Su altında kalacak Yusufeli'de mezarlar taşınıyor
Artvin’in, Yusufeli Barajı nedeniyle 152 yıllık tarihinde 7'nci kez taşınmaya hazırlanan Yusufeli ilçesinin yeni yerleşim yerinde hazırlıklar sürüyor. 72 yıllık yerleşim yerlerine veda edecek olan ilçe halkı, su altında kalacak yakınlarının mezarlarının nakli için belediyeye başvuruyor. Görevliler de mezarlardan alınan kalıntıları yeni yerleşim alanındaki toplu mezar alanlarına naklediyor. Yusufeli Belediye Başkanı Eyüp Aytekin, 450 dolayında mezarın taşınma işleminin sürdüğünü belirtti.
Türkiye sınırları içerisinde 410 kilometrelik uzunluğa sahip, Kuzeydoğu Anadolu'nun en büyük nehirlerinden olan Artvin'deki Çoruh Nehri üzerinde, 26 Şubat 2013 tarihinde temeli atılan Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali'nin (HES) gövde inşaatı tamamlandı.
Su tutmaya başlayan 275 metre gövde yüksekliği ile Türkiye'nin en yüksek, dünyanın ise çift eğrilikli ince kemer baraj tipi kategorisinde 3'üncü en yüksek barajı olacak olan Yusufeli Barajı, ilçeyi su altında bırakacak. İlçe merkezi ile 4 köyde, yaklaşık 5 bin konut, 270 iş yeri ile 9 bin 430 dönüm tarım arazisi su altında kalacak. 152 yıllık tarihinde 7'nci kez taşınmaya hazırlanan Yusufeli'nde taşınma için geri sayım başladı.
MEZARLAR TAŞINIYOR
1950 yılında son yerleşim yerinde kurulan Yusufeli ilçe merkezi, yaklaşık 12 kilometre uzaklıktaki Yansıtıcılar mevkisindeki yeni yerleşim alanına taşınacak. Alt yapı çalışmalarında sona gelinen, 1638 konut inşaatının planlandığı yeni yerleşim alanına mezarlar da taşınmaya başladı. Yusufeli Belediyesi ekipleri, su altında kalacak 7 toplu mezar yerinde bilirkişiler, muhtarlar ve belediye meclis üyelerinden oluşan komisyonlarla birlikte inceleme yaparak taşınacak mezarları kayıt altına aldı. İlçe sakinlerinin talepleri ile tespit edilen 450 dolayında mezarın, Devlet Su İşleri (DSİ) ekiplerince yeni yerleşim yerindeki kabristanlığa taşınmasına başlandı.
'MEZAR SAHİPLERİNE DUYURULAR YAPTIK'
Yusufeli Belediye Başkanı Eyüp Aytekin, ilçede kayıtlı mezarların bazılarının sahiplerine ulaşamadıklarını belirterek, “Baraj projemizden dolayı ilçemiz, köylerimiz sular altında kalıp, yeni yerine taşındığından, mezarlık alanlarımız da isteyen, muvafakatname verenlerin mezarları, yeni yerlerimize DSİ tarafından taşıması yapılıyor. Aynı zamanda bu yeni alan belediye olarak bizim yeni mezarlık alanımız. Mezarlarını taşımak isteyenler, belediyemiz aracılığıyla mutlaka 1-2 ay içinde müracaatlarını rica ediyoruz. Burada güzel bir mezarlık alanı inşa edildi. Bir hatırayı yaşatmak istiyorlarsa, mirasçıları, 1’inci derece yakınları talepte bulunmak kaydıyla mezarları yeni alana taşınıyor. İlçe merkezinde 7 mezarlığımız var. Mezarların sahiplerine gerekli anons ve duyurular yapmamıza rağmen maalesef ulaşamadıklarımız oldu. Toplamda 450 civarında mezar taşınacak, istemeyenlerin mezarı da taşınmayacak. Taşıma işlemi din görevlisi eşliğinde ekiplerce yürütülüp, defin işlemi gerçekleştiriliyor” dedi.
'GÜZEL BİR ÇALIŞMA'
İlçenin yeni yerleşim yerinde oluşturulan mezarlığa yakınını defnettiklerini anlatan imam Şerif Direk, “Su altında kalacak mezarların bu alana taşınması anlamlı güzel bir çalışma. Biz de kayınvalidemizi buraya, yeni alana defnettik. Allah buradaki mevtalara rahmetiyle muamele eylesin. Mezarlarımızın usulüne uygun taşındığı takdirde herhangi bir dinen sakıncası yoktur. Su altında kalsa da kalmasa da vatan bizim toprağımızdır. Bu imkânları sunanlardan da Allah razı olsun” diye konuştu.
YUSUFELİ'NİN TAŞINMA SÜRECİ
Yusufeli bölgesi, Çoruh Nehri havzasında, batıda Bayburt, İspir, doğuda Oltu ve kuzeyde Artvin bölgeleri kültür çevresinde yer almaktadır. 1892 yılına kadar 3 kez yerleşim yeri değişen Yusufeli'nin eski adıyla Kiskim olan ilçe merkezi Öğdem'den Ersis'e taşındı. 29 Haziran 1926 tarihinde çıkarılan kanunla da kaza merkezi yeniden Ersis'ten Öğdem'e nakledildi. 1 Haziran 1933 tarihinde Artvin vilayeti lağvedilerek, merkezi Rize olan Çoruh vilayeti kuruldu. Artvin'in kaza olması ile Yusufeli kazası ve köyleri tekrar Erzurum vilayetine bağlandı. Çoruh vilayetinin merkezi, 4 Ocak 1936 tarihinde çıkarılan kanunla Rize'den Artvin'e nakledildi. Aynı kanunla Yusufeli, Erzurum vilayetinden alınarak, tekrar Çoruh vilayetine bağlandı. 17 Şubat 1956 tarihinde Çoruh vilayetinin ismi Artvin olarak değiştirildi. 18 Şubat 1950 tarih ve 5531 numaralı kanunla Yusufeli ilçe merkezi, Öğdem'den bugünkü merkezi olan Ahlat'a nakledildi.
YUSUFELİ BARAJI VE HES
Artvin'de, 275 metre gövde yüksekliği ile Türkiye'nin en yüksek, dünyanın ise çift eğrilikli ince kemer baraj tipi kategorisinde 3'üncü en yüksek barajı olacak Yusufeli Barajı'nda, 558 megavat kurulu güce sahip santral ile 750 bin nüfuslu bir şehrin elektrik ihtiyacı karşılanabilecek. Türkiye'nin kendi öz kaynakları ile tamamı Türk mühendisler tarafından inşa edilen baraj projesinde, yaklaşık 3 bin kişi vardiyalı olarak 24 saat süreyle çalıştı. Gövde yüksekliği 100 katlı bir gökdelene eş değer olacak Yusufeli Barajı'nda, Artvin'den Edirne'ye 13 metre platform genişliğinde beton yol veya 120 metrekarelik 60 bin konutun inşa edilebileceği 4 milyon metreküp beton kullanıldı. Su tutulmaya başlayan barajda 2130 milyon metreküp su depolanacak. 2,5 milyar liraya mal olan proje ile günlük 3 milyon lira elektrik enerjisi geliri elde edilecek.