'Yılda 10 milyon araç el değiştiriyor, usulsüzlükler artıyor’
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 70 bin motorlu araç satıcısı faaliyet gösteriyor ve yılda ortalama 10 milyon araç el değiştiriyor. Araç satışlarında karşılaşılan usulsüzlüklerin tüketicileri ve sektörü zor durumda bıraktığını belirten Medeni Hukuk Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Erhan Kanışlı, sıklıkla hasar kaydının gizlenmesi, kilometre sıfırlama ve üretim hatalarının tüketiciye bildirilmemesi gibi sorunlar yaşandığını ifade etti.
“Özellikle ikinci el araçlarda kilometre sayacının sıfırlanarak aracı yeni veya az kullanılmış gösterme gibi hukuksuz uygulamalara oto galeriler ve bayilerde dahi rastlanabiliyor” diyen Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Erhan Kanışlı, bu tür eylemlerin Ticaret Bakanlığı tarafından idari para cezasıyla cezalandırılırken satış yetki belgesinin iptal edilmesi gibi ağır yaptırımların da söz konusu olduğunu söyledi.
TÜKETİCİNİN HAKLARI VE BAŞVURABİLECEĞİ YOLLAR
Tüketicilerin alım sonrası ortaya çıkan sorunlarla ilgili izleyebileceği yasal yollara dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Kanışlı, “Araçtaki kusurun gizlenmesi durumunda Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Türk Borçlar Kanunu kapsamında farklı hakları bulunuyor. Tüketiciler, kusurlu araç satın aldıklarında aracı geri iade edip bedelini talep edebilir, ayıp oranında indirim isteyebilir, aracın kusursuz bir benzeriyle değiştirilmesini ya da ücretsiz onarım yapılmasını talep edebilir” dedi.
HUKUKİ SÜREÇ VE ZAMANAŞIMI
Araç alıcısının, satın aldığı aracın kusurunu fark ettikten sonra hızlıca satıcıya bildirimde bulunması gerektiğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Erhan Kanışlı, sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Satıcı kusuru hile ile gizlediyse, tüketici bu bildirimi ihmal etmiş olsa dahi haklarını talep edebiliyor. Bu gibi uyuşmazlıklarda Tüketici Hakem Heyeti ve Tüketici Mahkemesi’ne başvurmak mümkündür. Bu yıl itibariyle 104 bin TL altındaki uyuşmazlıklarda doğrudan Tüketici Hakem Heyetlerine başvurulması gerekiyor. Bu tutarın üzerindekilerde ise öncelikle arabulucuya müracaat edilmesi zorunludur. Tüketicinin seçimlik haklarını kullanabileceği zaman sınırı, aracın tüketiciye tesliminden itibaren iki yıldır. Ancak hasar kaydını silme veya kilometre sıfırlama gibi olaylarda, ayıbın hile ile gizlendiği söyleneceğinden bu zamanaşımı süresi uygulanmaz. Araçtaki üretim hatası veya tasarım hatasının tüketicinin vücut bütünlüğüne veya mallarına zarar vermesi ihtimalinde, tüketici, kendisine aracı satan kişiden tazminat talep edebileceği gibi, aynı zamandan araç üreticisinden ve varsa aracı ithal eden kişiden de gerek eşyalarına gelen zararlar gerekse bedensel zararları için Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu madde 6 gereği tazminat talep edebilir. Bu kurguda, zarar gören tüketicinin önüne çok sayıda tazminat yükümlüsü çıkar. Hepsine birden dava açılabileceği gibi, birine veya bir kısmına da dava açılabilir.”