Uzmanı bilinçsiz vitamin kullanımına karşı uyarılarda bulundu
Diyetisyen Sümeyye Kavacık, “Hastalıklardan korunmak ve sağlıklı kalmak için vitamin ihtiyacını doğal besinlerden almak yerine bilinçsizce ek vitaminler kullanmak belirli risk faktörlerini beraberinde getirmektedir. Gereksiz vitamin-mineral kullanımı, hastalıklara karşı koruyucu etki göstermediği gibi, organlara da zarar verebilmektedir. Kontrolsüz vitamin-mineral alımı karaciğer ve böbrek gibi hayati organlarda toksik etki yapabilmektedir” dedi.
Güven Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü Diyetisyen Sümeyye Kavacık, sonbahar aylarında yükselişe geçen enfeksiyon hastalıklarıyla beraber bilinçsiz vitamin kullanımının arttığına ve bunun beraberinde getirdiği olumsuz sonuçlara dikkat çekti. Kavacık, “Kronik hastalığı olan ve ilaç kullanan bireylerde, gebelik ve emzirme dönemindeki kadınlarda, yaşlı ve çocuklarda özellikle doktor önerisi olmadan kesinlikle kullanılmamalıdır. Vücut için gerekli vitaminler sağlıklı beslenme yolu ile alınabilir. Vitaminler vücutta belirli oran sentezlenmeyen, yaşam için gerekli çok küçük miktarlarıyla hücre metabolizmasında önemli tepkimeleri uyaran organik bileşiklerdir. Vücut tarafından yapılamadığı için besinlerle alınması gerekmektedir. Bu besinlerin bir kısmı çiğ olarak, bir kısmı da belirli pişirme süreçlerinden vücuda alınmaktadır. Vitamin gruplarını etkileyen ısı, ışık gibi etkenler ile asidik ve alkali ortamlar vardır. O nedenle her besin grubunun vitamin kayıplarına neden olmadan tüketilmesi yaşamın sağlıklı sürdürülmesi açısından gereklidir” diye konuştu.
‘VİTAMİNLER DOKTOR KONTROLÜNDE KULLANILMALI’
Vitaminlerin doktor kontrolünde ve bazı özel durumlarda kullanılması gerektiğini belirten Kavacık, “Yeterli ve dengeli beslenemeyenler özellikle süt, yumurta ve et gibi hiçbir hayvansal gıdayı tüketmeyenler, gebe ve emziren kadınlar, 65 yaş üstü kişiler, demir yetersizliği veya anemisi olanlar, antiasit, laksatif ve diüretik gibi vitamin ve mineral emilimini engelleyen uzun süreli ilaç kullanımı olanlar, belirli besinlere karşı alerjisi olanlar bu nedenle tüketemeyenler, bağırsak ve mide hastalıkları olan bu nedenle emilim sindirim bozukluğu olan, diyaliz tedavisi gören kronik böbrek hastalarında doktor kontrolünde belirli aralıklarla takip edilerek eksikliği saptanan bireyler için vitamin ve mineraller kullanımı önerilmektedir. Çocuklarda da gerekli vitamin alımı düzenli bir beslenme ile sağlanabilir. Çocukların besin seçimlerinde aile ve sosyal çevre oldukça etkilidir. Çocuğun hangi tür besine ne miktarda ihtiyacı olduğunu bilmemesi, düzensiz öğün ve besin alımı, yanlış besin seçimi, kendi kendine beslenememe; besinlerin hazırlanması, pişirilmesi ve saklanması sırasındaki yanlış uygulamalar, okullarda verilen besinlerin uygun olmayışı yetersiz ve dengesiz beslenmeye böylece yaşa uygun yetersiz vitamin-mineral alımına yol açmaktadır. Öncelikle aile ve çocuğun beslenme alışkanlıkları sorgulanmalı doğru bir beslenme eğitimi verilmelidir. Doktor kontrolünde yetersiz vitamin mineraller eklenmelidir. Doktor tavsiyesi olmadan gereksiz vitamin-mineral kullanılmamalıdır” dedi.
ÇOCUKLAR İÇİN BESLENME ÖNERİLERİ
Kavacık, çocukların güçlü bir bağışıklığa sahip olmaları için nasıl beslenmeleri gerektiği ile ilgili, “Çocukların fiziksel aktivite düzeyine göre acıkma süreleri farklılık gösterebilir. 3-4 saat arayla 3 ana öğün şeklinde planlamalar yapılmalıdır. Bireysel özelliklere göre yeterli besin ögesinin alınması için gün içerisine süt, meyve, sağlıklı sandviç, yağlı tohum gibi besinlerle ara öğünler eklenmelidir. Taze sebze ve meyveler A, C, E vitaminleri; folik asit, kalsiyum, potasyum, magnezyum gibi mineralleri ve antioksidan bileşenleri içeren zengin besinlerdir. Günlük olarak toplam 4 porsiyon taze sebze ve meyve tüketilmesi önerilir. İskelet ve kas sistemi gelişimini desteklemek ve yeterli kalsiyum alımını sağlamak için günlük 3 porsiyon süt/yoğurt/peynir tüketimi önerilmektedir. Protein içeriği zengin olan bitkisel ve hayvansal besinler çeşitlendirilerek tüketilmelidir. Beslenme örüntüsü içerisinde kuru baklagil, kırmızı et, tavuk eti, balık eti birlikte bulunmalıdır. Günlük olarak 2 porsiyon et, tavuk, balık alınması önerilirken, özellikle omega-3 içeriği sayesinde bilişsel fonksiyon gelişimini destekleyen balık haftada 2 kez tüketilmelidir. Çocukluk döneminde artan enerji ve sağlıklı karbonhidrat ihtiyacını karşılamak için ekmek ve tahıl grubu büyük bir öneme sahiptir. B grubu vitamin içeriği de yüksek olan ekmek ve tahıl grubu günde 3 porsiyon tüketilmelidir. Günlük su dengesinin korunması da önemlidir. Okul çağı çocuklarında günlük bin 500 ile 2 bin mililitre arasında su tüketilmesi önerilmektedir” ifadelerini kullandı.