Kripto varlıklara ilişkin düzenlemeleri içeren Sermaye Piyasası Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçti

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu, 'Sermaye Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifini' görüşmek üzere AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. Başkan Mehmet Muş, kanun teklifine ilişkin ilk sözü teklifin ilk imza sahibi AK Parti Ankara Milletvekili Ömer İleri'ye verdi. İleri, kripto paraların toplam piyasa değerinin 2021 yılına göre 3,5 kat artış gösterdiğini belirterek, "2022 yılının Mayıs ayında başlayan çalkantı sonrasında toplam piyasa değeri 2,6 trilyon dolardan 1 trilyon doların altına gerilemiştir. 2024 yılının Ocak ayın da ise bu tutar yaklaşık 1,8 trilyon dolar seviyesindedir. Gelinen aşamada kripto varlıkların finansal dünyada öyle veya böyle önemli bir yer kapladığı tartışmasızdır. Ülkemizde de kripto varlıklar oldukça ilgi görmektedir. Yurt içinde faaliyet gösterdikleri bilinen 10 kripto varlık hizmet sağlayıcıdan talep edilen bilgiler kapsamında bu platformlardaki yatırımcı sayıları toplandığında 18,2 milyon rakamına ulaşılmaktadır. Bu rakamın içerisinde birden fazla platformda hesap açan yatırımcılar da olduğu dikkate alındığında toplamda 10 milyonun üzerinde bakiyeli hesap bulunduğu değerlendirilmesi yapılabilecektir. Örneğin, Thodex vakası ya da diğer, 'Merdiven altı' olarak tabir edilebilecek kripto varlık hizmet sağlayıcılar, yatırımcıların yatırımlarını gereği güvenli bir şekilde değerlendirilmesine engel olabilmektedir" ifadelerini kullandı.

'KRİPTO VARLIKLARDA YETKİ SPK'DA OLACAK'

İleri, teklifin kripto varlıkların dayanağı olan dağıtık defter veya blok zinciri teknolojisinin yerine kripto varlık hizmet sağlayıcıların düzenleme altına alındığını kaydetti. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte kripto varlık çeşitliliğinin arttığını kaydeden İleri, "Buna paralel bir şekilde bu varlıklara yönelik yatırımcı ilgisinin de arttığı dikkate alınarak yatırımcıların korunması ilkesinden hareketle kripto varlık hizmet sağlayıcılar belirli bir düzen altına alınmaktadır. Kripto varlıkların yatırım aracı olarak görülmesi ve özellikle alıcı ve satıcıyı bir araya getirerek borsa benzeri bir faaliyet gösteren kripto varlık hizmet sağlayıcılarının düzenleme altına alınması gerekliliği birlikte değerlendirildiğinde, teklifle, Sermaye Piyasaları Kanunu’nda düzenleme yapılması ve bu kurumların SPK tarafından yetkilendirilmesi gerekliliği daha net bir şekilde ortaya çıkmaktadır" diye konuştu.

'KRİPTO VARLIKLARIN HUKUK DÜNYASINDA NE İFADE ETTİĞİ ORTAYA KOYULMUŞTUR'

Teklifin uluslararası düzenlemelerle uyumlu olacak şekilde geliştirildiğine değinen İleri, "Kripto varlık, cüzdan, kripto varlık hizmet sağlayıcı, kripto varlık saklama hizmeti ve kripto varlık alım satım platformu kavramları tanımlanarak bu kavramların hukuk dünyasında neyi ifade ettiği ortaya konulmuştur. Bazı kavramlar ise bilinçli olarak tanım altına alınmamıştır. Örneğin, teklifin bazı maddelerinde dağıtık defter teknolojisi ve blok zinciri kavramları kullanılmışsa da teklifin tanımlara ilişkin maddesinde anılan kavramlar bilinçli olarak tanımlanmamıştır. Bunun altında yatan sebep ise bu tür teknolojilerin sürekli olarak gelişmekte olması, bir tanım yapılması durumunda düzenlemenin sınırının net çizgilerle çizilememesi ya da zamanla eksik kalması tehlikesidir. Böylece, dolandırıcılık vakalarında tanımın dışında kalan ancak kripto varlık ya da dağıtık defter olarak değerlendirilen çalışmaların düzenleme altına alınamaması ihtimali olabilir" dedi.

'FİYATI TÜRİYE'DE OLUŞAN KRİPTOLARIN PİYASA BOZUCU EYLEMLERİNİ SPK DENETLEYECEK'

İleri, kripto varlıkların platform üzerinden gerçekleştirilecek ek alım, satım, ilk satış ve dağıtım gibi işlemlerin transfer ve saklama hizmetlerinin SPK tarafından düzenlenecek usul ve esaslarla yürütüleceğini vurguladı. Kripto varlıklara müdahale edilmemesine yönelik politika benimsediklerini kaydeden İleri, "Platformlarda listelenecek kripto varlıklara müdahale edilmemesine yönelik politika benimsenmekte ve platformlar nezdinde işlem görecek kripto varlıkların belirlenmesine ilişkin yazılı prosedür oluşturma zorunluluğu getirilmektedir. Öte yandan, bu konudaki usul ve esasları belirleme yetkisi ve çerçevesinde SPK tarafından gerektiğinde işlem görebilecek kripto varlıklarla ilgili sınırlamalar getirilebilmesi de mümkün olacaktır. Yine, kripto varlıkların fiyatlarının çok, 'Volatil' olmasını da dikkate alarak piyasa bozucu eylemlere ilişkin de düzenleme yapılmaktadır. Ancak burada önem arz eden husus, bu varlıkların birçoğunun fiyatının yaygın olarak yurt dışı platformlarda oluşmasıdır. Dolayısıyla fiyatı Türkiye'de oluşan kripto varlıklar için piyasa bozucu eylemlere ilişkin düzenleme ve denetlemenin de SPK tarafından yapılması öngörülmektedir" ifadelerini kullandı.

'VATANDAŞLARIMIZ YURT DIŞI PLATFORMLARDA İŞLEM YAPABİLECEK'

Kanunun yayından sonra SPK'nın 6 ay içerisinde düzenlemeler yapacağını ifade eden İleri, faaliyet izni alma yeterliliği gösteren platformların çalışmaya devam edebileceğini belirterek, "Diğerleri ise tasfiye olacaktır. İngiltere örneğinde de müşahede ettiğimiz üzere yetkilendirme süreci uzayabilmekte ve ek süreler gerekebilmektedir. Bu kapsamda SPK’nın süreleri uzatma yetkisi bulunmaktadır. Yurt içi platformların lisanslanması sürecinde göstereceğimiz hassasiyeti yurt dışı platformlar ve bu platformlarda işlem yapan yatırımcılar için de mutlaka göstereceğiz. Taslakla Türk vatandaşlarının yurt dışı platformlarda işlem yapmasının yasaklanması söz konusu değildir. Vatandaşlarımız kambiyo mevzuatı hükümleri çerçevesinde kendi iradeleriyle yurt dışında işlem yapmaya devam edebilecekleri gibi yeni hesap açmalarında da bir engel yoktur" dedi.

'DAMACANA SUYU YASAKLAMAKLA BU İŞ OLMAZ'

AK Parti Ankara Milletvekili Ömer İleri'nin konuşmasının ardından komisyon üyeleri teklif üzerine konuşmalar gerçekleştirdi. Bu bölümde söz alan CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, tasarruf tedbirlerine ilişkin, "Aslında bu tasarruf konusunda önemli işler yapılıyor. Hele bu TBMM'nin almış olduğu kararlar önemli. Bunun için tebrik ediyorum. Biliyorsunuz, İsrail'i boykot için burada Nescafe’yi yasaklamıştık. Nescafe’yi yasaklamakla büyük İsrail’in de dizleri titremişti. Şimdi, Meclis'te damacana suyu yasaklıyorlar. Bu iş bitti, artık Türkiye tasarrufa resmen geçmiş oldu, tebrik ediyorum sizi. Acaba, Sayın Bakan Yardımcısı bu tasarruf genelgesini sayın bakanlara göndermeyi düşünüyor mu? Örneğin, Sayın Özhaseki’nin 29 Mayıs ve 10 Mayıs'ta, Tapu Kadastronun uçağını Ankara'dan Kayseri’ye evine gitmek için kullandığı ortaya çıktı. Bu genelgeyi fakire fukaraya göndereceğinize, Sayın Mehmet Şimşek’e söyleseniz de bakanlara gönderse daha iyi olmaz mı? Damacana suyu yasaklamak la bu iş olmaz" ifadelerini kullandı.

'BUNDAN SONRA CAM SÜRAHİ İLE SU İÇECEĞİZ'

Komisyon Başkanı AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş, Ağbaba'nın damacana kullanılması ile ilgili sözleri üzerine, "Milletvekilleri, bakın, şimdi kriptoyla alakalı çok mühim tartışmalarla çok önemli noktalara değindiniz, bunların cevabını aldık. Olabildiğince de irdeliyoruz düzenlemeyi. Çok güzel bir tartışmaya geldik, şu tasarruf meselesinde bir de sürahi var, ondan da gönderdiler mi size Sayın Ağbaba? Bundan sonra sürahi de geldi. Hepimiz cam sürahiden su içeceğiz. Dolayısıyla o da Meclis Genel Sekreterliğinin bir uygulaması, onu da Meclis Genel Sekreterine soracağız" dedi.

'MECLİS BAŞKANI KÜBA'YA ÖZEL UÇAKLA GİDİYOR'

Ağbaba, yeniden söz alarak, "Ben Meclis Başkanımızı hakikaten tebrik ediyorum. Sürahi göndermiş, damacanayı kaldırmış ama Küba’ya uçakla gidiyor, yine Meksika’ya uçakla gidiyor. Bakın, Mardin’e özel uçakla gidiyor, Anıtkabir’e otobüsle gidiyor. Makam arabaları, korumaları da ardından gidiyor. Yani ben dikkatinizi çekmek için söyledim ama hakikaten bu tasarruf tedbirleri önemli. Şimdi, geçen Sayın Bakan Malatya’ya gitti, Malatya’da 2 tane minibüsle geziyorlar ama nasıl gitmiş? Özel uçakla" diye konuştu.

'BENİM PARTİM DE İSRAF YAPIYORSA YANLIŞ'

AK Parti milletvekilleri, Ekrem İmamoğlu ve gazetecilerin gerçekleştirdiği Roma gezisini gündeme getirerek Ağbaba'yı eleştirdi. Bunun üzerine söz alan Ağbaba, "İsrafı bizim parti de yapıyorsa, israfı ben de yapıyorsam yanlıştır. Bakın memleket, insanlar açlıktan ölürken bu tür israflar doğru değil. Ama bu israf için İstanbul Belediyesi'ne laf söyleyenler 8 tane uçağa laf söylemiyorlar" ifadelerini kullandı.

'MECLİS BAŞKANI OLURSAN BOTLA GİDERSİN'

Ağbaba'nın sözlerinin ardından AK Parti Ankara Milletvekili Orhan Yeğin söz alarak, "Şimdi, bir gün Meclis başkanı olursan Sayın Ağbaba, Küba’ya botla gidersin, tamam. Bu işin gecikmesiyle ilgili eleştirileriniz temelinde oturttuğunuz siyasal bir durum vardı. Aslında, Sayın Başkan, Sayın Vekilimiz belki biraz da ona itirazen söyledi. Yani mevzuat gecikir, size göre erkendir, bize göre geçtir ama 'Siz bu uygulamayı geciktirerek birilerinin bu işi suistimal etmesine, birilerinin garibanın üç beş kuruşunu veyahut da yatırımcının parasını çarçur etmesine uygun bir zemini bilerek ayakta tuttunuz. Bu yüzden bu işi geciktirdiniz', tarzı bir siyasal eleştiri yaptığınız için o geciktirme meselesine şerh düştüğünü düşünüyorum. Ben de bundan dolayı şerh düşüyorum. Eğer bu iş bu kadar gecikti diye bir şikayetiniz varsa elinizde engel mi vardı? Verseydiniz yasa teklifini, kanun teklifini, komisyonda görüşseydik" diye konuştu.

'YASA TEKLİFİ KOMİSYONDAN GEÇTİ'

Komisyon da yaşanan tasarruf tartışmalarının ardından yasa teklifinin maddelerine geçildi. Maddeler üzerine milletvekilleri görüşlerini paylaştıktan sonra 19 maddeden oluşan teklif, Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçti. Teklifin önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurulu'na gelmesi bekleniyor.