Prof. Dr. Osman Köse: Türkiye'de cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlarda artış var
Türk Dermatoloji Derneği Veneroloji Çalışma Grubu Başkanı, Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı Prof. Dr. Osman Köse, Türkiye'de cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlarda artış olduğunu söyledi. Prof. Dr. Köse, cinsel sağlık eğitimi, tanı ve tedavi, korunma bilinci ve prezervatif kullanıma yönelik bilgi verdi. Farkındalık çağrısı yapan Prof. Dr. Köse, "Cinsel eğitim programlarının yaygınlaştırılması, gençlerin bu konuda bilinçlenmesini sağlayarak cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların yayılmasını önler" dedi.
Cinsel yolla geçen enfeksiyonların en sık korunmasız cinsel temasla aktarıldığını belirten Prof. Dr. Osman Köse, “Bu enfeksiyonlar, 30'a yakın mikroorganizmayla ortaya çıkıyor ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Buna karşın, savaşmak için her türlü olanağa sahibiz. Kalıcı hasarın önüne geçmek için zamanında tanı ve tedavi gerekiyor. Korunma yöntemleri hakkında bilinçlenmek ve bunları uygulamak da hayati önem taşıyor. Güncel tedavilerle yaşam süresi onlarca yıl uzayabiliyor" dedi.
“BEL SOĞUKLUĞU, SON 3 YILDA 2 KAT ARTIŞ GÖSTERDİ"
En sık görülen enfeksiyonlar arasında, bildirimi zorunlu olmayan genital siğil ve genital herpes enfeksiyonlarının yer aldığını söyleyen Prof. Dr. Köse, “Bildirimi zorunlu cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların başında gelen sifiliz (frengi) enfeksiyonu, Sağlık Bakanlığı'nın istatistiki bilgilerine göre son 6 yıl içinde 2 kat artarak önemli bir halk sağlığı problemi oldu. Bel soğukluğu (gonore) ise son 3 yılda 2 kat artış gösterdi. HIV/AIDS olgularında ise durum farklı. 2019-2022 yılları arasında yüzde 30 olgu artışı görülürken 2023 yılında olgu sayısı dramatik bir şekilde, 2/3 oranında azaldı. Kasım 2023'e kadar ülkemizde doğrulama testi ile bildirimi yapılan toplam olgu sayısı; 39 bin 437 HIV pozitif. 2 bin 295 kişi ise AIDS olgusu olarak saptandı. Olguların yüzde 95'inde aktarım cinsel yolla gerçekleşiyor. HIV/AIDS vakalarında bildirimi yapılan olguların yüzde 84'ü erkek ve olgular en fazla 25-29 ve 30-34 yaş gruplarında görülüyor. Dünyada HIV pozitif olgu ve AIDS sayısı azalmasına karşın ülkemizde 2023 yılına kadar artış hızı diğer ülkelerden fazla idi. Ancak tüm bunlara karşın Türkiye halen dünyada HIV/AIDS vakalarının az sıklıkta görüldüğü ülkelerden biri. Cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlarla mücadelede temel adım, korunmanın yaygınlaştırılması ve bu konuda bilinç oluşturulması" diye konuştu.
“PREZERVATİF KULLANIMI, ENFEKSİYONLARDAN KORUNMANIN EN ETKİLİ YOLLARI ARASINDA YER ALIYOR"
Cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlardan korunmanın en etkili yollarından birinin de prezervatif kullanımı olduğuna değinen Prof. Dr. Köse, şunları söyledi:
“Korunma konusunda farkındalık düzeyinin artırılması adına eğitim ve bilgilendirme çalışmalarına ağırlık verilmesi gerekiyor. Cinsel eğitim programlarının yaygınlaştırılması, gençlerin bu konuda bilinçlenmesini sağlayarak cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların yayılmasını önleyebiliyor. Bununla birlikte erişimi en kolay korunma yöntemlerinden olan prezervatif kullanımının da altını çizebiliriz. Doğru ve düzenli prezervatif kullanımı, cinsel sağlığın korunmasında önemli bir rol üstleniyor. Reçetesiz olarak kolayca temin edilebilen ve kullanımı oldukça basit olan prezervatifler, HIV/AIDS, klamidya, gonore, sifiliz, genital uçuk, genital siğil ve trikomoniyazis gibi birçok enfeksiyona karşı etkili bir koruma sağlıyor. Prezervatiflerin tamamen doğru şekilde kullanıldığında yüzde 98 koruma sağladığını biliyoruz. Toplum genelinde prezervatif kullanımının teşvik edilmesi ve korunma bilincinin artırılması gerekiyor."
“CİNSEL YOLLA AKTARILAN ENFEKSİYONLARIN ERKEN TEŞHİSİNİ SAĞLAYAN VE TEDAVİ EDİLEBİLİRLİĞİNİ ARTIRAN TESTLER BULUNUYOR"
Prof. Dr. Köse, korunma yöntemlerinin yanı sıra düzenli sağlık kontrolleri ve testlerin de cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlarla mücadelede kritik bir rol oynadığını belirterek "Prezervatif dışında etkili korunma yöntemleri arasında, cinsel ilişki öncesi ve sonrası temizlik, enfekte partnerle cinsel temastan kaçınma ve düzenli cinsel sağlık kontrolleri bulunuyor. Cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların erken teşhisini sağlayan ve tedavi edilebilirliğini artıran testler arasında; kan testi veya hızlı tanı testleri ile HIV enfeksiyonu tespiti imkanı sunan HIV testi, idrar testi veya genital bölgeden alınan akıntı örneklerinden yapılan klamidya ve gonore testi, kan testi ile enfeksiyonların tespit edilmesine olanak tanıyan sifiliz, hepatit b ve hepatit c testleri, kadınlarda pap smear testi ile rahim ağzı hücrelerinde değişiklikleri tespit eden, erkeklerde genital siğillerin varlığı kontrol eden HPV testi yer alıyor. Kan testleri ile genital uçuk, genital siğil gibi enfeksiyonlar da saptanıyor."