'Depremlerin zararlı etkilerinden kurtulup yararlı yanlarından da faydalanmak mümkün'

Erzurum Kalkınma Vakfı (ERVAK) ile Erzurum Teknik Üniversitesi (ETÜ) tarafından 'Deprem Gerçeği ve Erzurum' konulu panel düzenlendi. ETÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Konferans Salonu'nda gerçekleştirilen panelde konuşan ETÜ Rektörü Prof. Dr. Bülent Çakmak, ülke topraklarının yüzde 96'sının farklı oranlarda deprem tehlikesine sahip bölgeler içerisinde yer aldığını bildirdi.

Prof. Dr. Çakmak, 1900 ile 2024 yılları arasında Türkiye'de önemli ölçüde can ve mal kayıplarına yol açan 300'den fazla deprem meydana geldiğini ifade ederek, "1919, 1939 Erzincan, 1999 Gölcük, 2023 Kahramanmaraş depremleri büyük yıkıma neden olan depremler arasında yer alıyor. Türkiye'nin aktif fay hatları olan Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay hatlarına yakın bir konumda yer alan Erzurum'da önemli derecede depremsellik riski yaşanmaktadır. Tarih boyunca çeşitli büyüklüklerdeki depremler bunu teyit etmektedir. Türkiye'nin deprem gerçeği kaçınılmazdır. Ancak hazırlıklı olmak, önlem alarak yaşanacak olası depremlerin olumsuz etkilerini büyük ölçüde azaltacaktır. Deprem bilinçli toplum oluşturmak, yapı güvenliğini sağlamak, denetimleri sıklaştırmak afet yönetimini sürekli geliştirmek Türkiye için zorunluluktur" diye konuştu.

'DERS ALMIYORUZ'

Panelin moderatörlüğünü yapan ETÜ Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Bölüm Başkanı Prof. Dr. İlker Kazaz da depremlerde çok can kaybı yaşandığını, binlerce binanın göçtüğünü, çok büyük ekonomik kayıplar meydana geldiğini bildirerek, "Son yüzyılda Türkiye'de 7 ve üzerinde 16 büyük deprem olmuş. Bunu hiçbir zaman aklımızdan çıkarmamamız gerekiyor. Bir yüzyıl öncesine daha gidecek olursak benzer depremler yine gerçekleşmiştir. Demek ki önümüzdeki yıllarda da bu 7 ve üzerinde birçok deprem meydana gelecek. Bu deprem gerçeği değişmiyor. Değişmeyen bir husus daha var. Depremler sırasında gözlemlenen temel kusurların, ne yazık ki tekrarlanan sorunlar olarak karşımıza çıktığını görüyoruz. Bu depremlerden yaşanan acılardan ders almadığımızı görüyoruz" dedi.

'DOĞAL BİR OLAY'

Atatürk Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Çağlar Özer, panelde merkezin çalışmaları hakkında bilgi verdi. Bölgede kurdukları istasyonlarla sismik hareketliliği takip ettiklerini belirten Özer, "Ülkemiz Alp Himalaya deprem kuşağında olduğu için aslında deprem bizim için doğal bir olay. Sürekli olacak ülkemizde. Çünkü ülkemizin bulunduğu yer kabuğu diğer alanlara göre daha genç. Genç olduğu için yer kabuğunun oturması için jeolojik alanda uzun bir zaman gerektiriyor" diye konuştu.

Deprem zararlarına ilişkin de konuşan Doç. Dr. Özer, şunları söyledi:

"Deprem zararlarının en aza indirilmesi için çok parametre var. Özellikle yerleşeceğimiz zeminin çok detaylı şekilde araştırılıp doğru şekilde belirlenmesi, alüminyum ve çökel kalınlığın fazla olduğu alanlara yerleşmemek ve özellikle zemine uygun yapı tasarlanması gerekli. 21'inci yüzyılda depremden yıkılmayacak yapılar yapmak pekala mümkün. Sadece biraz daha özenli ve teknolojiyi kullanmak gerekiyor. Depremler sayesinde jeotermal kaynaklarımız, verimli ovalarımız, turistlik alanlarımız var, jeotermal alanlardan faydalanarak elektrik üretim tesisleri var. Dolayısıyla depremlerin aslında zararlı etkilerinden kurtulup yararlarından faydalanmak mümkün."

ETÜ Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Küçükuğurlu, 1800'lü yıllardan Cumhuriyet dönemine kadar Erzurum'da meydana gelen depremlerle ilgili bilgi verdi.