Uzmanlar, 'Matematik gerçek hayatta ne işe yarar?' sorusunu yanıtladı
Genelde öğrencilerin korkulu rüyası olan matematik tarih boyunca insanlara birçok alanda kolaylık sağladı. Doç. Dr. Hülya Kılıç ve Doç. Dr. Oğuzhan Doğan, 'Matematik nedir ve ne işe yarar?' sorusundan yola çıkarak günlük hayatta kullanımımıza ilişkin değerlendirmeler yaptı. Sosyal yaşamın her alanında matematiğin kullanıldığını aktaran Doç. Dr. Kılıç, "Bir iletişim aracı olarak matematik dilini, yani sayıları bilmek hayatımızı kolaylaştırır" dedi. Doç. Dr. Doğan ise "Dün dünyanın çevresini hesaplamak için kullandığımız geometriyi bugün bir kuyruklu yıldıza uzay aracı indirebilmek için kullanıyoruz" diye konuştu.
Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Hülya Kılıç ile aynı bölümde öğretim üyesi Doç. Dr. Oğuzhan Doğan, matematiğinin önemine ilişkin bilgi vererek kullanım alanlarını anlattı.
“SİHİRLİ DEĞNEK DEĞİL, YOL GÖSTERİCİ BİR ARAÇ"
Doç. Dr. Hülya Kılıç, "Çocuklar bize 'Matematik hayatta ne işimize yarayacak?' diye soruyor. Biz de 'Siz ne işe yaramasını isterdiniz?' şeklinde karşılık veriyoruz. Çocuklar bu sorulara farklı yanıtlar verebilir: Oynadığım oyunlarda hep birinci olmamı, daha çok para kazanmamı, sınavlarda yüksek not almamı, iyi bir hayat yaşamamı, dünyayı dolaşmamı, daha sağlıklı olmamı ve benzerlerini sağlasın. Aynı soruyu gençlere ve yetişkinlere sorduğunuz zaman da hem kişisel hem de sosyal içerikli yanıtlar alabilirsiniz. Elbette matematik sihirli bir değnek değil. Ancak tüm bu gerçekleştirmek istediklerimiz için veya çözmek istediğimiz sorunlar için bir yol gösterici ve bir araçtır" diye konuştu.
İnsanlık tarihinde değişim ve gelişimin merak ve ihtiyaç ile başladığına ve şekillendiğine işaret eden Doç. Dr. Kılıç, çok-az, uzun-kısa, büyük-küçük gibi kavramların yerini zamanla kesinliği ifade etmeyi amaçlayan bir dile yani matematiğe bıraktığını belirtti. Günümüzde de kesinlik durumlarını ifade etmek veya gerçeğe en yakın tahminlerde bulunmak amacıyla matematiği bir dil olarak kullanmaya devam etiğimizi anımsatan Doç. Dr. Kılıç, şunları kaydetti:
“Sosyal yaşamın hemen hemen her alanında sayıları kullanmak artık kaçınılmaz: Apartman kapı numarası, ayakkabı numarası, elbise bedeni, otobüs hattının numarası, ürün fiyatı, yaş, boy, ağırlık gibi. Bir iletişim aracı olarak matematik dilini, yani sayıları ve matematiksel sembolleri bilmek ve anlamak hayatımızı kolaylaştırıyor. 'Matematik ile hiç işim olmaz' diye düşünen birinin bile bu dilin temel unsurlarını bilmesi gerekiyor."
Günümüzdeki problemlerin çoğunu matematiksel modelleme yoluyla çözebildiğimizi veya çözümleyebildiğimizi ifade eden Doç. Dr. Kılıç, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Matematiğin adeta hüküm sürdüğü alanların başında da artık hayatımızın kaçınılmaz bir parçası olan mobil teknolojiler geliyor. Elbette matematiğin yeri sadece kişisel kullanımımıza sunulan teknolojilerle de sınırlı değil. Bugün hepimizin hayatını derinlemesine etkileyen, deprem, pandemi, küresel ısınma, gelir adaletsizliği gibi toplumsal sorunları da ancak matematik aracılığıyla daha iyi anlayabiliyoruz. Deprem büyüklüğünü ölçmemize yarayan Richter ölçeği de gelir adaletsizliğini ölçmemize yarayan Gini katsayısı da matematiksel hesaplamalara dayanıyor. Aşırı beslenmenin veya yeterli beslenememenin yol açtığı sağlık sorunlarını da küresel ısınmanın boyutlarını da ancak matematik yardımıyla ortaya koyabiliyoruz."
DOĞAN: KUYRUKLU YILDIZA UZAY ARACI İNDİREBİLMEK
Doç. Dr. Oğuzhan Doğan da hayatın içinde olan bir diğer alanın da geometri olduğuna işaret ederek “Dün taşan Nil nehrinin tarım arazilerinde yol açtığı değişimi anlamak için kullandığımız geometriyi bugün köprüler inşa etmek için kullanıyoruz. Dün dünyanın çevresini hesaplamak için kullandığımız geometriyi bugün yaşamın başlangıcını anlamak adına bir kuyruklu yıldıza uzay aracı indirebilmek için kullanıyoruz" dedi.
MATEMATİĞİN İÇİNDE SANAT, SANATIN İÇİNDE MATEMATİK VAR
Seyahatte ziyaret edilen tarihi eserlerin birçoğunda geometri ve matematiğin etkin kullanıldığını kaydeden Doç. Dr. Doğan, şöyle devam etti:
“Mimar Sinan'ın camilerinin güzelliğinde, İznik çinilerinin etkileyiciliğinde, Mısır piramitlerinin gizeminde, geometrinin bir payı var. Pek çoğumuz Leonardo da Vinci'yi sadece bir ressam olarak biliriz. Bazılarımız ünlü Mona Lisa eserinde altın oranı kullandığını da duymuşuzdur. Ancak Leonardo da Vinci sadece bir ressam değil, aynı zamanda matematiği ve bilimi sanatında ve eserlerinde kullanan başarılı bir bilim insanıydı. Yani, matematiğin içinde sanat, sanatın içinde matematik var."
Pozitif bilimlerin yanı sıra sosyal ve beşerî bilimlerde de matematiğin etkin kullanıldığını belirten Doç. Dr. Doğan, şunları söyledi:
“Dillere yerleşmiş 'tarih tekerrürden ibarettir' sözü bile matematikteki örüntüleri bizlere çağrıştırıyor. Yani, tarihsel olayların içinde de bir matematik var. Şu an yaptığınız işi veya mesleğinizi düşündüğünüzde bile farklı örnekler bulabilirsiniz. Kısacası, neredeyse bugüne kadar matematiğin yaramadığı iş olmamış."