Meclis'te kabul edildi: Afet Yeniden İmar Fonu kuruluyor

TBMM Genel Kurulu, Meclis Başkanvekili Celal Adan başkanlığında toplandı. Gündem dışı söz alan AK Parti Malatya Milletvekili Öznur Çalık, 6 Şubat'tan beri seçim bölgesi Malatya'da olduğunu söyledi. Deprem bölgesinde yaşadığı izlenimlerini Genel Kurul kürsüsünden anlatırken gözyaşlarını tutamayan Çalık, "O kara gecede, 2020 depreminde olduğu gibi yine Malatya'daydım. Şu an depremin 39'uncu günündeyiz, daha acılarımızın kırkını çıkaramadık; hala yaralarımız, hala acılarımız çok taze ve çok ağır. Karşınızda, ölümün üzerimize sağanak sağanak yağdığı o meşum karanlıktan, o menhus aydınlıktan, o kıyamet sabahından sonra tarifi arza sığmaz, tasviri arşa sığmaz derin bir acıyla duruyorum. Çünkü acım, çünkü acımız, o adına türküler yaktığımız Beydağı'ndan büyük. Yitirdiğimiz canlarımıza, cananlarımıza, analarımıza, babalarımıza, doğmuş çocuklarımıza, doğmamış bebeklerimize Cenab-ı Allah'tan rahmet diliyorum" dedi.

Çalık, deprem felaketiyle birlikte unutulmayan acılar biriktirdiklerini vurgulayarak, kaybettiği yakınlarının ismini tek tek saydı. Öznur Çalık, seçim bölgesi Malatya ile ilgili son verileri paylaşarak, "Bu depremlerde 1224 canımızı kaybettik, diğer şehirlerle kıyaslandığımızda can kaybımız Allah'a hamdolsun daha az ancak ikinci deprem ve sonrasında büyük artçı depremler maalesef, Malatya'yı çok ciddi bir yıkıma uğrattı. Malatya genelinde 34 bin 842 binamız yıkıldı ve 102 bin bağımsız bölümümüz yıkık. Malatya'da 21 bin esnafımız var ve 15 bin 863'ü yani yaklaşık yüzde 75'i yıkık, ağır hasarlı veya acil yıkılacak durumda. Deprem bu denli büyük etkiledi Malatya'mızı. Şu anda 55 bin çadırımızda, diğer geçici barınma alanlarımızda 341 bin 883 vatandaşımızı barındırıyoruz; yemesini, bütün ihtiyaçlarını karşılamak üzere mücadele ediyoruz. Mutlaka eksikler vardır ve bunların telafisi için hep birlikte çalışmaya devam ediyoruz. Şehrimizin ticari ve ekonomik hayatını canlandırmak için geçici iş yerleri ve geçici dükkanlar oluşturuyoruz, 2 bine yakın geçici iş yerini ve prefabrik yapıyı inşa ediyoruz" açıklamasında bulundu.

MECLİSİN GÜNDEMİ; DEPREM VE SEL

Gündem dışı konuşmaların ardından, grup başkanvekilleri söz alarak gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, deprem bölgesinde yapılan çalışmalara ilişkin hükümet ve Kızılay’a yönelik eleştirilerini sürdürerek, "Şimdi, skandallar üzerine skandal; Kızılay skandalları bitmek bilmiyor, AFAD'dan yeni bir skandal gündeme geldi. Şöyle bir iddia var; 'AFAD, on binlerce insan enkaz altındayken kendi kontrolündeki vinçleri enkaz kaldırmak isteyen vatandaşlara saati 10 bin liradan kiralıyor.' Şimdi, bununla ilgili dünya kadar mahkemelik olay var. Bunlar, bu iddialar yer aldı basında; herhangi bir açıklama veya yalanlama gelmedi" dedi.

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay da, deprem bölgesinde meydana gelen sel felaketine ilişkin, "Bugün Adıyaman'ın Tut ilçesinde ve Şanlıurfa'da aşırı yağışlar sonunda meydana gelen su baskınlarıyla 5 vatandaşımız hayatını kaybetmiş ve 9 vatandaşımızı arama çalışmaları sürmektedir. Üzüntümüz büyüktür; hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı diliyor, kayıplarımızın bir an evvel sağ salim bulunmasını temenni ediyorum. Bu büyük deprem felaketi ve acısından sonra, bunların yaralarının sarılmaya çalışıldığı bir aşamada, bu defa bu yağışla Adıyaman'ı 'Acıyaman' yapan bu depremden sonra bu su baskını da son derece üzücü olmuştur" değerlendirmesinde bulundu.

HDP Grup Başkanvekili Meral Daniş Beştaş da, deprem bölgesinde meydana gelen sel felaketi nedeniyle üzüntülerini dile getirdi.

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, deprem bölgesinde yaşanan sel felaketine dikkat çekerek, "Bir sel felaketi yaşanıyor. Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya başta olmak üzere, deprem bölgesindeki hemen her il tehdit altında. Vefat ve kayıp var. Kayıpların bir an önce bulunmasını temenni ediyoruz ama bu acının üstüne gelen bu acıya hakikaten artık tahammül kalmadı. Bölgeye 7 kişilik bir heyeti yolladık, temaslarda bulunuyorlar, konu hakkında raporlarını bildiriyorlar. Tabii, şunu görmezden gelemeyiz; 'O çadırlarda kim kalıyordu?' Evleri yanlış yerlere yapılmış, bu yüzden yıkılmış ya da ağır hasarlı olduğu için içine girilemeyen depremzedeler kalıyordu. Peki, onları nereye yerleştirmiş AFAD? 'Yanlış yere yapılmış çadırlara.' Yani akıllanmak, doğrusunu yapmak yok, acil eylem planı yok, çadır kentlerin inşa edileceği toplanma alanlarının önceden hazır edilmesi yok" diye konuştu.

AFAD'ı beceriksizlikle suçlayan Özel, "Facia üzerine facia, acı üzerine acı, ölüm üzerine ölüm ekleniyor. Artık buradan sonra eleştirmek falan değil, bunu milletimiz görüyor, milletimiz değiştirmek zorunda; bu beceriksizleri götürüp yerine gerçekten bilime inanan; sadakati yerine, liyakatine güvenilen, tam olarak eğitim almış kişilerin bu işi yapması lazım" dedi.

AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin de deprem bölgesinde yaşanan sel felaketinin büyük üzüntü yarattığını söyleyerek, "Adıyaman'daki, Malatya'daki ve Urfa'daki sel felaketi son derece önemli; yakından takip ediyoruz, aynı zamanda bakanlarımız oradalar, milletvekili arkadaşlarımız oradalar ve gidecek arkadaşlarımız da var. 5 insanımız hayatını kaybetti, kayıplarımız var. Özellikle çadırların olduğu yerde olması hasebiyle son derece önemli. Depremzedelerimizin ayrıca bir mağduriyet yaşamaması için özel bir gayret sarf ettiğimizi belirtmek isterim" ifadelerini kullandı.

SEÇMEN KAYDINI BAŞKA BİR İLE ALAN DEPREMZEDE, HAK KAYBI YAŞAMAYACAK

Özlem Zengin, depremzedelerin, 14 Mayıs'ta cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinde nasıl oy kullanacaklarına ilişkin açıklamalarda bulunarak, "Seçimlerle alakalı önemli bir nokta var çünkü pek çok depremzede vatandaşımız kendi bulundukları illerden başka illere taşındılar, göç ettiler, bunların bir kısmının da kendi ifadelerinde bazı kaygıları vardı 'Acaba başka bir ilde seçmen olarak kayıt yaptırırsak, adresimizi taşırsak depremle alakalı yardımları almakta sorun olabilir mi?' diye bazen görüyorum sosyal medyada. Bunu bir kez daha ifade etmek isteriz, bugün Sayın Cumhurbaşkanımız da grup toplantımızda söylediler; adresini taşıyan hiçbir vatandaşımızın alması gereken yardımda asla bir mağduriyeti olmayacak. Konutların yapımı, almaları gereken yardımlar, ücretler dahil olmak üzere her türlü yardım kendilerine ödenmeye devam edecek. Bu manada, seçimlerin geleceği açısından 17 Mart Cuma gününe kadar tüm depremzede vatandaşlarımızın bulundukları yerlerde adres değişiklikleri yapmalarını, seçmen olarak kayıtlarını kontrol etmelerini son derece önemsiyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

MUHALEFETİN GRUP ÖNERİLERİ REDDEDİLDİ

Konuşmaların ardından, CHP, İYİ Parti ve HDP'nin, grup önerileri reddedildi.

Genel Kurul'da, 'Afet Yeni İmar Fonu' kurulmasına ilişkin yasa teklifinin görüşmeleri devam ediyor.

TEKLİF, GENEL KURUL'DA KABUL EDİLDİ

'Afet Yeniden İmar Fonu Kurulması ile Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi' TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Kabul edilen kanunla; Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinde yıkılan ve hasar gören binaların yerine, güvenli yerleşim yerleri inşa edilmesine yönelik düzenlemeler yapılıyor. Deprem bölgesinde; binaların inşaatı için gerekli kaynağın sağlanması, yönetilmesi, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılması amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı tüzel kişiliği haiz; 'Afet Yeniden İmar Fonu'nun kurulması amaçlanıyor.

UZUN VADELİ KAYNAK SAĞLAYACAK

Genel hayata etkili afet bölgesi ilan edilen alanlardaki plan, yapım ve benzeri her türlü imar işleri, altyapı ve üstyapı çalışmaları için kaynak sağlanmasına ilişkin hususlar içeren teklife göre; her nevi nakdi bağış, yardım, hibe, bütçeye konulacak ödenek ile yurt içi ve yurt dışı piyasalardan sağlanacak finansman ve kaynaklar, 'Afet Yeniden İmar Fonu'nda bir araya getirilerek ilgili proje ve harcamalar için kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılacak. Deprem sonrası şehirlerin hızla ayağa kalkabilmesini temin için kurulacak 'Afet Yeniden İmar Fonu', şeffaf bir yönetim ile işleyecek ve afet sonrası iyileştirmeler için uzun vadeli kaynak sağlayacak. 'Afet Yeniden İmar Fonu', Hazine ve Maliye Bakanı Başkanlığında; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, Tarım ve Orman Bakanı, İçişleri Bakanı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ile Strateji ve Bütçe Başkanı'ndan oluşan yönetim kurulu tarafından yönetilecek. İlgili bakanlıkların katılımıyla gerekli altyapı ve üstyapı çalışmalarının koordinasyon içerisinde hızlı ve etkili bir biçimde yapılabilmesi sağlanacak.

HAZİNE VE MALİYE BAKANI'NA YETKİ TANINDI

Kanunla; fonun yönetimi, kaynakları, denetimi ve finansmanına ilişkin hususlar ile fona sağlanan muafiyet ve istisnalar belirlendi. Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti adına sağlanan ve sağlanacak dış finansmanın, 'Afet Yeniden İmar Fonu'na ve genel bütçe kapsamındaki, kamu idareleri dışında kalan kamu kurum ve kuruluşlarına karşılıksız tahsis edilebilmesi amacıyla, Hazine ve Maliye Bakanı'na yetki verilmesi öngörüldü.

Kanunla; yönetim kurulu tarafından karar verilen projeler için fondan harcama programı kapsamında ve gerçekleşmelere bağlı olarak kurum ve kuruluşlara kaynak aktarılması, aktarılan kaynağın ilgili idare bütçesi ile ilişkilendirilmek üzere gelir ve ödenek kaydedilmesi ve yılı içinde harcanmayan kısımların ertesi yıla devredilmesine ilişkin hususlar da yer aldı. Bu kapsamda gerçekleştirilecek iş ve işlemlere ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisinin de Cumhurbaşkanına verilmesi amaçlandı.