK’tan destek isteyeceğiz” ifadelerini kullandı.
MAKALE AVRUPA FARMAKOLOJİ DERGİSİ'NDE YAYIMLANDI
Bilal Çakır, "Keçi sütünün içinde bulunan proteinin koronavirüs karşı etkisini anlatan makale 1 Aralık’ta uluslararası Avrupa Farmakoloji Dergisi'nde (European Journal of Pharmacology) yayımlandı. Dergi, ilaç bilimi üzerine yayınlar yapıyor. Sevindik, mutlu olduk. Bize devamını getirebileceğimiz bir referans oldu" dedi.
