Ahmet Tevfik Paşa Konağı'nda defineci talanı
Kars'ta, Osmanlı geleneksel ev ve konak mimarisi yapısında ayakta kalan ender eserlerden Ahmet Tevfik Paşa Konağı, ilgisizlik ve defineciler yüzünden harabeye döndü. Dış duvarları yıkılmak üzere olan konağın içerisi de defineciler tarafından kazma küreklerle eşilerek delik deşik edildi.
Kars Kalesi'nin batı yönündeki eteğinde bulunan konak, Osmanlı mimari tarzında inşa edildi. Konak 19'uncu yüzyıl ortalarında Kars Valiliği yapan Ahmet Tevfik Paşa'nın oturduğu 'paşa konağı' olarak da biliniyor. İki katlı, dikdörtgen planlı ve cumbalı olan konak, kentte, son dönem Osmanlı mimarisinin günümüze ulaşan en belirgin sivil mimari örneğini taşıyor. Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün envanterinde bulunan Ahmet Tevfik Paşa Konağı’nın içinde defineciler tarafından arama yapıldığı, camları, kapıları ve duvarlarının bir kısmının kırıldığı görüldü. Konak bugünlerde madde bağımlılarının mekanı haline geldi.
Tarihi Ahmet Tevfik Paşa Konağı'nın, kısa sürede önlem alınmadığı takdirde, etrafındaki Osmanlı evleri gibi tamamen yıkılarak kaybolacağını söyleyen şehrin eski belediye başkanlarından Naif Alibeyoğlu şunları kaydetti:
"Türkiye'nin ilk peynir müzesini ziyaret ettiğimde orada Ahmet Tevfik Paşa Konağı'nın restore edilmiş minyatürünü gördüm. Çok güzel. Ama aslı ise perişan halde. Başkanlığım döneminde Selçuklu mimarisini canlandırma projemizi yapmıştık, kalenin eteğindeki gecekonduları boşalttık, vatandaşları TOKİ'den aldığımız konutlara yerleştirdik. Ahmet Tevfik Paşa Konağı başlı başına Osmanlı eseri olduğu için bizim için çok önemli ve anlamlıydı. Burayı da kamulaştırdık ve restorasyon çalışması başlatmıştık ama başkanlığımız bitti. Maalesef o günden bugüne, göz göre göre böylesine çok önemli bir eser yıkılmaya yüz tuttu. Bugün yarın tamamen dökülüp gidecek, bizden sonra gelen arkadaşlar burayı kaynak bularak restore etmesi gerekiyordu ama artık mutlaka ne olursa olsun burası son demini yaşıyor, belki yağmurların başlaması, daha da artması veya kıştan sonra karların erimesiyle beraber burası tamamen yıkılacak. Ama bunu canlandırırsak, turizme açarsak bizim için çok önemli ve anlamlı olacak."
Bölgeyi gezmeye gelen Aydın Özel, "Kars gerçekten tarihi eserlere sahip bir ilimiz. Fakat ne yazık ki şöyle veya böyle hiç kimse değerlendirip iyi bir şekilde bakımını ve onarımını yapmıyor. Yazık tabi güzellikleri kendi ellerimizle kaybediyoruz. Daha önceleri kazı çalışmaları yapılıp böyle yerler tahrip ediliyor ama zamanında el atılmış olsaydı bu denli şeyler olmazdı" diye konuştu.
Kars Kalesi eteklerinde işletmesi bulunan Rüstem Yiğit Demiral ise "Buranın restore edilip tekrardan korunması lazım. Buradan öğrenciler de geçiyor, ayrıca biz de burada esnafız, akşamları aileler geliyor ve gelen aileler buradan korkarak geçiyor. Zamanla yıkık bir hale geldi restore edilse, toparlansa, derlense daha da iyi olur" dedi.
Üniversite öğrencisi Esra Atmaca da "Bu şehrin çoğu sokakları ve yerleri bu durumda. Bizim zaten ulaşım sıkıntımız olduğu için bu yoldan hep gidip geliyoruz ve burası korkutmuyor değil açıkçası. Ulaşım açısından servislerin daha yoğun olması bizim için de iyi olur, özellikle kışın çok sıkıntı çekiyoruz. 2 yıldır okuyorum ben burada ama herhangi bir gelişme göremedik. Ayrıca en azından tarihi değerlerimize sahip çıkmamız gerekiyor" ifadesini kullandı.