Doç. Dr. Özkazanç: Ormanların amaç dışı kullanımı bozayıları şehirlere indiriyor
Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nuri Kaan Özkazanç, aşırı odun üretimi, orman üzerindeki baskılar ve ormanların amaç dışı kullanımının bozayıların yaşam alanlarını etkilediğini belirtti. Doç. Dr. Özkazanç, “Bir süre sonra bu hayvanların şehir içerisinde saklanabileceği, gizlenebileceği ortamlar keşfetmesi de tehlikeli bir durum yaratabilecektir" dedi.
Son aylarda Batı Karadeniz'deki Bolu, Zonguldak, Karabük ve Bartın’da insanların yaşam alanlarına kadar inen bozayılar vatandaşları tedirgin etmeye başladı. Zaman zaman köy yolları ve kara yolundaki araçların önüne de çıkan bozayıların bu davranışları insanları korkutuyor. Ayılar, zaman zaman meyve bahçelerine ve arı kovanlarına da zarar veriyor.
‘BOZAYILARIN YAŞAM ALANLARI TAHRİP EDİLİYOR’
Bozayıların avlanma yapmaktansa yaşam alanlarındaki meyvelerle beslendiğini söyleyen Bartın Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Üyesi Doç.Dr. Nuri Kaan Özkazanç, “Boz ayılar doğal yaşam alanları içinde ülkemizdeki karasal memeli hayvanlardan bir tanesidir. Ayılar yırtıcı bir türdür, ama avlanmaktansa çoğunlukla meyveleri yemeyi tercih ediyor. Ancak habitatlarının yaşam alanlarının hızla yok olması, aşırı odun üretimi, orman üzerindeki baskılar, ormanların amaç dışı kullanımı bozayıların yaşam alanlarını etkiliyor. Normal şartlarda 1100 ve 1700 rakımlarda yaşayan bozayılar yaşam alanları bozulduğu için artık bunların deniz seviyesine yoğun olarak indiğini görüyoruz. Bunun da en önemli etkeni yaşam alanlarında rahat edememesi ve burada besin bulamamasıdır.
Çoğunlukla temmuz ve aralık ayına kadar devam eden bozayı popülasyonunun daha sonra yavaş yavaş çekildiğini daha sonra mayıs ayına kadar çok az görüldüğünü söylememiz gerekirken, iklim şartlarındaki ılımanlık ile fazlasıyla görmeye başladık. Bunun sonucunda kış döneminde ihtiyaç duyacakları besini bulamadıkları için yakın yerleşim alanlarına inmeye başladılar. Bunun dışında orman köylerinin boşalması nedeniyle bozayıların daha da aşağılara inmelerine neden oluyor. Türkiye’de bozayılar ile insanların çatışması verilerine baktığımız zaman bu oranın yüzde 60 seviyelerinde olduğunu görüyoruz. Bununda besin bulmak için şehirlere indiğini söyleyebiliriz. Besinin bol olduğu şehir merkezinde görünen ayılar, tekrar geriye dönme istediğinde bulunmuyor. Bozayıların karınlarının aç olduğu ve üreme dönemlerinde çok saldırgan olduğunu biliyoruz. O yüzden orman köylülerin çok dikkatli olmalarını istiyoruz. Ayı ile karşılaşan vatandaşların kesinlikle korkutmak için taş atmak gibi bir durumlara girmemelerini istiyoruz, kesinlikle uzak dursunlar, çünkü ayılar anatomi olarak çok kuvvetlidir” dedi.
Ayıların yaşam alanlarında odun üretiminin çok olduğuna dikkat çeken Özkazanç, “Ayıların şu anda yaşam alanlarında aşırı derece de odun üretimi olduğunu için kent merkezlerine inmeye başladılar. Sonuç olarak insanlarla karşılaşmaları çok olmaya başladı. Bozayılar bulundukları alanda sıkıştıkları için aşağılara inmelerini sürdürüyor.
Bozayılar uzun yürüyüşler yaptığı için şehirler arası ve bölgeler arasında geçiş yapabiliyor. Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz ve Marmara’nın güney kısımlarında boz ayı ve insan çatışmalarının en yoğun olduğu bölgeleri olduğunu görüyoruz.
Bozayının şehirlerde gezip dolaşması çok basit bir durum değil, bir süre sonra bu hayvanın şehir içerisinde saklanabileceği, gizlenebileceği ortamlar keşfetmesi de bir tehlike bir durum yaratabilecektir. Bu da çok önemli bir sorun olacak. Bunun için hayvanın tekrar kendi yaşam alanlarına çekmemiz lazım, yüksek rakımlarındaki meyve ağaçlarını çoğaltmamız gerekir” diyerek konuştu.