Yerli işletim sistemine entegre edilen hastanede siber saldırılar tehlike oluşturmuyor

Bursa'da 11 ayrı binada 1520 yatak kapasitesi ile Güney Marmara'ya hizmet veren Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, hem üretkenliği artırmak hem de tasarruf sağlamak amacıyla dikkat çekici uygulamalar hayata geçiriyor. 2016 yılında başlatılan 'Pardus'a Göç' projesi kapsamında, bilgisayarlarının işletim sistemlerini dönüştüren hastane, 1750 bilgisayarının 1250'sini Pardus işletim sistemiyle kullanıyor. Daha önce uluslararası siber saldırılarda, milli işletim sisteminin etkilenmemesi üzerine, hastane yönetimi olarak bilgisayarların işletim sistemini dönüştürme kararı aldıklarını söyleyen Başhekim Doç. Dr. Mehmet Oğuzhan Ay, “2016 yılı itibarıyla, TÜBİTAK'ın yazılımını ve geliştirmesini yaptığı, 'Pardus' milli işletim sistemi hastanemizde kullanıma başlandı. Yaklaşık 1 yıl önce de Akıllı Dijital Hastaneye Geçiş Komisyonumuz da Pardus kullanılan bilgisayarlara yönelik geçmiş süreci değerlendirme altına aldı.

(Fotoğrafta: Doç. Dr. Mehmet Oğuzhan Ay)

Bu süreçte, milli işletim sistemi kullanılan bilgisayarların, siber saldırılardan etkilenmediğini gözlemledik. Geçmiş dönemde, yabancı işletim sistemi kaynaklı hizmet aksamalarının, milli işletim sistemi yüklü bilgisayarlarda olmadığını, bu bilgisayarlarda verimli şekilde hizmet sunulmaya devam edildiği gözlemlendi. Bu nedenle Akıllı Dijital Hastaneye Geçiş Komisyonumuz olarak, 1 yıl önce, hastanemiz geneli tüm bilgisayarlarda, milli işletim sistemine geçiş kararı aldık” diye konuştu.

'BİLGİSAYAR BAŞINA 22 BİN LİRA TASARRUF EDİYORUZ'

Bu süreçte hastanedeki 1750 bilgisayarın, önemli olan 1250'sinde, milli işletim sisteminin son sürümüne geçiş yaptıklarını belirten Ay, "Amacımız, tamamında milli işletim sisteminin kullanılmasının sağlanması. Milli işletim sistemimizin kullanımıyla, işletim sistemi lisans bedelinin ücretsiz olması ve bu işletim sistemi üzerinde kullanılan ofis ve diğer paket programlarının da yine ücretsiz olması nedeniyle, örneğin birim bilgisayar başına yaklaşık 22 bin TL'lik bir tasarruf elde etmiş oluyoruz" ifadelerini kullandı.

'TÜBİTAK TARAFINDAN GELİŞTİRİLDİ'

Pardus'un 2003 yılında TÜBİTAK tarafından geliştirilmeye başlandığını ve yerli ve milli işletim sistemi olduğunu belirten hastane bilgi işlem personeli Ercan Bayraktar, "Dönem dönem aksaklıklar olsa da 2021 yılında TÜBİTAK Ulakbim tarafından yazılımı devam edilmiştir. Pardus yerli ve milli işletim sistemi olan Linux tabanlı açık kaynak kodlu bir yazılımdır. Herhangi bir yazılımsal lisans ücreti gerektirmeyen daha güvenli, daha düşük özellikli bilgisayarlarda daha yüksek performanslarla çalışan bir işletim sistemidir" dedi.

'2023 YILINDA 400 OLAN SAYI 1250'YE ÇIKTI'

2016 yılında TÜBİTAK tarafından başlatılan 'Pardus'a Göç' projesi kapsamında, Bursa’nın pilot bölge seçilmesiyle, sistemle tanıştıklarını belirten Bayraktar, "Bu tarihte bu projeye başladığımız zaman, yaklaşık 1 yıl TÜBİTAK'tan gelen ekiple, sahadaki tüm aksaklıkları gidererek, kurulumları gerçekleştirdik. O dönemde yaklaşık 200 bilgisayar kurulumu yapılmıştı. TÜBİTAK personelinin gitmesinin ardından, bilgi işlem personeli olarak biz bu görevi aldık. 2023 yılına kadar bu sayı yaklaşık 400'e kadar çıktı. 2023 yılından sonra, Oğuzhan hocamızın da desteği sayesinde, hastane seviyemiz yüzde 71'lere kadar çıktı. Yani sayı yaklaşık 1250 bilgisayara kadar çıktı" diye konuştu.

(Fotoğrafta: Ercan Bayraktar)

'MOBİL CİHAZLA SORUNLARI HALLEDİYORUZ'

Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin, Yıldırım, Osmangazi, Nilüfer, Kestel gibi birçok ilçede ek binasının olması nedeniyle, sistemi yönetmede zorluk çektiklerini belirten Ercan Bayraktar, geliştirdiği bir uygulama ile bu sorunu da aştıklarını söyleyerek, şöyle konuştu:

"Bunun üzerine Hospitools adında bir uygulama geliştirdim. Bu uygulama hakkında da kısaca bahsetmek gerekirse, uygulama kurabiliyor, bilgisayar donanımını kontrol edebiliyor, barkod cihazı veya yazıcı gibi herhangi bir donanım takıldığı zaman, bunu kullanıcıyı bekletmeden, hissettirmeden, arka planda kurulumunu gerçekleştirebiliyoruz. Bilgisayarın yedeğini alabiliyor, onun dışında çözünürlük ayarlarını gerçekleştirebiliyor, donanım bilgilerini aldırtabiliyor, aksayan uygulamaları varsa, onunla ilgili kurulumu gerçekleştirebiliyor, servisi yeniden başlatabiliyor. Hastanemizde alan olarak büyük bir yerleşkeye sahibiz. Ayrıca 11 ayrı lokasyonda ek binalarımız var. Personel sayımız da kısıtlı olduğundan dolayı, sürekli olarak arızalı bilgisayarın başına gitmemiz gerekiyordu. Yazılımını yaptığım uygulama da bunun önüne geçmemizi sağladı. Nerede olursak olalım, ister kurum içi, ister kurum dışında, biz bu uygulama sayesinde, dakikalarca sürecek olan bir işi saniyeler içerisinde çözebiliyoruz. Bilgisayar açmadan, mobil cihaz üzerinden ve kullanıcıyı etkilemeden, sorunların yaklaşık yüzde 99'unu bu uygulama sayesinde çözebiliyoruz. Biz uygulama üzerinden sorunlara müdahale ederken, hekimi ve yanındaki sekreterin işleyişini engellemeden, bu sorunları giderebiliyoruz. Bittikten sonra da bilgisayarların masaüstüne, 'Sorununuz çözüldü' diye bildirim gönderiyoruz.”