Konya'daki mahkeme kararı verdi: Yaban koyunu ve yaban keçisi av ihalesi iptal

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Konya ve Karaman illerini kapsayan her Anadolu yaban koyunu için 153 bin 900 ila 157 bin 700 ve yaban keçilerinin her biri için en az 9 bin 300 TL tahmini bedelle açılan av ihalesine karşı merkezi İstanbul'da bulunan Vegan Derneği Türkiye (TVD) tarafından 24 Kasım'da açılan davada iki kez geçici olarak yürütmeyi durdurma kararı verilirken, bakanlıktan ek savunma istendi. Tarım ve Orman Bakanlığı av faaliyetlerinin "koruyucu veteriner hekimlik uygulaması" olarak değerlendirilmesi gerektiği görüşünü savunmaya ekledi.

Konya 1'inci İdare Mahkemesi, 15 Aralık'ta verdiği Vegan Derneği Türkiye'ye ilettiği ikinci kararında dünya çapında yalnızca Türkiye'de görülen ve nesli tükenen Anadolu yaban koyunlarının (Ovis gmelini anatolica) ve yine nesli tükenme tehlikesi altında olan yaban keçilerinin (Capra aegagrus) lehine karar aldı. Geçen pazartesi günü yapılan duruşmadan sonra Konya'daki mahkeme aldığı gerekçeli kararı merkezi İstanbul'da bulunan Vegan Derneği'ne iletti.

Gerekçeli kararda bakanlığın karşı çıkmasına rağmen Vegan Derneği'nin tüzüğü dikkate alınarak dava açma ehliyeti bulunduğu, bakanlığın av ve yaban hayvanlarını ve yaşama ortamlarını, bunların korunması ve geliştirilmesi, av ve yaban hayatı yönetimi konusunda yetkili olduğu, avlanma yetkisine sahip olduğu belirtildi. Mahkeme, Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma (Bern) Sözleşmesi'nin 2'nci maddesinde, yer alan "Akit Taraflar, ekonomik ve rekreasyonel gereksinimleri ve yerel olarak risk altında bulunan alt türler, varyeteler veya formların isteklerini dikkate alırken, yabani flora ve faunanın, özellikle ekolojik, bilimsel ve kültürel gereksinimlerini de karşılayacak düzeyde, popülasyonlarının devamı veya bu düzeye ulaştırılması için gerekli önlemleri alacaktır" hükmü hatırlatıldı.

Gerekçeli kararda listede belirlenen yabani faunanın korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemlerin alınması gerektiği, popülasyonlarının varlığını tehlikeye düşürmeyecek düzenleme yapılabileceği kaydedildi. Konya'daki mahkeme yasada yer alan "Yaban hayatı geliştirme sahalarında alandaki hedef tür veya türlerin, alanın taşıma kapasitesine ulaşıncaya kadar avlanma yasaktır. Ancak, bireylerde genetik deformasyon, eşey oranları ve yaş dikkate alınarak Genel Müdürlüğün belirleyeceği esaslara göre bu alanlarda taşıma kapasitesine ulaşmadan av yaptırılabilirö hatırlatmasını yaparken, 14 Nisan 2016 tarih ve 29 bin 684 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Av Turizmi Kapsamında Avlanmalara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte av turizmi kapsamında av organizasyonlarına izin verilecek avlak ve sahaları ve koşullarının belirlendiği vurgulandı.

Mahkemenin gerekçeli kararında ihalede yer alan Bozdağ Yaban Hayatı Geliştirme Sahası için avlanma planının yapılmadığı, av hayvanlarından hasta, genetik deformasyona uğramış, eşey oranları vb. gibi hayvanların avlattırılacağına ilişkin bir belirleme bulunmadığı kaydedilirken, avlanmanın yapılacağı sahalarda avlanma için bulunması gereken en düşük hayvan yoğunluğu, bu yoğunluk üzerindeki artış miktarı ile sahada olması gereken en düşük ve en uygun sayısal büyüklüklerinin ne olduğu, hangi nitelikte kaç hayvanın avlanması gerektiğine dair bilimsel çalışma ve avlanmanın nasıl yapılacağına dair istenen yanıtlara olgusal olarak yeterince açıklama yapılmadığı ifade edildi.

"Bozdağ Yaban Hayatını Geliştirme Sahası Üretme İstasyonunda çıkılan avlanma ihalesine anılan sahanın hukuki statüsü gereği sahadaki av ve yaban hayvanlarının çoğaldığı ve zararlı olduğu noktasındaki bilimsel tespitten sonra anılan hayvanların avlanmasına izin verilebileceği, ancak davalı idarece avlanmasına izin verilen hayvanların hasta hayvanlar değil 7 yaş ve üzeri erkek bireyler olduğu, ayrıca sahanın taşıma kapasitesinin belirlenerek taşıma kapasitesini aşması durumunda avlanma planı dahilinde avlanmaya izin verilebilecek olmasına rağmen anılan sahanın taşıma kapasitesi ve avlanma planı yapılmaksızın ihaleye çıkıldığı, yine dava konusu avlanma ihalesine çıkılan tüm sahalar açısından ise yaban hayvanlarının sayılarına, avlanacakları sahalara ve avlanmanın muhtemel sonuçlarına ilişkin olarak davalı idare tarafından bilimsel, somut, kapsamlı araştırma ve tespitler yapılmadan gerçekleştirilen dava konusu ihalelerde hukuka uygunluk bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır." Kararın tebliğinden itibaren 15 günlük Danıştay'da temyiz yolunun açık olduğu kaydedildi.

Türkiye Vegan Derneği Başkanı Ebru Arıman, karara çok sevindiklerini, Bakanlığın açtığı ihalenin hiçbir yasal ve bilimsel dayanağı olmadığını savundukları görüşleri çürütecek yanıt verilemediğini, benzer kararı diğer av ihaleleri için de beklediklerini söyledi.