Dünya Çocuk Hakları Günü’nün teması: ‘Geleceği Dinle’
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin, her çocuğun hiçbir ayrım yapılmaksızın eşit haklara sahip olduğunu kabul ettiğini ifade eden Hukuk Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, UNICEF’in bu yılki Dünya Çocuk Hakları Günü ana temasının ‘Geleceği Dinle’ olarak belirlendiğini hatırlattı.
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 13’üncü maddesi uyarınca, çocukların düşüncelerini özgürce ifade etme hakkının güvence altına alındığını belirten Braun, şu değerlendirmede bulundu:
“Çocukların düşüncelerini özgürce ifade etmelerini sağlayabilmek için onları can kulağıyla dinlememiz ve görüşlerine değer vermemiz gerekiyor. UNICEF, bu ana tema ile çocukları dinleyerek onların kendini ifade etme haklarını yerine getirebileceğimizi, daha iyi bir dünya için fikirlerini anlayabileceğimizi ve çocukların önceliklerini bugünkü eylemlerimize dahil edebileceğimizi ifade etmektedir.”
TÜM DÜNYADA ARTMAYA DEVAM EDİYOR
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 19’uncu maddesinin, çocukların bedensel ve zihinsel her türlü şiddete karşı korunmasını temel bir hüküm olarak içerdiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Braun, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Çocukların her türlü şiddetten korunması, Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin yanı sıra diğer uluslararası anlaşmalar kapsamında da güvence altına alınmıştır. Ancak ulusal ve uluslararası çabalara rağmen, her gün milyonlarca çocuk istismara maruz kalmaktadır. Şiddetin büyük çoğunluğunun aile ortamında veya kapalı kapılar ardında gerçekleşmesi, çocuğa yönelik şiddetin ölçülmesi konusundaki en büyük zorluklardan birini oluşturmaktadır.”
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2 Ağustos'ta yayımladığı verilere göre, 2023 yılında güvenlik birimlerine gelen veya getirilen çocukların karıştığı olay sayısının 537 bin 583 olduğunu belirten Cihan Avcı Braun, şu verilere dikkat çekti:
“2023 yılında güvenlik birimlerine gelen veya getirilen çocukların karıştığı olaylarda, 242 bin 875’i mağdur, 178 bin 834’ü suça sürüklenme (kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiasıyla), 84 bin 751’i bilgisine başvurma, 15 bin 716’sı kayıp (hakkında kayıp müracaatı yapılıp daha sonra bulunan), 11 bin 179’u kabahat işlediği iddiası, 4 bin 228’i ise bu nedenlerin dışında kalan diğer sebeplerle güvenlik birimlerine gelmiş veya getirilmiştir.”
TRAVMA ETKİSİ NESİLDEN NESİLE AKTARILABİLİYOR
Şiddet gören veya şiddete tanık olan çocuklar; fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimleriyle ilişkili akut ve uzun vadeli sorunlar yaşayabiliyor. “Bu etkiler, ömür boyu sürebileceği gibi nesilden nesile de aktarılabilmektedir” diyen Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, şunları ekledi:
“Erken yaşlarda şiddete maruz kalmak toksik strese neden olmakta, beyin gelişimini olumsuz etkilemekte ve saldırganlık, madde bağımlılığı ile suç davranışlarını tetiklemektedir.”
Cinsel şiddetle ilgili verilere de değinen Dr. Öğr. Üyesi Braun, şunları söyledi:
“UNICEF Türkiye tarafından 10 Ekim’de yayımlanan basın bülteninde, çocuk yaşta tecavüze uğrayan veya cinsel saldırıya maruz kalan dünya genelinde 370 milyonun üzerinde kız çocuğu ve kadın olduğu belirtiliyor. Çevrim içi veya sözlü taciz gibi ‘temasa dayanmayan’ cinsel şiddet türleri de dahil edildiğinde, etkilenen kız çocukları ve kadınların sayısı dünya genelinde 650 milyona ulaşıyor. Tahmini 240-310 milyon erkek çocuğu ve yetişkin erkek, çocuk yaşta tecavüze uğramış veya cinsel saldırıya maruz kalmıştır. Temasa dayanmayan şiddet türleri de dahil edildiğinde, bu sayı dünya genelinde 410-530 milyon seviyesine yükseliyor.”