Ulaştırma ve Altyapı ile Tarım ve Orman bakanlıklarının bütçeleri, TBMM'de
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2024 yılı bütçeleri, TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmeye başlandı.
TBMM Genel Kurulu, Meclis Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder başkanlığında, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2024 yılı bütçelerini görüşmek üzere toplandı. İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, gündeme geçilmeden önce söz alarak, bütçe görüşmelerine ilişkin hatırlatmada bulundu. Usta, bütçeleri görüşülen bakanların, parti temsilcilerinin konuşmalarının ardından eleştiri ve sorulara cevap vermeleri gerektiğini belirterek, "Bütçenin başından beri şöyle bir yanlış uygulama içerisindeyiz. Görüşmelerin sonunda sayın bakanlara konuşma için bir söz hakkı veriliyor. Sayın bakanlar bugüne kadar yapılan uygulamada bunu bütçe sunumu gibi yaptılar, halbuki bu bütçe sunumu değil. Yani siz bütçenizi Plan ve Bütçe Komisyonunda sundunuz, bütçenin tümü de Cumhurbaşkanı Yardımcısı tarafından burada sunuldu. Dolayısıyla burada sayın bakanlardan beklediğimiz, burada İç Tüzüğün de Danışma Kurulu'nun da ifade ettiği gibi 5-6 saat boyunca bakanlıklarıyla ilgili eleştiriler, değerlendirmeler, iddialar olacak; bunlara cevap vermelerini, bunlara ilişkin görüşlerini bildirmelerini bekliyoruz" dedi.
Usta, bakanların eleştiri ve sorulara yanıt vermediklerini dile getirerek, "Sanki kendi bakanlıklarıyla ilgili hiçbir değerlendirme, hiçbir iddia, hiçbir konu gündeme gelmemiş gibi önceden hazırladıkları notları burada okuyorlar. 6 saat boyunca niye konuşuyoruz; eğer sayın bakanlar bizim konuştuğumuz laflarla ilgili bir tane cümle söylemeyecekse niye konuşuyoruz" diye konuştu.
'ÇANAK' SORU SORUYORLAR'
CHP Grup Başkanvekili Burcu Köksal da AK Parti milletvekillerinin bütçe görüşmeleri sırasında bakanlara soru sorma sıralarını aldığını ve muhalefet partili milletvekillerine fırsat vermediğini belirterek, "Bakanlar buraya geliyor, yılda 1 kez geliyorlar ve burada muhalefet milletvekilleri bütçe hakkını kullanarak bakanlara soru sormak istiyor ancak gördüğümüz bir şey var, AKP Grubu soruları alıyor ve 'çanak' diyebileceğimiz soruları sorarak burada adeta bir bütçecilik oynanıyor" dedi. Köksal'ın bu sözlerine tepki gösteren AK Parti milletvekilleri de, "Erken gelin isim bildirin" diye uyarıda bulundu.
Ardından milletvekillerinin Genel Kurulda 'söz alamıyoruz' eleştirilerine Meclis Başkanvekili Önder yanıt verdi. Önder, "Ben söz isteyen bütün vekillere saygılı davranıyorum, vermeyince haksızlık etmiş gibi düşünüyorum ama burada herkese tek tek söz veremeyiz, grup başkanvekillerine veriyoruz, bir de grubu olmayan parti temsilcilerine" dedi.
GÜNDEME GEÇİLDİ
Konuşmaların ardından gündeme geçildi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bütçelerinin üzerine ilk sözü AK Parti Grubu aldı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın bütçesi üzerine söz alan AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Ömer Oruç Bilal, "Geçen 21 yılda dünyanın gıptayla baktığı mega projeler hayata geçirilirken altyapı ve üstyapısıyla Türkiye ulaşımda çağ atladı. Türkiye'nin dört bir yanını kara ve demir yollarıyla, tünellerle, geçitlerle donattık. 6 bin 100 kilometre olan bölünmüş kara yolu ağını 29 bin 300 kilometreye, 50 kilometre olan tünel uzunluğunu 725 kilometreye çıkardık" ifadelerini kullandı.
AK Parti İstanbul Milletvekili Büşra Paker de, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın dijital konularında attığı adımlardan bahsetti. Paker, "Ülkemizin her sathında çalışmalarına devam ettiğimiz sabit ve mobil altyapıda, fiber altyapı 536 bin kilometreyi aşarak yaklaşık yüzde 10 artış göstermiştir. Hem sabit hem de mobil internetin gelişimi için önem arz eden fiber altyapımızdaki bu gelişme, internet hızlarının artışına ve kullanılan veri miktarındaki artışa büyük katkı sağlamıştır" değerlendirmesinde bulundu.
Genel Kurulda bütçe görüşmeleri devam ediyor.
'KÜRT TARTIŞMASI'
TBMM Genel Kurulu'nda, Ulaştırma ve Altyapı ile Tarım ve Orman bakanlıklarının bütçeleri ve bağlı kuruluşların 2024 Yılı bütçe görüşmeleri devam ediyor. AK Parti Grubu adına bütçe üzerine söz alan Kars Milletvekili Adem Çalkın'ın konuşmasında, AK Parti iktidarlarının özgürlük ve demokrasi alanında devrim niteliğinde adımlar attığını belirtti. Çalkın, "Gazi Meclisimizde bazı milletvekillerimizin zaman zaman kürsüden dile getirdiği ancak hakikatle bağdaşmayan Kürtlerin inanç, kültür ve kimliğiyle özdeşleşmeyen temsilden uzak sözleri için birkaç söz etmek isterim. DEM partisi Grup Başkan Vekili tarafından Gazi Meclisimizin çatısı altında Kürtlerin temsilcisi olarak, Kürtlerin gelenek, görenek, milli ve manevi değerlerine aykırı, Marksist, Leninist, katliamcı, suikastçı İmralı’daki terörist başını göstererek, elde edilen demokratik kazanımları ona mal etme yalanını ortaya atmıştır" dedi.
'AK PARTİ BİR DEVRİM YAPMIŞ'
Çalkın'ın sözleri AK Parti'li milletvekilleri tarafından alkışlanırken, DEM'li vekillerin ise tepki göstermesine neden oldu. DEM Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç, Çalkın'ın, partilerine sataştığını gerekçe göstererek söz aldı. Oluç, AK Parti'nin bir devrim yaptığını ifade ederek, "Kürtler için ama Kürtlerin bundan haberi yok. Nasıl olmuş bu? Eğer bugün, cumhuriyetin 2'nci yüzyılına girdiğimiz dönemde Kürt halkı Türkiye sınırları içinde bazı haklar elde ettiyse onu çok büyük bedeller ödeyerek sürdürdüğü kendi mücadelesiyle elde etti" diye konuştu.
DEM Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan'a cevap vermek için söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, Kars Milletvekilleri Adem Çalkın'ın da Kürt kökenli bir milletvekili olduğunu ve düşüncelerini ortaya koyduğunu ifade etti.
'CESUR VE DEVRİMCİ RECEP TAYYİP ERDOĞAN VESİLESİYLE HAYATA GEÇİRİLDİ'
Akbaşoğlu, Kürtler adına nasıl sessiz devrimler yapıldığını Türklerin, Kürtlerin, Arapların, bütün Türkiye Cumhuriyeti devleti vatandaşlarının 85 milyon insanıyla bu demokratikleşmeden, özgürlüklerden nasıl istifade ettiğini AK Parti iktidarları döneminde ortaya koyduğunu kaydederek, "Bunun cesur ve devrimci bir lider olan Recep Tayyip Erdoğan sayesinde olduğunu ve bu sessiz devrimlerin cesur ve devrimci bir lider olan Sayın Recep Tayyip Erdoğan vesilesiyle hayata geçirildiğini net bir şekilde ortaya koydu" diye konuştu.
DEM milletvekilleri, Kürt tartışmasının ardından, partili belediyelerine atanan kayyumlara ilişkin eleştirilerini dile getirdi. Akbaşoğlu da, kayyum niye atandığına ilişkin Anayasa'nın ilgili maddesini hatırlattı. DBP Partisi Mardin Milletvekili Salihe Aydeniz, "10 defa da kayyum atasanız kürdistandan size meşruiyet yok" sözleri Genel Kurul'da AK Parti'li milletvekillerinin tepkisini çekti. AK Parti ile DEM milletvekilleri arasında başlayan, Kürt tartışması kayyum tartışması ile devam etti. Tartışmanın uzaması üzerine oturuma ara verildi.
Verilen aranın ardından görüşmelere kaldığı yerden devam edildi.
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI İLE TARIM VE ORMAN BAKANLIKLARININ BÜTÇELERİ KABUL EDİLDİ
Genel Kurul’da konuşmaların ardından, grup başkanvekilleri söz aldı. İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, Hükümetin devlet kaynaklarını kullanırken ve harcarken sektörel bazda dağılımını yapması gerektiğine dikkat çekerek, "Böyle bir dengenin olmadığını, şu andaki ulaştırmaya yönelik bütün projelerin, en azından büyük projelerin tamamının İstanbul ve etrafına yönelik olduğunu görüyoruz" eleştirisini getirdi.
'ÜLKEMİZİN 2053 HEDEFLERİNE ULAŞACAĞINA YÜREKTEN İNANIYORUZ'
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, Türkiye’nin, jeopolitik konumu ve sahip olduğu dünya çapındaki altyapılarla ulaştırma ve lojistikte rekabet üstünlüğüne ve bölgesel bir üs olma potansiyeline sahip olduğunu vurgulayarak, "Doğu-batı ve kuzey-güney akslarında önemli ulaştırma, ticaret ve enerji koridorları üzerinde yer alan ülkemizin 2053 hedeflerine ulaşacağına yürekten inanıyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
SP Grup Başkanı Selçuk Özdağ da, 7 Ekim tarihinden bugüne Filistin'de bir dram yaşandığına dikkat çekerek, "Bu dram ve trajediyle ilgili olarak, maalesef, Batı dünyası, Hristiyan Batı dünyasının liderleri, hatta Musevi dünyasının liderleri de sessiz kaldılar fakat halklar ise burada seslerini yükseltmeye devam ediyorlar. Bu nedenle, Türkiye'de de Dışişleri eski Bakanı ve eski Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Richard Falk başta olmak üzere, 1967'den bu yana işgal altında olan Filistin topraklarındaki insan haklarının durumu için; Birleşmiş Milletler Özel Temsilcisi olarak beraberce bir imza kampanyası açmak istediler. Türkiye'de ve dünyada çok seçkin profesörler, Nobel alanlar, çok seçkin milletvekilleri, başbakanlar, cumhurbaşkanları bu bildiriye imza attılar; kendilerine teşekkür ediyoruz” dedi.
DEM Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç, Ulaştırma Bakanlığı’nın icraatlarını eleştirerek, "Diyarbakır'a Hakkari’ye, Şırnak’a, Dersim’e, Bingöl'e bölünmüş yol dışında herhangi bir yatırım yapıldığı görünmüyor" diye konuştu.
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır ise Ulaştırma Bakanlığı’na yönelik eleştirilerini sıralayarak, "Ankara Kırıkkale-Delice Otoyolu ihalesi 3 kez ertelendi. Toplam maliyeti 43,5 milyar, çok büyük bir para. Türkiye’de bu işler böyle olduğu için karşıyız biz. Utanıyorum, üzülüyorum" yorumunda bulundu.
AK Parti Grup Başkanvekili Emin Akbaşoğlu, muhalefet partilerinin eleştirilerine, "Yüz yıllık cumhuriyetimizin 2’nci yüzyılına giriyoruz, büyük bir bahtiyarlık; bugüne kadar kimin emeği geçtiyse her bir bakanlığımıza, bakanımıza, başbakanımıza, cumhurbaşkanlarımıza teşekkür ediyorum huzurunuzda. Ancak bir de mukayese yapmak lazım gelir bir kalbiselimle, bir aklıselimle, bir vicdan muhasebesiyle. 80 yılda 276 baraj, 20 yılda 1018’e çıkartılmış; muazzam bir iş" açıklamasında bulundu.
BAKAN URALOĞLU ELEŞTİRİLERE YANIT VERDİ
Grup başkanvekillerinin konuşmaların ardından, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ile Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı milletvekillerinin eleştiri ve sorularını yanıtladı. Bakan Uraloğlu, "Depremde zarar gören Hatay Havalimanı çokça konuşuldu. Burada mevcut havalimanının hemen yakınında 4 tane yer tespit ettik ama maalesef hiçbiri hava mânia kriterlerine uymuyor. Mevcut yerdeki kotu yaklaşık 4,5 metre yükselterek aynı yere yapacağız çünkü burada başka bir alternatif yok maalesef" dedi.
Bir başka soru üzerine Bakan Uraloğlu, "Türk boğazlarından geçen gemilerle ilgili alınan altın frank düzenlenmesinde yapılan bir çalışma var" açıklamasında bulundu. Bölünmüş yollarla ilgili sorulara Bakan Uraloğlu, "Buradaki kaza sayıları yüzde 81 azaldı. Net kriter şudur; 100 milyon taşıtkilometreye düşen ölü sayısıdır dünyadaki kriter, bu da 2002 yılında 5,72 iken bugün 1.08 seviyesine inmiştir” dedi.
Bakan Uraloğlu, Ankara-İzmir yüksek hızlı treni ile ilgili de 2027 yılında tamamlamayı planladıklarını açıkladı. Mavi Vatan, Akdeniz’le ilgili çalışmalarda Gemi Trafik Yönetim Merkezi ve gözetleme istasyonuyla ilgili çalışmaları yürüttüklerini kaydeden Bakan Uraloğlu, "Yine liman ve tersane yatırımlarımız var" dedi.
BAKAN YUMAKLI DA ELEŞTİRİLERE YANIT VERDİ
Tarım ve Orman Bakanı Yumak da, milletvekillerinin tarım politikaları ile ilgili eleştiri ve sorularına yanıt verdi. Bakan Yumaklı, DSİ tarafından 2024 yılında 53 baraj, 15 hidroelektrik santrali, 20 gölet ve bent, 65 sulama tesisi, 16 içme suyu tesisi, 314 taşkın kontrol tesisi, 2 atık su tesisi, 19 yeraltı depolaması ve suni besleme, 23 arazi toplulaştırma projesi olmak üzere toplam 527 tesisin tamamlanarak milletin hizmetine sunulacağını söyledi.
Açıklamaların ardından Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bütçeleri kabul edildi. (DHA)