“AVM kira bedelleri hızla artacak”
AVM yönetimleri için önemli olan ortak giderlerin paylaşımı konusundaki yönetmelik değişikliği 18 Ağustos tarihli Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Değişikliği değerlendiren Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, "Reklam, pazarlama gibi giderleri kiracıdan tahsil edemeyen AVM yönetimleri, kira bedellerini yükselterek gelirlerini korumaya çalışacaktır" dedi.
Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, AVM’lerdeki kiracıları yakından ilgilendiren ortak giderlere katılım bedellerindeki değişikliklerin farklı uygulamalara neden olacağını dile getirdi. Yeniocak, yeni yönetmelikte esas göze çarpan hususun, özellikle alışveriş merkezlerinde tartışma konusu olan reklam, pazarlama ve danışmanlık gibi daha önce ortak gider kapsamına girmeyen giderler ile belgesi olmayan ortak giderlerin AVM’lerdeki perakende işletmelerden tahsil edilmesini yasaklaması olduğuna dikkat çekti.
Bu yasağın özellikle kiracıların şikâyet ettiği, AVM’lerdeki yüksek katılım bedellerini önemli ölçüde etkileyeceğini dile getiren Doç. Dr. Yeniocak, reklam, pazarlama gibi giderleri kiracıdan tahsil edemeyen AVM yönetimlerinin, kira bedellerini yükselterek gelirlerini korumaya çalışacaklarını işaret etti.
“TÜRK BORÇLAR KANUNU’NA DA AYKIRI”
Aslında AVM kiracılarından, ortak gider dışında tahsilat yapılmasının Türk Borçlar Kanunu’na da aykırı olduğunu dile getiren Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Özellikle, 1 Temmuz 2020’de iş yerleri için de uygulanmaya başlanan Türk Borçlar Kanunu’nun bazı hükümleri (örneğin TBK 346), kiracıyı bu tür tahsilat taleplerine karşı koruyor. Bu sebeple, her ne kadar Yönetmelikte, sözleşme süresi dolana kadar reklam, pazarlama, danışmanlık gibi giderlerden kiracının sorumlu olmaya devam edeceği yazılsa da kanundaki düzenlemeler bunun aksini söylüyor.”
“NELER ORTAK GİDERLERE DAHİL?”
Doç. Dr. Umut Yeniocak, öncelikle uygulama bakımından çok önem arz eden ortak giderlerin hangi kalemlerden oluştuğunun belirlendiğini de söyledi. Yapılan tanıma göre ortak giderlerin; ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım, güvenlik, temizlik ve sağlık giderleri gibi alışveriş merkezinin aynına ilişkin olmayan ortak kullanım alanı giderleri ile yönetim gideri kalemlerinden oluşacağını ifade etti. Yönetim giderlerinin ise, AVM’de fiilen çalışan bordrolu personel giderleriyle sınırlandırılacağı bilgisini verdi.
Bu değişiklik yapılırken, mevcut kira sözleşmeleriyle ilgili bir de geçici madde eklendiğine işaret eden Doç. Dr. Umut Yeniocak, bu maddeye göre, Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 18 Ağustos 2022 tarihinden önce imzalanan kira sözleşmelerinde reklam, pazarlama danışmanlık gibi giderlerden kiracının sorumlu olduğuna ilişkin hükümler varsa bu sözleşmeler, süresi bitene kadar geçerliliğini koruyacak. Kiracıdan bu giderler tahsil edilmeye devam edilecek. Ancak, sözleşmenin yenilenmesi ya da süresinin uzatılması hâlinde artık bu tür giderler kiracıdan tahsil edilemeyecek” dedi.
Doç. Dr. Yeniocak, 18 Ağustos 2022’den sonra imzalanan kira sözleşmelerinde ise, reklam, pazarlama, danışmanlık gibi giderlerden kiracının sorumlu olduğuna ilişkin hükümler sözleşmede olsa bile Yönetmeliğe göre, kiracının bu giderlerden sorumlu olmayacağını vurgulayarak, “Bu eski ve yeni kiracılar arasında bir farklılık yaratacak ve işletmeler arasında haksız rekabete neden olacak. Aynı AVM’de eski kiracılar sözleşme süresi bitene kadar, örneğin, 5 yıllık sözleşmesi varsa, 5 yıl boyunca reklam, pazarlama, danışmanlık gibi giderlere katılacak ama yeni kiracılardan bu giderler tahsil edilemeyecek” diye konuştu.