Konutların turizm amaçlı kiralanmasına yönelik kanun teklifi komisyonda kabul edildi

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. Muş, ilk olarak CHP İzmir Milletvekili ve TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Grup Sözcüsü Rahmi Aşkın Türeli'ye söz verdi. Türeli, bu teklif için Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu'nun tali komisyon olarak belirlendiğini ancak asli komisyonun orası olması gerektiğini belirterek, "Teklif, komisyonumuzla ilgili değil" dedi.

Komisyon Başkanı Muş ise İçtüzüğe göre tekliflerin hangi komisyonlarca görüşüleceğinin TBMM Başkanlığınca tespit edildiğini ve bugün görüşülecek düzenleme için Meclis Başkanlığınca esas olarak Plan ve Bütçe Komisyonunun, tali olarak ise Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunun belirlendiğini söyledi. Muş ayrıca teklifin görüşmelerine başlanması konusunda bir tereddüt bulunmadığını kaydetti.

'30 BİN CİVARINDA KONUT TURİZM AMAÇLI KİRALANIYOR'

Ardından teklifin ilk imza sahibi AK Parti Çorum Milletvekili Oğuzhan Kaya, komisyona sunum yaptı. Kaya, turizm gelirlerinin ekonomi üzerindeki olumlu etkisine değinerek, turizmde 2023 sonu itibarıyla 56,7 milyon ziyaretçiyle 55,6 milyar dolar turizm geliri hedeflendiğini söyledi. Son yıllarda konutların kısa süreli kiralanmasının oldukça yaygınlaştığını ifade eden Kaya, konutların adeta turizm sektörünün bir alt kolu haline geldiğini kaydetti.

Yurt dışında da konutların turizm amaçlı kullanımlarına ilişkin mevzuat düzenlemeleri olduğunu belirten Kaya, özellikle İspanya, İtalya, Fransa ve ABD örnekleri incelendiğinde; genel olarak bu ülkelerde turistik amaçlı kiralanan konutların ve turistlerin bilgilerinin kamu düzenini koruma amacıyla kayıt altına alındığını, bu ülkelerde vergi potansiyelini artırmaya yönelik düzenlemeler olduğunu ve yükümlülüklere uyulmadığında yaptırımların öngörüldüğünü söyledi.

​'DÜZENLEME ZARURET HALİNE GELMİŞTİR'

Türkiye'de resmi verilere göre; yaklaşık 30 bin civarında turizm amaçlı kiralanan konut olduğunun tespit edildiğini vurgulayan Kaya, "Bunun yanı sıra çok sayıda kayıt dışı konut kiralanması yapıldığı da dikkate alındığında, yasal düzenleme yapılarak mevzuattaki eksikliğin giderilmesi, kayıt dışılığın önlenmesi, kuralsız şekilde faaliyet gösteren bu sektörün ülke turizmine verdiği zararların giderilerek turizm hedefimize ulaşmamıza katkı sağlayacak şekilde düzenlenmesi zaruret haline gelmiştir. Teklifin etki analizine göre; 2028 yılı hedefi olan 90 milyon turist ve 100 milyar dolar turizm gelirine ulaşılabilmesi amacı doğrultusunda, ülkemizin turizm sektöründe gösterdiği büyük ilerlemenin, turistik konutların da dahil olduğu bir sistemle artarak devam etmesi için, turizm politikasının belirleyici ve uygulayıcısı olan Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından, konutların turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin düzenleme yapılarak, ülkemizin dünya turizm sektöründeki değişmekte olan turizm trendlerine uyum sağlaması hedeflenmektedir" dedi.

KONUTLARIN TURİZM AMAÇLI KİRALANMASINA YÖNELİK KANUN TEKLİFİ KOMİSYONDA KABUL EDİLDİ

Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmeleri, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda devam eden görüşmesi sona erdi. Kanun teklifi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Düzenleme, konutların turizm amaçlı kiralanmasına ilişkin genel esaslara, izin belgesi düzenlenmesine, idari yaptırımlara ve turizm amaçlı kiralanan konutların tabi olacağı mevzuata ilişkin hükümleri kapsıyor. Tek seferde 100 günden fazla süreli yapılan kiralamalar ise teklifin kapsamı dışında tutuldu. Konutların turizm amaçlı kiralanabilmesi için turizm amaçlı kiralama sözleşmesi yapılmadan önce izin belgesi alınması gerekecek. Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığınca nitelikleri belirlenen plaket, turizm amaçlı kiralama yapılan konutun girişine asılmasına karar verildi. İzin belgesi sahibi, gerçek kişi ise ölüm tarihinden itibaren 3 ay içerisinde mirasçılar tarafından başvuruda bulunulmaması veya tüzel kişi ise tüzel kişiliğinin sona ermesi durumunda izin belgesi geçersiz hale gelecek. Ancak kullanıcıların hakları, sözleşme süresi sonuna kadar devam edecek. 

SÖZLEŞME, SÖZLEŞMEDE BELİRTİLEN SÜRE SONUNDA BİTECEK

İzin belgesi sahibinden kiralanan konutun kullanıcılar tarafından kendi nam ve hesabına üçüncü kişilere kiralanması veya kendi adına mesken olarak kullanılmak amacıyla kiralanan konutun kiracısı tarafından kendi nam ve hesabına turizm amaçlı olarak üçüncü kişilere kiralanması yasak olacak. Ancak kullanıcı tüzel kişilerin turizm amaçlı kiraladıkları konutu kendi personeline kullandırması, bu kapsam dışında tutulacak. Turizm amaçlı kiralama izin belgesi verilen konutlar hakkında Kimlik Bildirme Kanunu hükümleri uygulanacak. Bildirim yükümlülüğü konusunda izin belgesi sahibi sorumlu kişi kabul edilecek. İzin belgesi sahibi ile kullanıcı arasında yapılan sözleşme, sözleşmede belirtilen süre sonunda bitecek. Tasarıyla, üçten fazla bağımsız bölümden oluşan binalarda en fazla yüzde 25'i için aynı kiraya veren adına izin belgesi düzenlenebilecek. Aynı kiraya veren adına aynı binada belge düzenlemesine konu bağımsız bölüm sayısının beşi geçmesi durumunda, başvuruda iş yeri açma ve çalışma ruhsatının, başvuruya konu binanın, birden fazla bağımsız bölüm içeren binalardan oluşan konut sitelerinde yer alması durumunda tüm kat malikleri tarafından oy birliğiyle alınan kararın ibrazı gerekecek. İzin belgesini alma yükümlülüğü, kiraya verene ait olacak. Kiraya veren haricinde turizm amaçlı kiralama faaliyetinin yürütülmesi halinde bu kiralamalar, Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu uyarınca belgelendirilmiş A grubu seyahat acentaları aracılığıyla yapılabilecek.

100 BİN LİRA İDARİ PARA CEZASI UYGULANACAK

Teklifle, izinsiz kiralama faaliyeti yapanlara ve izin belgesi sahiplerine yönelik idari yaptırımlar da belirlendi. Buna göre, izin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralanan konutları kiraya verenlere, kiralama yapılan her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için 15 gün süre verilecek. Bu süre sonunda izin belgesi alınmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetine devam edenlere 500 bin lira idari para cezası uygulanacak ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için bir kez daha 15 günlük zaman tanınacak. İzin belgesi sahibinden kiraladığı turizm amaçlı konutu kendi nam ve hesabına üçüncü kişilere kiraya verenler hakkında her bir sözleşme için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak. Kendi adına mesken olarak kullanmak amacıyla kiraladığı konutu, kendi nam ve hesabına turizm amaçlı kiraya verenler ile izin belgesi olmayan konutların turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenler hakkında her bir sözleşme için 100 bin lira idari para cezası verilecek.

İzinsiz kiralama faaliyetlerinin elektronik ticaretine ve tanıtımına imkan sağlayan Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da tanımlanan aracı hizmet sağlayıcıları hakkında her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak. İhlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına veya erişimin engellenmesine karar verilecek ve bu karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecek. Ayrıca, bu karara uyulmaması halinde aracı hizmet sağlayıcılar hakkında her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak. 

50 BİN LİRA İDARİ PARA CEZASI UYGULANACAK

Teklife göre, Kültür ve Turizm Bakanlığınca istenilen bilgi ve belgelerin 30 gün içerisinde gönderilmemesi, eksik gönderilmesi, yanıltıcı bilgi veya belge verilmesi ile kiraya verenin miras dışında bir hukuki işlemle değişmesi ve bu değişikliğin tapu siciline tescil tarihinden itibaren 30 gün içerisinde bildirilmemesi durumunda 50 bin lira idari para cezası uygulanacak. Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı Hakkında Kanun kapsamında turizm payının ödenmesine ilişkin belgenin, Bakanlıkça belirlenen süre içerisinde ibraz edilmemesi veya yapılacak denetimlerde bu belgenin sunulmaması halinde de 50 bin lira idari para cezası kesilecek. Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun konum, nitelik ve fiziksel özelliklerine ilişkin yazı, reklam, afiş, broşür, sosyal medya, web sayfası ve benzeri araçlarla kullanıcıya yanıltıcı şekilde tanıtılması veya taahhüt edilen koşulların sağlanmaması veya turizm amaçlı kiralama yapılan konutun sözleşmede belirtilen süreden daha kısa süreyle kullanıcıya tahsis edilmesi hallerinde idari para cezası 100 bin lira olacak. Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, sözleşmeye uygun olarak kullanıcıya teslim edilmemesi halinde 100 bin, verilen 15 günlük süre içinde alınan ödemenin iadesinin yapılmaması durumunda 200 bin lira idari para cezası uygulanacak.

Kapadokya Alanı Hakkında Kanun'da Anayasa Mahkemesinin kararına uygun olarak düzenleme yapılarak, idareye aktarılacak gelirler ise kanun teklifinde şöyle sıralanıyor:

Genel bütçeden yapılacak hazine yardımları, idareye kiralanan taşınmazlar ile idarenin mülkiyetindeki taşınmazların kiralanmasından, işletilmesinden ve işlettirilmesinden elde edilen gelirler, marka ve patent gelirleri, Kapadokya Alanında İdareye yapılacak başvurular ve idarece sunulacak hizmetler karşılığı alınacak ücretler, Kapadokya Alanındaki işletme ve faaliyet gelirleri, her türlü tanıtım, basım ve yayın gelirleri, fikri mülkiyet haklarından kaynaklı gelirler, yurt içinden ve yurt dışından sağlanacak yardım, bağışlar ile sponsorluk gelirleri, idare gelirlerinin değerlendirilmesinden elde edilen gelirler ve diğer gelirler.

KAPADOKYA ALANINDA İZİNSİZ YENİ YAPI YAPILMASI DURUMUNDA 304 BİN LİRA İLE 608 BİN LİRAYA KADAR PARA CEZASI VERİLEBİLECEK

Teklifte, Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda Kapadokya Alanının tarihi ve kültürel değerleri ile jeolojik/ jeomorfolojik dokusunun ve doğal kaynak değerlerinin korunmasına ve yaşatılmasına yönelik alınan tedbirlere aykırı davranılması halinde uygulanacak idari para cezalarının kapsamı belirleniyor. Buna göre, Kapadokya Alanında izinsiz yeni yapı yapılması durumunda 304 bin lira ile 608 bin liraya kadar; izinsiz kaya oyma mekan yapılması durumunda 608 bin lira; yapı sahibinin belirlenen süre içerisinde yapısını ruhsata uygun hale getirmemesi durumunda 380 bin lira ile 608 bin lira arasında; peribacalarına izinsiz müdahaleler yapılması durumunda 608 bin lira; doğal dokuyu bozacak şekilde izinsiz taş, toprak, kum alınması durumunda 152 binden 608 bin liraya kadar, birinci ve ikinci derece arkeolojik ve doğal sit alanlarında izinsiz yeni tarımsal alanların açılması durumunda 304 bin lira, su kuyusu, foseptik, su deposu, LPG deposu, enerji sistemleri uygulamalarının izinsiz yapılması durumunda 152 bin liradan 304 bin liraya; gelir karşılığı yapılan izinsiz çekimler veya izinsiz materyal ile yapılan çekimlerde 16 bin lira, izinsiz etkinlik, festival, organizasyon faaliyetleri yapılması durumunda 16 bin lira idari para cezası verilecek. 

EMEKLİYE BİR DEFAYA MAHSUS 5 BİN LİRA ÖDEME

Öte yandan, emeklilere tek seferlik 5 bin liralık ödeme düzenlemesi de komisyonda görüşülerek torba yasaya eklendi. Buna göre çalışmayan emeklilere kasım ayının ilk çeyreğinde tek sefere mahsus olarak 5 bin lira ödeme yapılması, Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan geçerek 16 Ekim saat 17.00'ye kadar muhalefet şerhlerinin verilmesine TBMM Genel Kurulu’nda değerlendirilmesine karar verildi. Ayrıca, yasa düzenlemesine göre hem emekli olup hem fiilen çalışmayı sürdürenlere ise ödeme yapılmayacak.