Antalya'da, Rusya ile Ukrayna barış zirvesi

Tüm dünyanın gözünün Antalya'da olduğu üçlü zirve Serik ilçesine bağlı Belek turizm merkezindeki 5 yıldızlı Regnum Carya Hotel'de gerçekleşiyor. Üçlü barış zirvesi için iki ülke bakanı ve heyetleri dün gece Antalya'ya geldi. Önce Rus heyet, bir saat sonra da Ukraynalı heyetin havalimanına inmesinin ardından Rus heyet, toplantının yapılacağı otelde konakladı. Ukraynalı heyet ise hemen yakındaki başka bir otelde kalmayı tercih etti.

Zirveyi takip etmek için akredite olan yerli ve yabancı 334 gazeteci, otelin arka tarafındaki ayrı bir giriş noktasından saat 08.00 itibarıyla içeriye alınmaya başladı. Yoğun ilgi nedeniyle gazeteciler uzun sıra oluşturdu. Güvenlik taramalarının ardından bakanların basın açıklamalarını yapması beklenen G-20 Liderler Zirvesi'nin de yapıldığı salonun bulunduğu alandaki basın odasına alındı.

Zirveyi takip eden gazetecilerin ülkeleri arasında Ukrayna ve Rusya Federasyonu'nun yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Almanya, İsrail, Japonya, Kanada, Hollanda ve Çin Halk Cumhuriyeti de bulunuyor. Üçlü görüşmenin ve basın toplantılarının yapılacağı salonda, sabah erken saatlerden itibaren bomba imha ekipleri arama yaptı, eğitimli polis köpeklerine de salonun çevresinde güvenlik taraması yaptırıldı. Gazeteciler salona 6'şarlı gruplar halinde alındı. Zirveyi takip eden 150'si yabancı 334 gazeteci, görüşmelerdeki gelişmeleri dakika dakika medya kuruluşlarına aktarıyor.

ZİRVE ÖNCESİ İKİLİ GÖRÜŞMELER

Savaşın başladığı 24 Şubat'tan bu yana iki ülke arasında en üst düzeydeki temas olarak adlandırılan Rusya- Türkiye- Ukrayna Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesi Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, ikili ve heyetlerarası görüşme gerçekleştirdi. Bakan Çavuşoğlu, ardından Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile ikili ve heyetlerarası görüşme yaptı.

TARAFLAR MÜZAKERE MASASINDA

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitri Kuleba'nın katılımıyla gerçekleşecek üçlü barış zirvesi, saat 11.20'de başladı. Rus Bakan Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba, üçlü görüşme sonrasında ayrı ayrı basın toplantısı yapacak.

ÜÇLÜ ZİRVE 1,5 SAAT SÜRDÜ

Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın sona erdirilmesi için Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba'nın katıldığı üçlü barış zirvesi, 1,5 saat sürdü. Saat 11.20'de başlayan zirve, saat 12.50'de sona erdi. Rus Bakan Lavrov ve Ukraynalı mevkidaşı Kuleba, üçlü görüşme sonrası ayrı ayrı basın toplantısı yapacak.

ÇAVUŞOĞLU: TEMENNİMİZ BARIŞIN TESİS EDİLMESİ

Antalya'da 1,5 saat süren üçlü görüşmenin ardından Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, sosyal medya hesabından paylaşımda bulundu. Bakan Çavuşoğlu, mesajında, "Barışa ihtiyacın en fazla olduğu bu zamanda Antalya Diplomasi Forumu marjında Rus ve Ukraynalı mevkidaşlarım Lavrov ve Kuleba'yla üçlü formatta görüştük. Temennimiz bölgemizde barışın yeniden tesis edilmesi. Rusya ile Ukrayna arasında diplomasinin işletilmesi için çabalarımızı sürdüreceğiz" dedi. 

'BARIŞ İÇİN ÇABA SARF EDİYORUZ'

Antalya'daki Rusya-Ukrayna barış zirvesinin ardından açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Ukrayna'da akan gözyaşının durdurulması için çaba sarf ediyoruz. Sorunların diplomasi yoluyla çözülmesi gerektiğini savunuyoruz. Bu tür savaşların galibinin olmayacağının bilincindeyiz. Kaybedenin en başta masum siviller olduğunu vurguluyoruz. Bundan bölge ülkeleri başta olmak üzere herkes zarar gördü ve görür" dedi.

'DİPLOMASİ YOLUYLA ÇÖZÜM İÇİN ÇABA SARF ETTİK'

Her iki tarafla da yoğun temas içerisinde olduklarını söyleyen Çavuşoğlu, “Rusya'nın saldırısı başladıktan sonra sorunların diplomasi yoluyla çözüme kavuşması için çabalarımızı devam ettirdik. Her iki tarafla yoğun temaslarımız oldu. Cumhurbaşkanımız, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Başkanı Volodimir Zelenski ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. Ben de mevkidaşlarım ile çok defa görüşme gerçekleştirdim. Tarafların ülkemizde bir araya gelmesi için davette bulunduk. Her iki tarafında kabul etmesiyle bugün bu toplantıyı Antalya'da gerçekleştirdik" diye konuştu.

'İKİ TARAF DA TOPLANTININ TÜRKİYE'DE OLMASINI İSTEDİ'

Bu toplantının Antalya Diplomasi Forumu marjında gerçekleşmesinin anlamlı olduğunu anlatan Bakan Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

“İki taraf da Türkiye'nin toplantıda bulunmasını özellikle istedi. Bugün bu görüşmede Türkiye'nin ulusal pozisyonunu saklı tutmakla birlikte, iki tarafın da talebiyle kolaylaştırıcı rol üstlendik. Özellikle insani boyutun önceliğine dikkat çektik. Her gün yıkım artıyor, gözyaşı, akan kan artıyor. Savaşın ortasında kalan sivillerin de bir an önce kurtarılması gerektiğinin altını çizdik. Bunun için sürdürülebilir ateşkese gerek var. Sürdürülebilir ateşkes tesis edilene kadar insani ateşkesin sahada da işlemesi gerekiyor. Özellikle insani koridorların hiçbir engelle karşılaşmadan açık tutulması gerektiğini vurguladık. Sahada durumların farklı olduğunu vatandaşlarımızı tahliye ederken yaşadık. Toplantıda Mariupol'dan bir insani koridor açılması gerektiğini vurguladık."

'BİR GÖRÜŞMEDE MUCİZE BEKLENMEMELİ'

Bu toplantının çatışmaların başlamasından sonra dışişleri bakanları düzeyinde ilk buluşma özelliğinini taşıdığını kaydeden Bakan Mevlüt Çavuşoğlu, toplantıdan elbette bir mucize beklenmemesi gerektiğini söyledi. Çavuşoğlu, “Elbette bir görüşmede mucizeler beklenmemelidir. Siyasi seviyedeki bu toplantı önemli bir başlangıçtır. Bu toplantının liderler düzeyinde gerçekleşmesi de gündeme geldi. Ukrayna tarafı Zelensky'nin böyle bir toplantıya hazır olduğunu, Lavrov da Putin'in prensip olarak buna karşı olmadığını söyledi" diye konuştu.

'TOPLANTIDA GERGİNLİK OLMADI'

Belarus'ta da devam eden heyetler arasındaki görüşmenin başlaması için teşvikte bulunduklarını söyleyen Bakan Çavuşoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ukrayna tarafı bu toplantıların Türkiye'de gerçekleşmesini istedi. Bu süreci desteklemeye devam edeceğiz. Amacımız bölgesel barış ve istikrarın tekrar sağlanmasıdır. Bu iki ülke ve bölge halkalarının menfaatini gözeten yegane seçenektir. Bu görüşme kolay bir ortamda gerçekleşmedi. Bir tarafta savaş ve çatışmalar devam ediyor. Bu şartlarda bu toplantı gerçekleşti. Tüm zorluklara rağmen medeni bir toplantı oldu. Elbette taraflar kendi pozisyonunu ve düşüncelerini savundu. Herhangi bir gerginliğe yol açan, ses tonunu yükselten bir görüşme olmadı. İki heyette de Belarus'ta gerçekleşen toplantıda yer alan iki arkadaşımız da vardı. İlk defa yapılan bir toplantıda bütün taleplerin karşılanması benim de böyle bir beklentim yoktu. Bazı kararların liderler düzeyinde alınması gerekiyor."

'TÜM SORUNLARIN ÇÖZÜLMESİNİ KİMSE BEKLEMİYORDU'

Bu toplantının devam etmesini ve ev sahipliği yapmayı istediklerini belirten Çavuşoğlu, “Önümüzdeki süreçte Belarus'ta gerçekleştirilecek görüşmeler neticesinde karar veririz diye toplantıyı kapattık. Bu toplantıdan tüm sorunların çözülmesini kimse beklemiyordu. Böyle bir başlangıcın da yapılması gerekiyordu. Bundan sonra temaslar devam ederse, güven artırıcı adımlarla beraber bir neticeye varılacağına inanıyoruz. Tarafların siyasi olarak bir araya gelmesi ve bundan sonra liderler düzeyindeki bir görüşmeye de prensip olarak karşı olmamaları gelecekte bu tür üst düzeyde toplantıların gerçekleşebileceği yönündeki umudumuzu artırdı" diye konuştu.

'BARIŞ ANLAŞMASI MASADA'

Rusya ile Ukrayna arasında tarafsızlık dahil birçok müzakere edilen konu olduğunu söyleyen Bakan Çavuşoğlu, “Kapsamlı bir barış anlaşmasının imzalanması da masada. Böyle bir durumda Ukrayna'nın bazı ülkelerin garantör olarak burada olmasını istediğini biliyoruz. Bunlardan bir tanesi de Türkiye'dir. Bugün ikili yaptığımız görüşmede de mevkidaşım bunu teyit etmiştir" dedi.

KORUMALARI MASANIN ALTINA BAKTI

Türkiye- Rusya- Ukrayna dışişleri bakanlarının bir araya geldiği üçlü zirvenin ardından Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, basın açıklamasında bulundu. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, toplantı öncesinde, salonda Bakan Lavrov'a soru soracak gazeteciler ve kurumlarıyla ilgili bilgi aldı. Lavrov'un basın toplantısında moderatörlüğü Zaharova üstlendi. Rus bakan salona girmeden önce de korumaları, oturacağı masanın örtüsünü kaldırarak altını kontrol etti.

Görüşmeyi Türk tarafının davetiyle ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Rusya lideri Putin'le yaptığı görüşmede getirdiği teklif üzerine kabul ettiklerini belirten Lavrov, "Bugün Ukrayna krizinin temelinde olan bütün konuları ele almaya her zaman hazırız. Şu an Türkiye'de yaptığımız görüşmeler faydalı olmalı ama bizim aslında Beyaz Rusya topraklarında yürüttüğümüz görüşmelerimiz var ve ana görüşme platformu orası. Görevlendirilen heyetler Beyaz Rusya'daki görüşmeleri devam ettirecekler" dedi.

'GERÇEKLERİ ÇOK İYİ BİLİYORSUNUZ'

Antalya'daki görüşmede, beşeri konuları, askeri manada ve sivillerin hayatlarını kolaylaştırmak adına detaylı şekilde ele aldıklarını anlatan Lavrov, "Askerlerimizin sivillerin hayatlarını kolaylaştırmak için neler yaptıklarını anlattık, bazıları esir düştü, bazıları gönüllüler, Ukrayna radikalleri tarafından canlı kalkan olarak kullanılıyor. Gerçekleri çok iyi biliyorsunuz. Savunma Bakanlığımız açıklamalar yapıyor kamuoyunu bilgilendiriyor" diye konuştu.

Her gün insanların tahliyesi için koridor açtıklarını ve bunu hayata geçirmeye devam ettiklerini belirten Sergey Lavrov, şöyle dedi:

"Sahada durumu denetleyen güçler güvenlikli tahliyeleri gerçekleştiriyor. Koridorlar onlar tarafından belirleniyor. Güvenli olan güzergahlardan geçiyorlar. Beyaz Rusya'da yaptığımız son görüşmede Rus tarafı gayet somut bir taslak iletti, Ukrayna tarafı bu taslağı aldı Kiev'de üzerinde çalışıyor. Dedi ki, çok kısa bir sürede cevap verecekler taslakla ilgili. Biz Beyaz Rusya Platformu'nda ciddi bir görüş alışverişinde bulunmak istiyoruz. Sadece kağıt belge değişiminde bulunmak değil, gerçekten somut kararlar almak isteriz Ukrayna krizinin her yönüyle çözümü için."

Lavrov'un toplantısında Rus medyasının yanı sıra Türk ve batılı medya mensupları da çok sayıda soru yöneltti. Yaklaşık 1 saat süren basın toplantısında soruları yanıtlayan Lavrov, batılı ülkeleri Ukrayna'yı silahlandırmakla suçladı. Batılı ülkelerin Ukrayna'ya ölümcül silahlar ihraç ettiğini anlatan Lavrov, “Binlerce füze, binlerce silah teröristler tarafından ve Rus uçaklarına karşı kullanılıyor. Daha sonra bunlar kimin eline geçecek bu soruyu AB'deki mevkidaşlarımıza hep soruyoruz. Onlar bize seneler boyu Ukrayna'da Rusya'ya karşı bir üs yaptılar. Ama şimdi bu tehlikeli duruma gelmenin sebebi bizler değiliz. Bu sadece Rusya'ya karşı değil, Avrupa köklerine de bir tehlike gelecek. Ukrayna'dan başka ülkelere saldıracak mıyız? Ukrayna'ya saldırmadık, saldırmaya da niyetimiz yok kimseye" dedi.

ABD'YE KİMYASAL SİLAH SUÇLAMASI

Bir gazetecinin, "Polonya'da konuşlandırılacak patriotları doğrudan tehdit kabul edecek misiniz, askeri misilleme seçeneğiniz söz konusu mu?" sorusunu yanıtlayan Lavrov, şu cevabı verdi:

“Rusya'nın güvenlik konusundaki hassasiyetlerini tehlike altına alan bir durum oluştu Ukrayna'da. Sınırlarımızın güvenliği tehdit ediliyordu. Devlet başkanımız detaylı bir şekilde bunu defalarca açıkladı ama kimse dinlemedi. Donetsk, Luhansk bölgelerine azad ettiğimiz bölgelerden biz şunu anlıyoruz. Önümüzdeki aylarda Rusya'ya bir saldırı düzenliyorlardı. Amerika Savunma Bakanlığı kendi parasıyla biyolojik laboratuvarlar kurdu. Ukrayna topraklarını çeşitli patojen maddeler üzerine deney yapmak için adeta test yapmak için kullandıktan sonra biyolojik silah üretimini hedefliyordu burada. Onlar sözde Ukrayna'da AB ama tek ağızla ABD'nin öyle bir niyeti yok. Biyolojik silah falan geliştirmiyor, dediler. Buna zaten şaşırmadık, açıklayacakları buydu. BM'de buna dair bir bilgimiz yok, dediler. ABD'liler gizli olarak çevirdi bu işlerini. Başta eski Sovyetler Birliği'nde de aynı laboratuvarları kurdular. Rusya sınırları boyunca kuruldu. Fakat kimyasal silahların, biyolojik silahların yasaklanmasıyla ilgili uluslararası bir sözleşme var."

'SAYIN PUTİN HİÇBİR TEMASTAN KAÇINMAZ'

Ukrayna'nın silahlandırılmasını istemediklerini ve Ukrayna'da yeni Nazi hükümeti kurulmasını arzu etmediklerini dile getiren Sergey Lavrov, Ukrayna'nın tarafsız bir ülke olmasını istediklerini kaydetti. Hem Avrupa ülkelerinin, hem Ukrayna'nın güvenliğini istediklerini belirten Lavrov, “Ama Rusya'nın da güvenliğini istiyoruz" dedi.

Rusya Devlet Başkanı Putin ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski'nin görüşmesine ilişkin soruyu yanıtlayan Lavrov, şöyle konuştu:

“Başkan Putin reddetmiyor, Zelenski ile buluşabilir. Ama bu olmadan önce belirli hazırlıkların yapılması şart. Sayın Putin hiçbir temastan kaçınmaz. Sadece bu temasların laf olsun diye gerçekleşmesini istemiyoruz. Sayın Kuleba ile bugün görüştük. Önerilerimiz Ukrayna tarafına ulaştı, spesifik yanıt vermeye söz verdiler. Bundan bir katma değer, faydalı netice çıkacaksa tamam bir görüşme yaparız. Fakat Ukrayna'daki darbeden sonra daha çok görüşme için görüşme, imitasyon görüşmeler, kameralara, televizyona çıkmak için görüşme yapıyorlar. Paris'te alınan bütün kararlar Kiev tarafından uygulanmadı. Bir problemin özünde, çözümü için illaki görüşmek gerekmiyor. Alınan kararlar var, yasal çerçeve var. Elbette Zelenski ile görüşürler Sayın Devlet Başkanımız ama bunun hazırlıklarının yapılması gerekiyor."